به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، بسیاری از منتقدان شهری طی دوران شیوع کرونا سلامت شهرها، جوامع و مناطق را به میزان دسترسی ساکنان به فضاهای عمومی نسبت دادند. در واقع، کووید -۱۹ نقش فضاهای سبز و عمومی را در شکل دادن شهرهای امروز و آینده بیش از پیش به تصویر کشید و مدیران را به تأمل برای افزایش هر چه بیشتر آن‌ها سوق داد. از سوی دیگر، این دوران بحرانی نشان داد که بدون مشارکت مردم در طراحی شهری، تعامل آن‌ها با یکدیگر و پویایی ساکنان، شهرها به‌مثابه وجود مجموعه‌ای از سازه‌ها و زیرساخت‌ها خواهد بود که هیچ نشاطی در زندگی ساکنان آن‌ها به چشم نمی‌خورد.
شهرنشینان پس از پایان قرنطینه‌های سختگیرانه کرونا، بیش از گذشته به حضور در فضاهای عمومی گرایش پیدا کردند و در نتیجه، مفهوم جدیدی از این مکان‌ها در زندگی شهری شکل گرفت. در واقع، پس از پایان نسبی محدودیت‌های اعمال شده برای مهار ویروس کرونا در اغلب نقاط دنیا، مردم تنها از فضاهای عمومی برای برقراری ارتباط‌های اجتماعی بهره می‌گرفتند چرا که امکان رعایت فاصله اجتماعی کافی را به آن‌ها می‌داد و به همین دلیل، این مکان‌ها از ارزشی به مراتب بیشتر از دوران ماقبل کرونا برخوردار شد. از سوی دیگر، تردد از طریق وسایل حمل‌ونقل عمومی، نشستن کنار یکدیگر روی یک نیمکت و سرو غذا در مکان‌های بیرونی محدود بود که همین امر باعث شد مردم تنها فضاهای عمومی را مکان‌هایی برای گردهم آمدن با رعایت فاصله اجتماعی تصور کنند و بیش از گذشته به حضور در آن‌ها روی آورند.
اهمیت فضاهای عمومی برای رفاه جسمی و روانی شهرنشینان از همان ابتدای گسترش ویروس کرونا به طور قابل توجهی افزایش یافت و الگوها و استانداردهای جدیدی برای استفاده از این فضاها و گسترش آن‌ها شکل گرفت. در این میان، شهرسازی تاکتیکی و فضاسازی شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شد به طوری که در اغلب نقاط دنیا، مردم و دولت‌ها به بهره‌گیری از مکان‌های بدون استفاده و ایجاد فضاهای عمومی هر چند کوچک در گوشه و کنار شهرها پرداختند. در نتیجه اقدامات مردم برای فضاسازی شهری و شهرسازی تاکتیکی، نقص‌های طراحی شهری بیش از پیش آشکار شد و مدیران را به رفع هر چه بیشتر آن‌ها اغلب از طریق شهرسازی تاکتیکی سوق داد.
افزایش گرایش مردم و مدیران به شهرسازی تاکتیکی
شهرسازی تاکتیکی نوعی فرآیند غیررسمی به‌شمار می‌رود که تقریباً به تمام ساکنان یک شهر امکان تغییر در فضاهای عمومی اطراف محل سکونت خود را می‌دهد، ضمن اینکه دسترسی اغلب شهرنشینان را به فضاهای عمومی افزایش می‌دهد. این استراتژی از دهه ۱۹۸۰ میان مردم رواج داشته و تا به امروز با هدف ایجاد مکان‌های عمومی جدید و پیشبرد توسعه اجتماعی از طریق پیاده‌سازی پروژه‌های کم‌هزینه منجر به تحولات زیادی در سراسر جهان شده است.
شیوه جدید شهرسازی تاکتیکی که طی دوران کرونا شکل گرفت مزایای بسیاری برای شهرها و شهرنشینان به ارمغان آورد؛ طی این بحران، مردم با بهره‌مندی از استراتژی‌های شهرسازی تاکتیکی، بسیاری از خیابان‌های سراسر شهرهای خود را به روی خودروها بستند که همین امر به ترویج پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری منجر شد و جرقه افزایش پیاده‌راه‌ها و مسیرهای دوچرخه‌سواری را برای افزایش هر چه بیشتر پایداری در ذهن مدیران شهری به وجود آورد. علاوه بر این، بستن معابر شهری به روی وسایل نقلیه موتوری، باعث ترویج هنرهای خیابانی، انجام فعالیت‌های جسمی و برقراری تعامل بیشتر میان شهرنشینان شد و نشاط شهری پایان یافته بر اثر شیوع کرونا را یک بار دیگر برای مناطق به ارمغان آورد. مهم‌تر از همه اینکه، شهرسازی تاکتیکی افزایش گرایش مردم به سرو غذا در بیرون از منزل، برگزاری گالری‌های هنری، ایجاد فضاهایی برای بازی کودکان و سایر موارد مشابه را در پی داشت و از این طریق نیز به افزایش نشاط شهرنشینان در بحبوحه نگرانی‌های ناشی از شیوع بیماری کمک زیادی کرد.
شیوع بیماری کووید -۱۹ و افزایش گرایش مردم به شهرسازی تاکتیکی به مدیران شهری ثابت کرد که می‌توان از فضاهای بدون استفاده شهری بیشترین بهره را برد و آن‌ها را برای رفع نواقص شهری استفاده کرد. این رویکرد می‌تواند نقش مهمی در بهبود شهرهای آینده نیز ایفا کند چرا که تفکر بهینه‌سازی استفاده از فضاهای عمومی را در در ذهن همگان به وجود می‌آورد و در ضمن به افزایش سلامت عمومی، کمک به رونق اقتصادی و بالا بردن سطح نشاط شهروندی منجر می‌شود.
بازگشت به وضعیت معمولی و مسیر پیش روی شهرهای آینده
تغییراتی که بر اثر محدودیت‌های کرونایی و اقدامات امنیتی جهت مهار بیماری بر سراسر جهان حاکم شده است تا حدودی ظهور هنجارهایی جدید در آینده شهرها را به تصویر می‌کشد. بدون شک، پرسش‌هایی که از آغاز پیدایش بیماری کووید -۱۹ ذهن مدیران را به خود درگیر کرده است و تا دهه‌ها پس از پایان این بحران نیز ادامه خواهد داشت این که، چگونه می‌توان با حفظ فاصله اجتماعی، مردم را گردهم جمع کرد؟ ارتباط مردم در دنیای پساکرونا با یکدیگر چگونه خواهد بود؟ هنجارهای اجتماعی در شهرهای آینده چگونه متأثر از شیوع پاندمی زندگی مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
بدیهی است که وقایع بحرانی، واکنش‌هایی بسیار خردمندانه را نیز می‌طلبد که تحقق این هدف تنها به واسطه تلاش مدیران شهری امکان‌پذیر نخواهد شد بلکه مشارکت مردم نیز در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. بنابراین، حضور مردم در پیاده‌سازی پروژه‌های شهری می‌تواند نقش مهمی در بهبود شهرهای آینده ایفا کند که در این زمینه، شهرسازی تاکتیکی بهترین شیوه برای تشویق مردم به مشارکت محسوب می‌شود چرا که اغلب، اقداماتی ساده و کم‌هزینه را در بر می‌گیرد.
نظر شما