به گزارش خبرنگار ایمنا، سال‌ها قبل، درست در شب آخر پاییز، وقتی آخرین برگ پاییزی افتاد و باران و طوفان جای خود را به برف و کوران داد، شبی به معنای زایش و تولد زاده شد و پس از ظهور در آئین ایرانیان باستان، در سراسر جهان نامی از خود برجای گذاشت. جشنی که با فرهنگ ایرانی انس گرفت و هنوز هم پس از چندین سال، با وجود دگرگونی‌های فراوان، نشان‌دهنده اصالت ایرانی‌ها در طول تاریخ است. در این گزارش برگزاری نخستین آئین شب یلدا را بررسی می‌کنیم.
در روزگاران گذشته، کشاورزی عمده‌ترین شغل مردم بود و آن‌ها در طول سال با سپری‌شدن فصل‌ها و رویدادهای طبیعی بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند فعالیت‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصل‌ها و بلندی و کوتاهی روز و شب با توجه به حرکت ستاره‌ها، تنظیم کنند.
با گسترش کشاورزی و توجه به علم نجوم، ایرانیان دریافتند که بعد از آخرین شب پاییز، رفته رفته روزها طولانی‌تر شده و فصل بهار نزدیک‌تر می‌شود. ایرانیان باستان گمان می‌کردند که روشنایی و تابش خورشید (مهر) با تاریکی و ظلمت شب (اورمزد) در نبرد و کشمکش است و به‌تدریج دریافتند که کوتاه‌ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب‌ها کوتاه‌تر می‌شود.
آن‌ها معتقد بودند که تاریکی نماینده اهریمن است و در طولانی‌ترین شب سال، تاریکی اهریمنی بیشتر شده و موجب نحسی این شب می‌شود. به این ترتیب ایرانیان باستان، در شب یلدا آتش (نور) روشن می‌کردند، دورهم جمع می‌شدند، سفره‌ای می‌چیدند و میوه و آجیل و خشکبار در آن می‌گذاشتند و آن شب را با شادی و پایکوبی و گفت‌وگو به پایان می‌رساندند تا نحسی اهریمن از آن‌ها دور شود.
شواهد نشان می‌دهد که نخستین جشن شب یلدا از زمان داریوش یکم (یعنی از سال ۵۰۲ قبل از میلاد) در تقویم رسمی ایرانیان باستان ثبت شد؛ همچنین در بسیاری از کتاب‌های نجومی که توسط دانشمندان ایرانی نوشته شده است از جمله کتاب «قانون مسعودی» نوشته ابوریحان بیرونی، به طولانی‌تر بودن شب یلدا و ارتباط آن با انقلاب زمستانی اشاره شده است.
نظر شما