به گزارش خبرنگار ایمنا، ایران امسال یکی از خشک‌ترین پاییزهای خود را در ۵۰ سال گذشته تجربه کرده است و بیشتر نقاط کشور به خصوص مناطق واقع در فلات مرکزی ایران در سال‌های اخیر با تنش آبی روبه‌رو بوده است، بر اساس آمارهای مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی، میانگین بارش‌های جوی در فصل پاییز امسال به ۴۰.۲ درصد رسید که ۳۴.۵ درصد کمتر از میانگین ۵۳ ساله است. آنچه که مسلم است و تمام متخصصان، اقلیم شناسان و مدیران بر آن تاکید دارند، تداوم خشکسالی برای سال‌های پیش رو و در بازه زمانی طولانی است؛ خشکسالی که سه ماه نخست سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ را نیز فرا گرفته است.
این خشکسالی بی‌سابقه بیشتر نقاط کشور، به خصوص استان‌های مرکزی، از جمله استان اصفهان را به شدت درگیر خود کرده است، حجم آب پشت سد زاینده‌رود که منبع اصلی تأمین آب استان بوده و قرار است تأمین کننده نیازهای صنعتی، کشاورزی و شهری باشد، در حال حاضر حدود ۱۶۸ میلیون مترمکعب است در حالی که ظرفیت این سد یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب است؛ یعنی تنها حدود ۱۰ درصد سد پر است.
در چنین شرایط و در بازه زمانی کوتاه‌مدت، امید به بهبود وضعیت بارش‌ها در فصل زمستان و بهار است، تا بلکه اندکی از این تنش آبی کاسته شود، در غیر این صورت تابستان پیش رو تابستانی فاجعه‌آمیز برای کشور و مناطق مستعد خشکسالی از جمله استان اصفهان خواهد بود. آمارهای به دست آمده حاکی از آن است که پاییز امسال میزان بارش‌های دریافتی در سرچشمه‌های آبی استان و سرچشمه‌های زاینده‌رود کاهش محسوسی داشته است.
کاهش ۶۰ درصدی بارش‌ها در سرچشمه‌های آبی استان
نوید حاجی‌بابایی، معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی استان اصفهان در خصوص میزان بارش‌های استان در پاییز سال جاری به خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: میانگین بارش‌های پاییزی امسال حدود ۳۷ میلی‌متر بوده است که با میانگین بلندمدت بارش‌ها تفاوت چندانی ندارد اما ما امسال شاهد کاهش ۶۰ درصدی بارش‌ها در سرچشمه‌های آبی استان بوده‌ایم. بارش‌هایی که دریافت کردیم عمدتاً در نیمه‌های جنوبی و شمالی استان بوده و نیمه شمالی استان بیشترین افزایش بارش را به خودش اختصاص داده است.
وی می‌افزاید: متأسفانه در حوضه زاینده‌رود و سرچشمه‌های آبی استان، حدوداً ۶۰ درصد کمبود بارش را نسبت به میانگین بلندمدت داشته‌ایم و کوهرنگ نیز نسبت به میانگین بلندمدت ۲۲ درصد کاهش بارش داشته است.
معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی استان اصفهان با بیان اینکه بارش خوبی که اواخر پاییز اتفاق افتاد، وضعیت بارشی استان را تغییر داد، تصریح می‌کند: برخی کارشناسان بارش‌های روزهای آخر پاییز را جزو دی‌ماه و فصل زمستان در نظر می‌گیرند؛ پاییز امسال روزهای ۲۷ و ۲۸ آذرماه درگیر بارش شدیم و بارش‌هایی که در آخر ماه و فصل داریم برای محاسبه با چالش مواجه است اما ملاک عددی ما برای محاسبه میزان بارش‌ها بیشتر میانگین بلندمدت است.
کاهش تنش آبی و بهبود وضعیت بارش‌ها در زمستان
وی به پیش‌بینی میزان بارش‌ها برای فصل زمستان اشاره و تصریح می‌کند: برای فصل زمستان در دهه دوم و دهه سوم دی‌ماه تا نیمه اول بهمن‌ماه شرایط بهبود بارش‌ها را به ویژه در نیمه جنوبی استان خواهیم داشت و در مناطق غربی، مرکز و سرچشمه‌های زاینده‌رود طی یک ماه آینده وضعیت بارش‌ها خوب و سیستم‌های جوی فعال خواهد بود.
حاجی‌بابایی با بیان اینکه سرچشمه‌های آبی زاینده‌رود وضعیت بهبود بارش‌ها را نسبت به پاییز خواهد داشت، تاکید می‌کند: بارش‌ها در سرچشمه‌ها بیشتر به صورت برف خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود این وضعیت تا پایان زمستان ادامه پیدا کند.
