به گزارش خبرنگار ایمنا، این بنا متعلق به هارون بن علی یکی از اولاد و احفاد حضرت امام حسن (ع) است که نَسب این امامزاده به امام هفتم شیعیان می رسد، اما برخی دیگر ایشان را از فرزندان امام دهم شیعیان می دانند.
بنای هارون ولایت شامل سردر، دو صحن در شمال و مغرب و یک گنبد کاشی‌کاری است. صحن، بقعه، محراب و رواق این امامزاده نیز با کاشی‌کاری‌های بسیار نفیسی آراسته شده است که به موجب کتیبه سر در آن در سال ۹۱۸ هجری قمری یعنی در زمان شاه اسماعیل اول ساخته شده و در دوران جانشینان وی توسعه یافته و تکمیل شده است.
آنچه بنای هارون ولایت را جدا از زمینه مذهبی آن به شهرت رسانده است کاشی‌های شفاف زنده و سرشار از هیجان آن هستند که از شاهکارهای هنرمندان اصفهان است. سردر و گنبد هارون ولایت یکی از زیباترین نمونه‌های کاشی‌کاری در اصفهان است. رنگ‌های زنده و اغلب آبی کاشی ها و نقوش ختایی و اسلیمی پیچ در پیچ آنچنان گنبد و سردر را آراسته‌اند که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. در پایه گنبد آیات سوره فتح با خط زیبایی نگارش شده است.
علاوه بر کاشی‌کاری، کشته بری، مقرنس کاری، گچ بری، نقاشی و آیینه کاری نیز در بخش‌های مختلف امامزاده به چشم می‌خورَد که بسیار چشم نواز است. به نظر می‌رسد ساختن رواق‌ها و هم‌چنین اغلب نقاشی ها و آیینه‌کاری‌ها متعلق به دوران قاجار است.
کتیبه‌ای بر روی لوحی مرمرین نقش بسته است تاریخ ۹۴۶ هجری قمری را نشان می‌دهد. در این کتیبه از وقف چند اصله درخت توسط فردی به نام استاد قاسم نام‌برده شده است.
یک شیر سنگی نیز در ایوان شرقی امامزاده قرار گرفته است و سردر ورودی با یک دالان به صحن کوچک پشتی بقعه متصل می‌شود. این دالان از یک سو به بقعه و از سویی دیگر به صحن می‌رسد. در صحن نیز حجره‌هایی کوچک با تزئیناتی چشم گیر و بسیار زیبا به چشم می‌خورَد.
در محل ورود دالان به بقعه نیز کتیبه ای به تاریخ ۲۶۹ هجری قمری نصب شده است. در میانه دالان یک ظرف سنگی بزرگ یا همان سنگاب قرار دارد که در تاریخ ۱۲۶۱ هجری قمری و توسط فردی به نام محمد حسین پسر آقا مسیح وقف شده است.
بقعه هارون ولایت از سمت مغرب به وسیله دری به محوطه کوچکی باز می‌شود که اطراف آن حجراتی است و حجره‌ها و پشت بناهای اطراف آن با تزییناتی نفیس تزیین شده است. این محل به وسیله سردر مجللی به صحن شمالی هارون ولایت مرتبط می‌شود.
در اصلی ورودی بقعه هارونیه به صحن شمالی باز می‌شود و بین این در و در مقبره رواقی واقع است که تزیینات ازاره‌های آن از کاشی‌های چهارضلعی کوچک از نوع سنگینه کاشی یا ماده اولیه ریگ معدنی ساخته شده و دارای نقوش گل و بوته به رنگ آبی بر زمینه سفید است.
رواق تجدید بنا شده و در اطراف قاعده آن اشعاری به زبان فارسی بر الواح جداگانه به خط نستعلیق سفید بر زمینه لاجوردی گچبری شده است. مضمون آن گواه تعمیراتی است که در دوره فتحعل‌یشاه قاجار و حکمرانی محمدحسین‌خان صدر اصفهانی در این بنا به عمل آمده است.
ضلع شرقی بنا مشرف به جاده قدیم و رو به روی سردر مسجد علی شامل یک ایوان با ستون‌های سنگی و ایوان‌های کوچکی در اطراف آن است و به‌وسیله پنجره مشبکی با بقعه ارتباط دارد. در نمای خارجی این ایوان کتیبه‌ای نصب شده که حاکی از اقدام شخصی به‌نام حاجی جعفر در سال ۱۳۲۹ هجری قمری نسبت به ساختمان این ایوان است. این بنا به شماره ۲۲۰ به ثبت تاریخی رسیده است.
در وسط اسپر چوبی بالای در ورودی به خط نستعلیق مشکی فرو ریخته، اشعاری نفیس نقش شده که حاکی از اقدام شخصی به نام «مرشد» نسبت به تعویض درِ هارونیه در سال ۱۳۳۰ هجری قمری است.
در طرف راست مدخل بقعه که به سوی رواق باز می‌شود، یک تخته سنگ مرمری، یادگار از میرزا محمود الحسینی، ولد مرحوم میرزا محمّد اسماعیل قاینی به تاریخ ۱۲۶۹ هجری قمری نصب شده است.
در داخل بقعه و محراب هارون ولایت، جملات و عبارات مذهبی و اسماء اللَّه به سال‌های ۱۳۶۲. ۱۳۲۸ هجری قمری به قلم سیّد عبّاس نقّاش و آقامیری، نقّاشی شده است. در ارتفاع دو متری از سطح بقعه نیز، اشعاری به خط نستعلیق برجسته در الواح جداگانه گچبری شده که علاوه بر آنها از اشخاص خیّری به نام میرزا مهدی و محمّد شفیع نام برده شده است. این اشعار در سال‌های ۱۰۶۷ و ۱۰۶۶ هجری قمری به خط محمّد رضا امامی از خطاط معروف صفویه و کتیبه گردنه گنبد هارون ولایت در نمای خارجی آن، به خط بنایی مشکی بر زمینه فیروزهای با کاشی نره شامل سوره فتح است.
ضلع شرقی بنا، مشرف به جاده قدیم و رو به روی سردر مسجد علی شامل یک ایوان با ستون‌های سنگی و ایوان‌های کوچکی در اطراف آن است و به وسیلة پنجره مشبکی با بقعه ارتباط دارد. سقف سردر شرقی بقعه در این ایوان با مقرنسهای معرّق کاشی‌کاری تزیین شده که قسمتی از آنها پس از خرابی تجدید ساختمان شده است. در نمای خارجی این ایوان، کتیبههای نصب شده که حاکی از اقدام شخصی به نام حاجی جعفر در سال ۱۳۲۹ هجری قمری نسبت به ساختمان این ایوان است.
بنای این امامزاده همواره در دوران صفویه مورد بازسازی و گسترش بوده است. کتیبه‌هایی دیگر در بنا قرار دارد که نشان از تعمیر بنا در سال ۱۰۶۶ هجری قمری در زمان شاه عباس دوم دارد. در اطراف محراب نیز الواحی کوچک قرار دارد که یکی متعلق به سال ۱۲۹۸ و دیگری متعلق به ۱۳۲۸ هجری قمری است.
نکته جالب در رابطه با فرد مدفون شده در این آرامگاه آن است که پیروان اسلام و مسیحیت و یهودیان (هر سه دین الهی) هارون ولایت را منتسب به خود می‌دانند و از این رو، زیارتگاه پیروان هرسه دین است.
آرامگاه امامزاده هارون ولایت در تاریخ ۲۲ آذرماه ۱۳۱۳ و با شماره ۲۲۰ در فهرست میراث ملی ثبت شده است.
نظر شما