به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس یادداشتی که حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل روسیه در خصوص مناقشه بین روسیه و اوکراین در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده است: واقعیت این است که اوکراین همواره در تاریخ روسیه نقش پر اهمیت و ویژه‌ای داشته و روسیه نمی‌تواند نسبت به تحولات اوکراین بی‌تفاوت باشد.
در سال ۸۸۲ میلادی که امپراطوری روسیه تشکیل شد در سایه اتحاد با اوکراینی‌ها در کیف امروز بود. از آن سال به بعد در سال‌های متعدد اوکراین نقش حائل بین روسیه و غرب را ایفا کرده است. اوکراین همچنین در جنگ‌های بین فرانسه و روسیه در دوره ناپلئون و در جنگ جهانی دوم در دفاع از روسیه در برابر آلمان هیتلری نقش آفرینی‌هایی داشته است. پس از جنگ جهانی دوم تا زمان فروپاشی شوروی، اوکراین با انکه بخشی از شوروی محسوب می‌شد، توانست به‌طور ویژه یک کرسی در سازمان ملل کسب کند و به عضویت این سازمان درآید.
از جمله تحولاتی که امروز در روابط در روسیه و اوکراین مشاهده می‌کنیم این است که دولت زلینسکی (رئیس‌جمهور اوکراین) گرایش به آمریکا دارد و به دنبال توسعه روابط با اتحادیه اروپا و عضویت در پیمان ناتو است. بهانه اوکراین برای عضویت در ناتو، تهدیدهای روسیه به ویژه بعد از اشغال کریمه و ضمیمه کردن این شبه جزیره راهبردی در شمال دریای سیاه به خاک روسیه است. در نقطه مقابل روسیه عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را تهدید مستقیم امنیت مرزهای غربی خود می‌داند.
اگرچه ناتو توانسته است بعد از فروپاشی شوروی، تقریباً کل بلوک شرق سابق را به عضویت این پیمان درآورد، اما برای روسیه، اوکراین خاکریز آخر در برابر توسعه‌طلبی ناتو و آمریکا محسوب می‌شود. بر همین اساس در سال‌های گذشته روسیه عضویت کشورهایی مانند لهستان، چک، اسلواکی، مجارستان، رومانی و بلغارستان؛ عضو بلوک شرق سابق را تحمل کرده است، اما عضویت اوکراین و گرجستان در قفقاز جنوبی را خط قرمز برای خود محسوب می‌کند. به ویژه اینکه روسیه معتقد است اگر اوکراین عضو ناتو شود، امکان دارد موشک‌های استراتژیک در خاک اوکراین مستقر شود و این امنیت روسیه را مستقیماً تهدید می‌کند.
به این دلیل در واقع روسیه برای آنکه خود را در مخالفت با عضویت اوکراین در ناتو مصمم نشان دهد بیش از یکصد هزار نیرو در نزدیکی مرزهای خود با اوکراین مستقر کرده و چندین رزمایش برگزار کرده است و در صدد است تا رزمایشی جدید با بلاروس برگزار کند.
شوروی از قرن ۱۸ بر شبه جزیره استراتژیک کریمه مسلط بود؛ در زمان اقتدار خروشچف (از رهبران اتحاد جماهیر شوروی) به دلیل آن که وی تبار اوکراینی داشت، این شبه جزیره راهبردی را عملاً به اوکراینی‌ها بخشید؛ این اقدام گرچه برای روس‌ها سنگین بود، اما در چارچوب شوروی این موضوع را پذیرفتند، اما بعد از فروپاشی شوروی، روسیه قراردادی با اوکراین منعقد کرد که در بندر سواستوپول شبه جزیره کریمه مستقر شود و بتواند جایگاه خود را در شمال دریای سیاه حفظ کند؛ اما پس از تحولاتی که در انتخابات اوکراین به وجود آمد و در نهایت یاناکویچ روس‌گرا مجبور به کناره‌گیری شد و دولت جدید غرب‌گرا زمام امور را در کیف برعهده گرفت. روسیه در واکنش به این ماجرا در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره استراتژیک کریمه در شمال دریای سیاه را اشغال کرد و بلافاصله با برگزاری همه‌پرسی فرمایشی، اکثریت شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی در مورد آینده کریمه رأی به جدا شدن آن از اوکراین و ضمیمه شدن به خاک روسیه دادند.
آمریکا و متحدان اروپایی‌اش که این موضوع را تحمل نمی‌کردند تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا از طریق همه اهرم‌های خود فشارهایی به روسیه وارد کنند که یکی از آنها وضع تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه و دیگری اعمال فشار از طریق اوکراین به این کشور بود. همچنین غرب در بلاروس از طریق مخالفان لوکاشنکو (رئیس‌جمهور بلاروس) درحال اعمال فشارهایی علیه روسیه است.
این‌گونه نیست که فقط روس‌ها اقدام به برگزاری رزمایش نظامی کنند، بلکه غربی‌ها نیز تاکنون رزمایش‌های مشترکی با اوکراین برگزار کرده‌اند؛ در واقع هدف این رزمایش‌ها نشان دادن آمادگی نیروهای مسلح در برابر تهدید طرف مقابل است.
با در نظر گرفتن همه این جوانب، سوال این است که آیا واقعاً روسیه در شرایط فعلی به اوکراین حمله خواهد کرد؟ پیش‌بینی می‌شود روسیه دست به چنین کار خطرناکی نمی‌زند چون روسیه اکنون در شرایط خوبی از لحاظ اقتصادی قرار ندارد و وضعیت مناسبی ندارد که بخواهد درگیری جدیدی با متحد قبلی خود یعنی اوکراین ایجاد کند. در واقع وارد شدن به اوکراین برای روس‌ها ساده است، اما خارج شدن از آن بسیار دشوار خواهد بود و ممکن است حتی به یک جنگ منطقه‌ای در شرق اروپا تبدیل شود. جنگ در اوکراین می‌تواند این کشور را به یک باتلاق برای روسیه تبدیل کند. همچنین آمریکا و اروپایی‌ها نیز به صراحت اعلام کردند که حاضر به درگیری نظامی با روسیه به‌خاطر اوکراین نیستند، اما تحریم‌هایی علیه روسیه اعمال خواهند کرد. آنها ارسال ادوات و تجهیزات نظامی را آغاز کرده‌اند.
نظر شما