وی با تاکید بر اینکه بارش‌ها تا پایان زمستان تا حدی تنش آبی در استان را کاهش می‌دهد، اضافه می‌کند: بارش‌های زمستانی خشکسالی را برطرف نمی‌کند اما تنش شدید آبی و بحران آبی که استان اصفهان به خصوص در سرچشمه‌ها درگیر آن شده است را کاهش می‌دهد و تا حدی از این تنش کاسته می‌شود.
رسیدن کمینه‌های دمایی به کمتر از نرمال در زمستان پیش رو
معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی استان اصفهان اظهار می‌کند: دمای هوا به خصوص کمینه‌های دما در فصل زمستان کمتر از نرمال خواهد بود و هوا از حالت طبیعی و نرمال خود خنک‌تر و سردتر خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه میانگین بارش بلندمدت در استان اصفهان ۴۰ میلی‌متر است، خاطرنشان می‌کند: بارشی که پاییز امسال دریافت کردیم، نسبت به میانگین بلندمدت سه میلی‌متر و نسبت به پاییز سال گذشته نیز کمتر بوده است.
حاجی‌بابایی تصریح می‌کند: افزایش بارش‌های خوب عمدتاً در نیمه شمالی استان بوده است و رهاورد و اثر محسوسی در پاییز برای حوضه زاینده‌رود نداشته‌ایم اما به امید خدا در زمستان این روند تغییر خواهد کرد.
وی اظهار می‌کند: پیش‌بینی میزان بارش‌ها از هم اکنون برای فصل بهار نیز ممکن نیست و با خطا همراه خواهد بود اما هم اکنون می‌توان گفت در فصل زمستان شرایط بهتری را در پیش خواهیم داشت.
بارش‌های زمستانی استان اصفهان کمتر از نرمال خواهد بود
امیر گندمکار، اقلیم‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: بارش‌ها در فصل زمستان در بیشتر نقاط کشور کمتر از نرمال و در حد نرمال است؛ به طور کلی بارش در بیشتر بخش‌های کشور نسبت به بلندمدت کمتر از نرمال خواهد بود و در برخی دیگر از نقاط کشور بارش‌ها نرمال است.
وی با تاکید بر اینکه در استان اصفهان میزان بارش‌ها کمتر از نرمال خواهد بود، می‌افزاید: سال‌هایی که " ال نینو" بر گردش عمومی جوی حاکم باشد، وضعیت ایران از نظر بارشی خوب است اما سال‌هایی که " لانینا" حاکم باشد شرایط بارشی خوب نیست؛ ایران امسال در وضعیت " لانینا" قرار دارد که اصلاً شرایط خوبی از نظر بارشی ایجاد نمی‌کند.
حاکم شدن " لانینا" و کاهش اثرگذاری سیستم‌های باران‌زا
این اقلیم‌شناس تصریح می‌کند: زمانی که پدیده " لانینا" رخ می‌دهد، گردش عمومی جوی در نیم کره جنوبی موجب می‌شود تا حرکات برخی سیستم‌های باران‌زا کندتر، یا مسیر آنها عوض شود؛ دو سال است که چنین شرایطی بر ایران حاکم بوده و به طور کلی این وضعیت موجب می‌شود سیستم‌های باران‌زای مدیترانه‌ای ضعیف‌تر باشند، شمالی‌تر حرکت کنند، به سمت پایین بیایند و کمتر از روی ایران رد شوند.
وی اضافه می‌کند: سیستم‌های سودانی که برای ایران باران‌زا هستند نیز در چنین شرایطی کمتر شکل می‌گیرند و کمتر از روی ایران رد می‌شوند. احتمال می‌دهم از اوایل بهار و تابستان سال آینده لانینا تمام شود و ما وارد شرایط نرمال (ال نینو) شویم. به احتمال زیاد پاییز سال آینده وضعیت بارش‌ها خوب خواهد شد.
گندمکار با اشاره به پیامدهای مخرب گرمایش جهانی و لزوم مقابله با آن می‌گوید: زمانی که هوای کره زمین گرم می‌شود، حتی اگر بارندگی‌ها خوب باشد، به دلیل گرم شدن هوا، تبخیر بیشتر می‌شود و آب حاصل از بارندگی‌ها کمتر در زمین نفوذ می‌کند.
وی تاکید می‌کند: گرمایش جهانی معضلی بسیار بزرگ است و باید به هر طریق با این پدیده مقابله شود. به این نکته که که گرمایش جهانی موجب شده است نباید شک کرد تا بسیاری نقاط زمین از جمله ایران دچار خشکسالی هیدرولوژیکی شود.
این اقلیم شناس اظهار کرد: در خشکسالی هیدرولوژیکی، حتی اگر بارش به اندازه کافی باشد، به دلیل تبخیر بالا، میزان آب روان و جاری و آب زیرزمینی کم می‌شود و در بسیاری مناطق نیز بارش‌ها به صورت رگباری و تند خواهد بود.
نظر شما