به گزارش خبرنگار ایمنا، محلات و بافت‌های فرسوده شهری از یک سو دارای ریشه‌های سکونتی ارزشمند با غنای فرهنگی، اجتماعی و معماری است و از سویی دیگر به جهت فرسودگی شدید، نبود دسترسی مناسب به خدمات شهری و بهداشتی، وجود مشکلات اجتماعی، امنیتی و آسیب‌پذیری در برابر زلزله، سیل و آتش سوزی و نیز عدم تطابق با زندگی امروز شهری و شهرسازی مدرن دارای مشکلات روبنایی و زیرساختی است.
اراک نیز از جمله کلانشهرهایی است که از این معضل رنج می‌برد؛ به گفته مدیران شهری مساحت بافت ناکارآمد شهری اراک نزدیک ۹۷۰ هکتار است که از این میزان ۴۲۰ هکتار را بافت‌های فرسوده، ۱۷۰ هکتار را بافت تاریخی و حدود ۳۸۰ هکتار را سکونتگاه‌های غیررسمی تشکیل می‌دهد که حدود ۳۰ درصد از جمعیت شهر اراک نیز در محدوده هدف بازآفرینی شهری زندگی می‌کنند.
به دنبال تغییر ضوابط در محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری هستیم
محمد ستوده‌نیا، معاون شهرسازی و معماری شهردار اراک نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در طرح جامع شهر، بافت ناکارآمد شهری را با عنوان جدید " محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری" می‌شناسیم و محدوده‌ها و محله‌های تاریخی شهر و حتی برخی کارخانه‌ها که در گذشته در ذیل بافت ناکارآمد شهری قرار می‌گرفت، اکنون در تقسیم بندی‌های جداگانه ای قرار دارند، هر چند ضوابط تشویقی که در این بافت‌ها در نظر گرفته شده بود، همچون گذشته باقی بوده و تغییری نکرده است.
وی ادامه می‌دهد: این بافت‌ها از آسیب‌پذیرترین محدوده‌های شهری بوده و از نظر ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی و فرهنگی نیازمند ساماندهی هستند و بازآفرینی این محدوده‌ها وجوه گوناگونی از جمله احیا، نوسازی و بهسازی شهر را در برمی‌گیرد؛ از جمله مشوق‌هایی که از گذشته برای ساکنان محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری در نظر گرفته شده می‌توان به تخفیف عوارض، افزایش تراکم و تخفیفی ۵۰ درصدی در صدور پروانه‌های ساختمانی اشاره کرد.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اراک تصریح می‌کند: اما حال که اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی مشاور طرح تفصیلی طرح جامع را تعیین کرده و این مشاور در حال تهیه طرح است، ما در مجموعه شهرداری در جلسات مربوطه حضور داریم و به دنبال افزایش ضوابط و اصلاحات تشویقی در محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری هستیم و قطعاً این ضوابط با تهیه طرح تفصیلی تغییر خواهد کرد.
تقسیم شهر به ۵۵ محله
به گفته سید وحید نظامی، رئیس شورای اسلامی شهر اراک، ۳۳۶ هکتار از سطح این شهر را بافت فرسوده و ۴۵۴ هکتار آن را سکونتگاه‌های غیر رسمی تشکیل می‌دهد که مدیریت شهری در ساماندهی این بخش با چالش‌های فراوانی روبرو است.
وی ادامه می‌دهد: در پی اجرای تبصره ذیل بند دو سند ملی راهبردی احیای بافت فرسوده و بهسازی و توانمندسازی این بافت‌ها و همچنین بر اساس ماده دو تفاهم نامه مشترک شهرداری، دهیاری‌ها و شرکت مادر تخصصی، ستاد بازآفرینی شهری در اراک فعالیت خود را آغاز کرد، این ستاد در سال ۹۵ با ریاست فرماندار و دبیری شهردار شهر شکل گرفت، بر همین اساس می‌توان گفت ساماندهی محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری اعم از بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی از برنامه‌هایی است که با همکاری شهرداری، استانداری و فرمانداری می‌توان به آن پرداخت.
