به گزارش خبرنگار ایمنا، انتشار خبر آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار از منابع بلوکه شده کشور و ورود به چرخه اقتصادی از موضوعات داغ این روزهایی است که دلار با گرانی تدریجی همراه شده است؛ زیرا از دیدگاه عده‌ای ورود این منابع ارزی به کشور به معنای کاهش نرخ دلار است که گویا هنوز این اتفاق رخ نداده است. اما موضوع قابل تأمل آن است که هنوز هم از سوی مقامات رسمی اظهاراتی در این باره مطرح نشده است. تنها مدیرکل روابط عمومی بانک مرکزی از تخصیص یک میلیارد دلار به واردات کالاهای اساسی از محل منابعی که به تازگی در دسترس بانک قرار گرفته خبر داد که احتمالاً ارائه این سخن از سوی یکی از مسئولان بانک مرکزی، تائید ادعای مطرح شده در رابطه با آزادسازی بخشی از دلارها است.
همچنین سعید خطیب‌زده، سخنگوی وزارت خارجه در رابطه با این موضوع با اشاره به تعدد منابع موجود در خارج از کشور از آزادسازی تدریجی آن‌ها خبر داد و اعلام کرد همین که کالاهای اساسی به کشور وارد می‌شود یعنی این منابع آزاد می‌شوند.
بر این اساس چنین به نظر می‌آید که بیانات این مسئولان، حاکی از تائید غیرمستقیم خبر آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار است. هرچند شفافیتی وجود ندارد.
آزادسازی منابع بلوکه‌شده در شرایط ارزی مؤثر بوده است؟
اما موضوعی که در رابطه با آزادسازی دلارهای بلوکه شده وجود دارد آن است که اگرچه بانک مرکزی هم رسماً آن را تائید نموده اما مشخص نیست کدام کشور، منابع ارزی ایران را آزاد کرده است؟ واقعیت آن است که هنوز منتشر نشده است که ۳٫۵ میلیارد دلار آزاد شده از سوی کدام کشور بوده است و تنها بر اساس موارد اعلام شده، دلارهای آزاد شده نه از سمت عراق و نه از سمت کره جنوبی بوده است. در این بین برخی از منابع خبری ادعا داشته‌اند چهار میلیارد دلار از منابع بلوکه شده ایران در بریتانیا بدون مذاکره و پس از ۴۳ سال آزاد شده است. در این حال هیچ توضیح قانع‌کننده‌ای در این باره ارائه نشده مگر اظهارات صریح رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق که گفته است "۳٫۵ میلیارد دلار از منابع آزاد شده مربوط به عراق نیست. " از طرف دیگر هم رئیس اتاق ایران و کره جنوبی هم گفته است: "پولی از سوی کره جنوبی آزاد نشده است. "
مورد دیگر آن است که چرا نرخ دلار به این آزادسازی واکنش خاصی نشان نداده است و حتی روند قیمت دلار صعودی شده است.
اکنون پرسش مهم فعالان بازار ارز این است که اگر منابع جدید ارزی آزاد شده است، چرا بر قیمت دلار اثر کاهشی نداشته و حتی قیمت دلار در روزهای گذشته بیشتر هم شده است؟
دیدگاه برخی آن است که دلار به چنین اخباری واکنش خاصی نشان نمی‌دهد و باید منتظر باشیم تا منابع آزاد شده به صورت واقعی وارد بازار ارز شود و بعد از آن منتظر واکنش معامله‌گران در این بازار باشیم. عده‌ای دیگر هم معتقدند آزاد شدن پول‌های بلوکه بر بازار ارز تأثیر بسیار مثبتی برجای خواهد گذارد زیرا سبب تقویت منابع ارزی کشور می‌شود.
سعید یاری، کارشناس اقتصادی در رابطه با تأثیر این دلارهای آزادشده بر شرایط اقتصادی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: قطعاً ورود هر میزان دلار به کشورها در این شرایط خاص اقتصادی که با تورم و گرانی‌های بی‌سابقه‌ای درگیر هستیم بدون تأثیر نیست. اما به شرط آنکه با مدیریت صحیح دولت، این منابع در محل‌های واقعی خرج شود. با ورود ارزهای بلوکه شده به ایران، منابع ارزی کشور، تقویت شده و دست دولت برای بهبود شرایط ارزی گشوده‌تر می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: البته زمانی نتیجه واقعی آزادسازی این منابع مشخص خواهد شد که تمام ارزهای بلوکه شده وارد کشور شود. به آن شرط که این منابع صرف امور غیرضروری نشود.
این کارشناس خاطرنشان می‌کند: با عدم مدیریت صحیح در کنترل منابع آزاد شده نه تنها این اتفاق در کاهش نرخ دلار تأثیر نخواهد داشت، بلکه همین میزان ارز هم از دست خواهد رفت. بنابراین بهتر است دولت توضیحات قانع‌کننده و واضحی برای مردم نسبت به این منابع ارزی دهد تا ابهامات موجود از بین رود.
احتمالاً کالایی ارسال شده است
همچنین شهرام معینی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: هنوز آزاد شدن دلارهای بلوکه شده به طور رسمی اعلام نشده است و بر اساس اظهاراتی هم که وجود دارد مشخص نیست از کدام کشور این دلارها آزادشده است. طبیعتاً اگر دلاری هم آزاد شده باشد اسکناسی رد و بدل نشده بلکه احتمالاً کالایی ارسال شده است.
وی می‌گوید: اما اینکه چه کالایی هم وارد شده است نامشخص است. فقط مسئله‌ای که وجود دارد آن است که هر کالای مورد نیازی، مرتبط با کشور و منبعی خاص است و نمی‌توان مجموع آنچه مورد نیاز ایران است را از همان کشوری که منابع ارزی ما را آزاد می‌کند وارد کرد. به عبارتی ممکن است مطالبات ارزی ایران، از جایی باشد که کالای مورد نیاز ما را نداشته باشد. بنابراین این موارد ابهاماتی است نامعلوم و فعلاً پاسخ هیچکدام را به طور قاطع نمی‌توان پیدا کرد.
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که آیا این مقدار دلار آزادشده تأثیری در اقتصاد و شرایط ارزی کشور خواهد گذاشت؟ می‌گوید: ۳.۵ میلیارد دلار نمی‌تواند متحول کننده اقتصاد کشور باشد. زیرا اکنون کشور، با وجود اوضاع دشوار اقتصادی به طور ماهانه تقریباً این میزان از درآمد ارزی را دارد. اما شرایط به گونه‌ای است که تزریق هر میزان دلار، برای آن کمک کننده است و می‌تواند بخشی از مشکلات ناشی از کمبود ارز را حل کند.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما