به گزارش خبرنگار ایمنا، ویروس دو ساله کرونا همراه با جهش‌های پرچالش خود با سایه افکندن بر زندگی معمول افراد، سلامت جسم و روان را دستخوش مخاطرات بسیاری کرده و لزوم آگاهی، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و واکسیناسیون را بر همگان آشکار ساخته است. ویروس «امیکرون» نوع جدید و جهش‌یافته کرونا یا همان SARS-CoV-۲ است که نخستین‌بار در اواسط نوامبر سال ۲۰۲۱ در آفریقای‌جنوبی کشف و گزارش شد. امیکرون، همانند نام‌های قبلی (آلفا، بتا، گاما و دلتا) از حروف الفبای یونانی گرفته شده و به جای «B.۱.۱.۵۲۹» به کار می‌رود که نام علمی این سویه محسوب می‌شود.
بر اساس این جهش‌ها، همراه با افزایش نگران‌کننده موارد ابتلاء به اومیکرون در آفریقای‌جنوبی، سازمان بهداشت جهانی در تاریخ ۲۶ نوامبر از امیکرون به عنوان گونه نگران‌کننده یاد کرد و هشدار داد خطرات جهانی ناشی از این سویه بسیار زیاد است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا تخمین زده است که بیش از ۷۳ درصد کل موارد ابتلاء به عفونت‌های جدید در ایالات متحده را عفونت با امیکرون تشکیل می‌دهد. این سویه جدید به سرعت در حال گسترش است و در بسیاری از نقاط جهان، گونه غالب شناخته می‌شود؛ این ویژگی همان پتانسیلی است که دانشمندان در زمان کشف این گونه به آن اشاره کرده بودند.
ویروس کرونا به کمک پروتئینی به نام اسپایک وارد سلول‌های بدن شده، باعث ابتلای فرد به بیماری کووید ۱۹ می‌شود. دانشمندان ویروس امیکرون را به لطف ترکیب متمایز آنکه متشکل از بیش از ۵۰ جهش مختلف در SARS-CoV-۲ است، شناسایی کرده‌اند. نیمی از این جهش‌ها در ناحیه‌ای که ویروس کرونا به کمک آن به سلول بدن انسان متصل شده است، وارد آن و منجر به ایجاد عفونت می‌شود. جهش‌ها در این ویروس می‌تواند منجر به این شود که دستگاه ایمنی یا آنتی‌بادی‌های ساخته شده پس از واکسیناسیون یا عفونت قبلی، ویروس را کمتر از قبل تشخیص دهد و خطر عفونت با امیکرون افزایش یابد.
اومیکرون؛ کرونایی ضعیف‌تر از گذشته
تاکنون تنها حدس و گمان‌هایی درباره منشأ امیکرون مطرح شده است. به باور یکی از دانشمندان مؤسسه ژنتیک UCL لندن، احتمالاً سویه امیکرون در طول عفونت مزمن در فردی با نقص سیستم ایمنی (مبتلای به HIV / AIDS درمان نشده) تکامل یافته است. آفریقای‌جنوبی ۸.۲ میلیون نفر مبتلا به HIV دارد که بیشترین میزان در جهان است. همچنین نوع بتا که سال گذشته در آفریقای‌جنوبی شناسایی شد، احتمال می‌رود از یک فرد آلوده به HIV منشأ گرفته باشد.
به گفته مقام ارشد سازمان جهانی بهداشت (WHO) شواهد در حال افزایش نشان می‌دهد که امیکرون بیشتر بر دستگاه تنفسی فوقانی تأثیر می‌گذارد؛ در نتیجه علائم خفیف‌تری را نسبت به انواع قبلی ویروس کرونا ایجاد می‌کند و در برخی نقاط جهان منجربه فاصله میان افزایش تعداد مبتلایان و تعداد مرگ‌ومیرها شده است.
شواهد دیگری نیز نشان داده که واکسن‌های کرونا با تحریک ستون دوم پاسخ ایمنی یعنی ایمنی ناشی از سلول‌های معروف به T همچنان تا حدودی علیه امیکرون محافظت ایجاد می‌کنند. پیش‌بینی WHO این است که محافظت واکسن‌ها در برابر بستری یا بیماری شدید و مرگ ناشی از امیکرون حفظ خواهد شد. با توجه به این اطلاعات به نظر می‌رسد کرونا امیکرون بیماری با علائم خفیف ایجاد می‌کند و کمتر از دلتا باعث مراجعه به بیمارستان یا بستری در بیمارستان، ICU و مرگ می‌شود.
نخستین گزارش‌ها از کرونا امیکرون از افراد جوان بود که به دلیل سن پایین‌تر معمولاً علائم خفیفی نشان می‌دادند. تحقیقات بعدی نیز خفیف بودن کرونا امیکرون را تأیید کرد. بر اساس گزارشی از BBC، افرادی که به امیکرون مبتلا می‌شوند، در مقایسه با انواع قبلی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کمتر به مراقبت‌های بیمارستانی نیاز دارند. در مطالعه‌ای در کالیفرنیای‌جنوبی آمریکا که شدت بیماری افراد مبتلا به امیکرون با افراد مبتلا به دلتا مقایسه شد، خطر بستری به علت بیماری علامت‌دار بیش از ۵۰ درصد کمتر بوده است؛ خطر بستری در ICU و مرگ نیز به ترتیب ۷۴ درصد و حدود ۹۰ درصد کمتر از دلتا بوده است.
امیکرون مشابه یک سرماخوردگی سخت / واکسینه‌نشده‌ها در خطر هستند
به گفته سازمان بهداشت جهانی، امیکرون همان علائم شناخته‌شده کرونا نظیر سرفه مستمر، تب، از دست رفتن بویایی و چشایی را دارد اما به گفته پژوهشگران و پزشکان، امیکرون برای بیماران بیشتر شبیه یک سرماخوردگی سخت است. علامت‌های شایع امیکرون شامل آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سردرد، خستگی و کوفتگی بدن از خفیف تا شدید، تعریق شبانه، عطسه و گلودرد است و این علائم می‌تواند در برخی از افراد به خصوص افراد مسن و افرادی که نقص ایمنی دارند، بیشتر باشد.
به گفته سازمان بهداشت جهانی به نظر می‌رسد افرادی که به تازگی به کرونا مبتلا شدند، بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری امیکرون هستند. همچنین بیشترین گروه‌های در خطر افرادی هستند که هنوز کاملاً واکسینه نشده‌اند یا به علت سن بالا، بیماری زمینه‌ای مانند دیابت یا بیماری قلبی و ضعف دستگاه ایمنی، بدن آن‌ها توانایی کمتری در مقابله با بیماری دارد. بنابراین علاوه بر رعایت مسائل بهداشتی، هنوز مهم‌ترین راه‌حل واکسیناسیون و مخصوصاً تزریق دوز سوم یا دوز بوستر واکسن کرونا است.
تکثیر سریع‌تر ویروس امیکرون
یکی از تفاوت‌های امیکرون با سویه‌های قبلی کووید ۱۹، شدت بیماری است. منظور از شدت بیماری میزان اثرگذاری ویروس در بدن فرد مبتلا و درگیری اندام‌هایی چون ریه و دستگاه گوارش فرد است. داده‌ها نشان می‌دهد شدت بیماری در مبتلایان امیکرون خفیف‌تر از مبتلایان به دلتا است و طبق بیانیه سازمان جهانی بهداشت، مدت قرنطینه امیکرون پنج روز اعلام شده است و پس از این مدت، شخص می‌تواند کارهای روزمره خود را انجام دهد.
طبق مطالعاتی که در دانشگاه هنگ‌کنگ انجام شد، ویروس امیکرون در نایژه ۷۰ برابر سریع‌تر از دلتا و سایر گونه‌های کمیاب تکثیر می‌شود و عفونت ایجاد می‌کند؛ به همین علت احتمال درگیری فرد را افزایش می‌دهد. محققان احتمال می‌دهند امیکرون زمان بیشتری در دستگاه‌های تنفسی فوقانی یعنی قسمت‌هایی از دستگاه تنفس که در خارج از سینه قرار دارد مانند بینی، حفره‌های بینی، سینوس‌ها، حلق، گلوگاه و حنجره می‌ماند و سریع‌تر منتشر می‌شود.
