مهدی ابراهیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بررسی منابع دست اول اسلامی شامل قرآن، نهج‌البلاغه، ادعیه و احادیثی که در دست است، نشان از آن دارد که مواضع صریح و روشنی در مورد ساخت شهر، سلسله مراتب، اندازه جمعیتی و ویژگی‌های کالبدی شهر وجود ندارد.
وی افزود: البته این به آن معنا نیست که پیرامون زندگی شهری در منابع اسلامی به طور کامل منبعی در دسترس نیست، بلکه در منابع اسلامی چهار واژه زندگی، امنیت، سلامتی و پاکی در عرصه‌های مادی و معنوی مورد توجه قرار گرفته است.
این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری خاطرنشان کرد: در آیات قرآنی بیان شده است آنچه موجب نابودی شهرها می‌شود، ظلم و جور، برتری‌جویی، فساد و برتری طبقاتی ثروت‌اندوزان است؛ اسلام شهرسازی خاصی را تجویز نکرده بلکه آنچه در اسلام مورد تاکید است، روح شهر و نه کالبد و فیزیک آن است.
ابراهیمی اضافه کرد: چه بسا شهرهای زیبایی که مکان عدول عدل است و چه بسا شهرهایی مثل مدینة النبی که محل اقامه عدل و محلی برای بروز زیباترین جلوه‌های انسانی است؛ لذا می‌توان گفت در شهر اسلامی وجود زندگی و تعاملات اسلامی بسیار بیشتر از نشانه‌های اسلامی مهم است.
وی ادامه داد: در شهرهایی که به نام اسلامی شناخته می‌شود، نشانه‌هایی از اسلام مثل مساجد، مناره‌ها، گنبدها و گلدسته‌ها وجود دارد اما به صرف وجود این نشانه‌ها، نمی‌توان گفت آن شهر واقعاً اسلامی است.
این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری تصریح کرد: این مسئله دقیقاً همانند این است که انسانی ذکر خدا بگوید و تسبیح به دست باشد و ادعای مسلمانی کند اما در نهایت این رفتار و منش وی است که نشان می‌دهد او به واقع مسلمان و مؤمن است؛ لذا می‌توان گفت جوهره اصلی شهر اسلامی در روابط حاکمان و مدیران با ساکنان شهر و برعکس آن تجلی پیدا می‌کند.
ابراهیمی گفت: قطعاً بازتاب خصلت‌های پاک انسانی بر سیمای شهر، وضعیت کالبدی، سلسله مراتب شهری، دسترسی‌ها، شبکه‌ها و ارتباطات، سازماندهی و مدیریت نظام تشکیلاتی و جایگزینی و استقرار عملکردها نیز مؤثر است و در تطابق و ترکیب با سایر عوامل محیطی اعم از طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می‌تواند اشکال متنوع و متعددی پیدا کند که از آن با نام شهرسازی اسلامی نام می‌بریم.
نظر شما