فاطمه فخرایی فرد در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: یکشنبه -۱۲ دی‌ماه- ماه به نزدیک‌ترین نقطه در مدار گردش خود به دور زمین می‌رسد و کمی بزرگ‌تر از زمان‌های دیگر به نظر می‌رسد؛ در واقع ماه از فاصله ۳۵۸ هزار کیلومتری زمین عبور می‌کند و در قطر زاویه‌ای ۳۳.۳۶ دقیقه قوسی ظاهر می‌شود. فاصله ماه از زمین یکسان نیست، زیرا مدار آن کاملاً دایره‌ای نیست و مسیری بیضی شکل را در آسمان طی می‌کند؛ فاصله ماه از زمین در چرخه ۲۹ و نیم روزه خود ۱۴ درصد بین ۳۵۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر در حضیض و ۴۰۶ هزار و ۷۰۰ کیلومتر در اوج تغییر می‌کند.
وی افزود: اندازه زاویه‌ای آن نیز با همین فاکتور متفاوت است و بین ۲۹.۴ و ۳۳.۵ دقیقه قوسی متغیر است، روشنایی آن نیز متفاوت است؛ اگرچه تشخیص این مسئله در عمل دشوار است زیرا همزمان فازهای ماه نیز تغییر می‌کند. امشب ماه ۲۹ روزه در صورت فلکی قوس قرار دارد و ساعت ۰۶:۱۸ طلوع و ۱۶:۴۴ غروب می‌کند.
دنباله‌دار لئونارد در حضیض خورشیدی
کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان اضافه کرد: لئونارد یا دنباله‌دار کریسمس ۲۱ آذر از نزدیک‌ترین فاصله زمین (حدود ۳۴ میلیون کیلومتر) گذشت و در آسمان صبح‌گاهی لحظاتی قبل از طلوع خورشید قابل رصد شد .۲۷ آذر ۶ روز پس از دیدار با زمین، از فاصله نزدیک‌تر ۴.۳ میلیون کیلومتر از ملاقات آن با زمین از کنار سیاره ناهید عبور کرد؛ در این زمان لئونارد در آسمان شامگاهی بعد از غروب خورشید در دسترس بود و با قدر حدود ۲.۵ در آسمان کاملاً تاریک با چشم غیر مسلح دیده می‌شد. البته دم غباری و دم یونی از یکدیگر جدا شدند و عکاسان نجومی موفق شدند تصاویر فوق العاده‌ای از لئونارد ثبت کنند.
وی تصریح کرد: دنباله دار لئونارد امشب در فاصله ۰.۶۲ واحد نجومی نزدیک‌ترین فاصله خود به خورشید را خواهد داشت. با نزدیک‌تر شدن به خورشید امکان پرنورتر شدن دنباله‌دار وجود دارد. لئونارد از مختصات رصدخانه لارستان، بعد از غروب خورشید ساعت ۱۷:۱۰ حدود ۱۷ درجه بالاتر از افق جنوب غربی قابل رصد است و تا ساعت ۱۹:۱۳ نیز در آسمان حضور دارد. فاصله لئونارد از زمین در این موقعیت تقریباً ۰.۸۹ واحد نجومی است. با نزدیک شدن به خورشید ممکن است هسته دنباله‌دار متلاشی شود و فوران‌هایی در آن روی بدهد که در واقع بتوان لئونارد را پرنورتر از قبل رصد کرد. در واقع دنباله‌دارهای اجرام غیرقابل پیش‌بینی هستند، زیرا در حالی که موقعیت‌های آینده آن‌ها معمولاً با اطمینان بالایی مشخص می‌شود، اما میزان روشنایی آن‌ها مشخص نیست.
ابرماه نو
فخرایی فرد افزود: یکشنبه -۱۲ دی‌ماه- ماه ساعت ۲۲:۰۴ از نزدیک خورشید عبور می‌کند و برای چند روز در نور درخشان خورشید گم می‌شود، یگانه قمر سیاره ما در حرکت مداری خود به دور زمین هر چهار هفته یک بار مسیر خود را کامل می‌کند و در نتیجه فازهای آن از ماه جدید تا ربع اول، ماه کامل و ربع آخر تغییر می‌کند و هر ۲۹ و نیم روزه یک بار به ماه نو بر می‌گردد. ماه هر شب حدود ۱۲ درجه در آسمان حرکت می‌کند و هر روز تقریباً یک ساعت دیرتر طلوع و غروب می‌کند.
وی اظهار کرد: زمانی که ماه نو اتفاق می‌افتد، زمین، ماه و خورشید در یک خط تقریباً مستقیم قرار دارند و ماه در وسط زمین و خورشید قرار می‌گیرد. در این وضعیت ما نمی‌توانیم ماه را در آسمان رصد کنیم، زیرا سمتی از ماه که توسط خورشید روشن می‌شود برای ناظران زمینی قابل مشاهده نیست. طی روزهای آینده ماه در اواخر بعد از ظهر به صورت هلال باریک که کمی بعد از خورشید غروب می‌کند، نمایان می‌شود. در لحظه مقارنه ماه و خورشید، ماه از فاصله سه درجه و ۲۴ دقیقه قوسی خورشید در صورت فلکی قوس عبور می‌کند.
رصد خوشه ستاره‌ای M41
کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان اضافه کرد: خوشه باز ستاره‌ای M41 در فاصله چهار درجه‌ای جنوب ستاره شباهنگ که درخشان‌ترین ستاره آسمان شب است واقع شده و این خوشه در صورت فلکی کلب اکبر یا سگ بزرگ در این شب‌ها موقعیت رصدی خوبی دارد؛ در آسمانی کاملاً صاف و تاریک حتی با چشم غیر مسلح نیز قابل تشخیص است. این خوشه ستاره‌ای با میل ۲۰ درجه و ۴۵ دقیقه قوسی جنوبی از عرض‌های جغرافیایی بالاتر از ۴۹ درجه شمالی قابل مشاهده نیست. از موقعیت رصد خانه لارستان بین ساعت ۲۰:۱۶ تا ۰۳:۲۵ قابل رصد است، حدود ساعت ۲۳:۵۰ در وضعیتی با ۴۱ درجه بالاتر از افق جنوبی به بالاترین نقطه خود در آسمان می‌رسد. خوشه ستاره‌ای M41 با قدر ۴.۵ تقریباً کم نور است، اما از طریق یک دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک به راحتی قابل مشاهده است.
نظر شما