اندمی کرونا با ابتلاء همه افراد به امیکرون
به نظر می‌رسد در حال حاضر اکثر کارشناسان از جمله سازمان بهداشت جهانی، در ابتلای همه افراد به امیکرون اتفاق نظر دارند. «هاجو زیب» از انستیتوی ویروس‌شناسی «لایبنیتس در برمن» می‌گوید: «همه ما دیر یا زود به ویروس سارس کوو ۲ مبتلا می‌شویم.» به گفته او این ابتلاء، بسته به سطح ایمنی بدن افراد، می‌تواند در میانه یا پایان سال باشد. «کریستین دروستن» ویروس‌شناس نیز همین طور فکر کرده و معتقد است همه مردم دیر یا زود مبتلا می‌شوند و هیچ جایگزینی وجود ندارد.
طبق نظر وی، گسترش سویه امیکرون ویروس کرونا می‌تواند جنبه‌های مثبتی داشته باشد و به آلمان کمک کند تا از مرحله پاندمی به موقعیت اندمی برسد. اندمی مرحله‌ای است که در آن ویروس تضعیف و بومی شده و مانند ویروس آنفولانزا وجود دارد اما قدرت سرایت و کشندگی آن کاهش یافته است. بر این اساس، بسیاری از افراد به علت ابتلای شدید، ایمنی طبیعی پیدا می‌کنند که این نوع ایمنی، در مرحله بالاتری از ایمنی ایجاد شده به وسیله واکسیناسیون قرار می‌گیرد و هر دوی آن‌ها به همراه یکدیگر منجر به ایمنی پایدار می‌شوند.
نرخ بستری بیماران مبتلا به امیکرون در سرتاسر جهان در حال افزایش است. طبق آخرین داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا از پنجم تا ۱۱ ژانویه، به طور متوسط ۲۰ هزار و ۶۳۷ نفر به دلیل ابتلاء به کرونا در بیمارستان بستری شدند که نسبت به هفته قبل آن ۲۴.۵ درصد افزایش یافته است. کوتاه شدن دوره نهفتگی امیکرون به سه روز در مقایسه با دوره نهفتگی چهار روزه دلتا از دیگر عواملی است که امکان دارد به علت زمان کمتر افراد در معرض در انجام اقدامات احتیاطی برای محافظت از دیگران، به افزایش سرایت این ویروس کمک کند.
امیکرون پایان کرونا خواهد بود؟
واریانت‌ها یا سویه‌ها بخشی طبیعی از تکامل ویروس‌ها هستند و تا زمانی که ویروس قادر به آلوده کردن، تکثیر و انتقال باشد، به تکامل خود ادامه می‌دهد. سازمان جهانی بهداشت هشدار داد اینکه فرض کنیم سویه امیکرون، پایان بازی کووید است، خطرناک بوده و ممکن است سویه‌های بیشتری در آینده شکل بگیرد.
«تدروس ادهانوم قبریسوس» رئیس سازمان بهداشت جهانی می‌گوید: ویروس به طور بالقوه می‌تواند دوباره تکامل یابد و گونه خطرناک‌تری را تشکیل دهد که این امر مشکلات بیشتری را ایجاد می‌کند. پاسخ به ویروس نمی‌تواند تنها روی واکسن متمرکز شود، بلکه باید شامل سایر درمان‌ها نیز باشد.
کووید می‌تواند یک بار دیگر جهش یابد و شیوع گسترده امیکرون شرایط را برای نوعی دیگر، حتی عفونی‌تر از خود باز می‌کند تا در نهایت سویه جدید ظهور کند. امیکرون ممکن است در مجموع شدت کمتری داشته باشد، اما این روایت که یک بیماری بی‌خطر است کاملاً گمراه‌کننده بوده و هزینه بیشتری به همراه دارد.
ارتباط میان امیکرون و واکسن‌های کووید ۱۹
بررسی‌های آزمایشگاهی ویروس امیکرون به سرعت در برخی شرکت‌های واکسن‌سازی آغاز شده و محققان همچنان در حال بررسی این موضوع هستند که واکسن‌های سابق تا چه حد روی امیکرون مؤثر است. امیکرون توانایی بیشتری در فرار از ایمنی واکسن‌ها و ایجاد عفونت مجدد در افراد واکسینه شده دارد و به همین علت تزریق دوز سوم واکسن کرونا همزمان با گسترش امیکرون در بیشتر کشورها سرعت گرفت.
متخصصان همچنان تاکید دارند مهم‌ترین و بهترین راه‌حل، افزایش واکسیناسیون و تزریق دوز تقویتی است. تحقیقات نشان داده میزان بالای آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده ویروس اصلی کرونا با محافظت در برابر کرونای ناشی از انواع واریانت‌های جدیدتر ارتباط دارد و این احتمال وجود دارد که تزریق دوز تقویتی از واکسن‌های موجود و افزایش سطح آنتی‌بادی پس از آن، محافظت کافی و سد مناسبی در برابر امیکرون ایجاد کند.