رئیس شورای اسلامی شهر اراک خاطرنشان می‌کند: بازآفرینی شهری یک سیاست یکپارچه است که باید با هدف افزایش زیست پذیری در محلات دنبال شود، آنچه در این مورد مهم است و نباید مورد غفلت قرار گیرد این است که برنامه‌های بازآفرینی شهری پیشگیری و بهبود را توأمان دنبال کنند چرا که در برخی از مناطق ناکارآمد شهری اعم از بخش‌های تاریخی جلوگیری از تخریب بناها ضرورت دارد در حالی که در قسمت‌های دیگر که زیستگاه‌های نامناسبی برای سکونت شهروندان شکل گرفته، بهبود کیفی ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، کالبدی و.. حائز اهمیت است.
میرنظامی با اشاره به اقداماتی که تا کنون برای ساماندهی این بافت‌ها انجام شده است، می‌گوید: از جمله این اقدامات می‌توان به احداث مرکز چند عملکردی در کوی علی‌بن‌ابی‌طالب (ع)، اجرای پله گذاری معابر و کوچه‌های مشرف کوی مستوفی، احداث سالن ورزشی چندمنظوره در کوی علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) و کوی ولیعصر، پله گذاری شیب‌های تند کوی ولیعصر، احداث مجتمع چند عملکردی در کوی با خلج، تکمیل جدول گذاری و آسفالت معابر با خلج اشاره کرد.
وی راه اندازی شهرداری ناحیه را از جمله دیگر اقدامات عنوان کرده و تصریح می‌کند: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده شهر به ۵۵ محله تقسیم می‌شود و شهرداری ناحیه در راستای کمک به محله محور بودن تقسیمات شهری راه‌اندازی شده، این سیاست در جهت افزایش ارتباطات مردم با شهرداری است، در این زمینه به راه اندازی و تشکیل مرکز توسعه محله جهت پیگیری نیازها و خواسته‌های مردمی در کوی علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) نیز می‌توان اشاره کرد.
رئیس شورای اسلامی شهر اراک خاطرنشان می‌کند: اراک شهر آلوده‌ای است و از نظر آب و هوایی باید سرانه فضای سبز آن افزایش یابد؛ گذشته از این از مهم‌ترین مشکلات بافت ناکارآمد شهری کمبود پارک‌های محله‌ای است. در همین راستا واگذاری زمین از طرف اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی به شهرداری برای ایجاد کاربری‌های فضای سبز در حال پیگیری است.
میرنظامی ادامه می‌دهد: تبدیل وضعیت گورستان قدیمی محله قنات ناصری و لغو پروژه‌های نوسازی پیشگام کوی رودکی و سپردن نوسازی مشارکتی به مردم در زمینه نوسازی مسکن نیز از دیگر برنامه‌هایی است که می‌توان نام برد.
وی در مورد وضعیت بافت تاریخی شهر نیز می‌گوید: بافت مرکزی شهر اراک ۱۴۰ هکتار است که ۶۰ هکتار آن مربوط به بازار است، در این زمینه نیز اصلاح تأسیسات شبکه برقی از سال ۹۸ از محل اعتبارات بازآفرینی شهری و با همکاری شرکت توزیع برق استان در طول ۱۵۰ متر انجام گرفته است که امیدواریم در آینده تکمیل شود.
رئیس شورای اسلامی شهر اراک تاکید می‌کند: اراک در ابتدا به شکل تک‌هسته‌ای ایجاد شده و بازار آن با ۲۰۰ سال قدمت نقطه کانونی و بافت تاریخی شهر محسوب می‌شود. بناهای تاریخی محدوده بازار از جهت معماری و خاطرات جمعی دارای اهمیت و ارزش ویژه‌ای هستند، به همین منظور شهرداری در برنامه‌های نوسازی و بهسازی خود اقدام به کف سازی بازار کرده است که ادامه دار بودن این اقدامات همکاری اداره میراث فرهنگی استان مرکزی و دستگاه‌های خدمات‌رسانی چون توزیع برق را می‌طلبد.
نظر شما