سپر واکسن‌های جدید در برابر امیکرون
ششم بهمن‌ماه سال جاری در خبرها اعلام شد دو شرکت دارویی فایزر و بی‌و.ان. تک در بیانیه‌ای اعلام کردند که ثبت‌نام برای انجام آزمایش بالینی با هدف تولید واکسن مخصوص علیه سویه امیکرون ویروس کرونا را آغاز کردند. این دو شرکت دارویی که از تولیدکنندگان واکسن کووید ۱۹ هستند، آزمایش‌های بالینی روی نسخه جدیدی از واکسن کرونا ویروس مبتنی بر سویه امیکرون را در افراد بزرگسال ۱۸ تا ۵۵ سال آغاز کردند. در این مطالعه حدود ۱۴۰۰ شرکت کننده بزرگسال ۱۸ تا ۵۵ ساله با وضعیت جسمی سالم برای کمک به ارزیابی این موضوع، مشارکت خواهند داشت.
رئیس تحقیق و توسعه واکسن شرکت داروسازی فایزر گفته است درحالی‌که تحقیقات کنونی و داده‌های دنیای واقعی نشان می‌دهد دوزهای یادآور واکسن، همچنان سطح بالایی از مصونیت در برابر نوع شدید بیماری و جلوگیری از بستری شدن در بیمارستان ناشی از سویه امیکرون را ایجاد می‌کند، نیاز است در صورت کاهش این محافظت با گذشت زمان از آمادگی لازم برخوردار باشیم و به طور بالقوه به مقابله با این سویه و سویه‌های احتمالی در آینده اقدام کنیم. کارشناسان از این مطالعه برای مقایسه ایمنی، تحمل‌پذیری و توانایی واکسن جدید کووید ۱۹ مبتنی بر سویه امیکرون در برانگیختن واکنش ایمنی نسبت به فرمول فعلی که پرمصرف‌ترین واکسن کووید ۱۹ در جهان است، استفاده خواهند کرد.
در حال حاضر برای مقابله با شیوع سویه جدید کرونا استفاده از ماسک، رعایت فاصله اجتماعی، تهویه مکان‌های سربسته در فصل زمستان، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، به ویژه تزریق دوز سوم توصیه می‌شود. پس از تزریق دوز سوم واکسن کرونا، احتمال ابتلاء به کرونا وجود دارد اما نکته مثبت این مسئله این است که خطر بستری شدن یا مرگ بسیار کاهش می‌یابد.
نکته قابل‌توجه در راهنمای CDC آمریکا این است که براساس داده انگلستان و آفریقای‌جنوبی، تأثیرگذاری دو دوز واکسن mRNA برای عفونت علامت‌دار کووید ۱۹ تقریباً ۳۵ درصداست، اما تزریق دوز بوستر می‌تواند آن را به ۷۵ درصد برساند. اطلاعات به وضوح نشانگر تأثیر واکسیناسیون، به خصوص دوز بوستر یا دوز سوم بر تقویت دوباره ایمنی در برابر امیکرون است.
آمار تعداد مرگ‌ومیر در ماه‌های اخیر در دو کشور سوئیس و شیلی، اختلاف قابل‌توجهی را در تعداد مرگ‌ومیر بین افراد واکسینه نشده و افراد واکسینه با دو دوز یا دوز بوستر نشان می‌دهد. تعداد فوتی‌های بین واکسینه نشده‌ها بسیار بیشتر از فوتی‌های افراد واکسینه شده به خصوص پس از دوز بوستر است.
آخرین اطلاعات و داده‌ها از بریتانیا نشان می‌دهد که دوز بوستر یا دوز سوم، همچنان سطح بالایی از محافظت را در برابر بیماری شدید در امیکرون به خصوص بین بزرگسالان ۶۵ ساله یا بیشتر ایجاد می‌کند. دوز بوستر یا دوز سوم حدود ۹۰ درصد محافظت را سه ماه پس از تزریق ایجاد می‌کند، در حالی که سه ماه پس از تزریق دو دوز واکسن، ۷۰ درصد محافظت و پس از شش ماه تنها ۵۰ درصد محافظت مشاهده شده است.
نظر شما