به گزارش ایمنا و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، احمدرضا لاهیجان زاده با ابراز خرسندی از تصویب پروتکل حفاظت از تنوع زیستی تصریح کرد: سه پروتکل از پنج پروتکل پیش‌بینی شده به تصویب مجلس رسیده و پروتکل چهارم که تحت عنوان ارزیابی زیست محیطی است، در نوبت رسیدگی در کمیسیون‌های مربوطه در مجلس قرار گرفته است. پروتکل پنجم نیز که تحت عنوان پروتکل پایش است در حال حاضر در سطوح کارشناسی کشورهای منطقه در حال تدوین است.
وی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های دریای خزر گفت: دریای خزر با وسعت بیش از ۳۸۰ هزار کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه جهان است، طول ساحل این دریاچه هفت هزار کیلومتری و پنج کشور بزرگ را در بر می‌گیرد، همچنین نزدیک به ۱۵ میلیون نفر سکنه نیز در حاشیه این دریا زندگی می‌کنند که معیشت آنها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این پهنه آبی وابسته است.
معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: اکوسیستم دریای خزر به لحاظ ملی و بین‌المللی برای ایران بسیار حائز اهمیت است این اکوسیستم از تنوع گونه‌ای بالایی برخوردار بوده و در مقایسه با آب‌های ساحلی ایران بعد از خلیج فارس به عنوان متنوع‌ترین اکوسیستم آبی به لحاظ گونه‌های ماهیان است.
وی افزود: ۴۴ درصد از گونه‌های ماهیان این منطقه قابلیت بهره برداری اقتصادی دارند و ۲۴ درصد از این گونه‌ها انحصاری دریای خزر بوده و در سایر نقاط دنیا وجود ندارند جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن شرایط خاص جغرافیایی بیشترین زیان را در صورت رعایت نکردن ملاحظات محیط زیستی توسط کشورهای ساحلی متحمل خواهد شد.
لاهیجان زاده با هشدار به بحث آسیب پذیری زیست محیطی دریای خزر گفت: این آسیب پذیری به دلیل جهت گردش آب که در خلاف جهت عقربه ساعت و به سمت جنوب دریای خزر که سواحل ایران است اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: نظر به اهمیت فراوان حفاظت از تنوع زیستی جانوری و گیاهی دریای خزر به خصوص گونه‌های در معرض خطر انقراض در این اکوسیستم آبی همچون ماهیان خاویاری و لزوم تدوین چارچوبی برای همکاری میان کشورهای حاشیه دریای خزر و برای عملکرد بهتر در این رابطه با محوریت جمهوری اسلامی ایران و با تلاش زیاد در سال ۱۳۸۲ معاهده حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر که به کنوانسیون تهران معروف است به تصویب دولت‌های منطقه رسید و پس از آن این کنوانسیون در سال ۱۳۸۴ به تصویب مجلس و در ۲۱ مرداد ۱۳۸۵ لازم‌الاجرا شد. به همین مناسبت نیز ۲۱ مرداد در تقویم بین کشورهای ایران، آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان این روز به عنوان روز ملی دریایی خزر نامگذاری شده است و همه ساله در همین روز برنامه‌های متنوع علمی، فرهنگی و آگاهی بخشی برگزار می‌شود.
لاهیجان زاده تاکید کرد: به منظور اجرایی کردن تعهدات ایجاد شده در کنوانسیون تهران نیاز به ابزارهای اجرایی و بازوهایی قوی وجود داشت که به همین منظور پنج پروتکل ذیل این کنوانسیون پیش‌بینی شد که از این ۵ پروتکل تاکنون پروتکل مقابله با آلودگی نفتی در شرایط اضطراری مشهور به پروتکل آکتائو به تصویب دولت‌ها رسید و در سال ۱۳۹۱ نیز در ایران به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
معاون محیط زیست دریایی و تالاب سازمان محیط زیست با تشریح پروسه تصویب پروتکل حفاظت از تنوع زیستی دریای خزر در مجلس شورای اسلامی‌خاطرنشان کرد: پروتکل مقابله با آلودگی‌های با منشأ خشکی مشهور به پروتکل مسکو در سال ۱۳۹۴ به تصویب مجلس رسید. پروتکل سوم که پروتکل حفاظت از تنوع زیستی است یکی از پروتکل‌های مهم ذیل این کنوانسیون است در سال ۹۴ به تصویب دولت‌های منطقه و در سال ۹۷ به صورت لایحه به مجلس ارسال شد و پس از بررسی‌های جامعی که بر روی این پروتکل در کمیسیون‌های مختلف صورت پذیرفت این پروتکل در مورخ ۲۵ مهر ماه سال ۱۴۰۰ با توجه ویژه نمایندگان مجلس و حمایت کمیسیون کشاورزی منابع طبیعی و محیط زیست در و فراکسیون محیط زیست در مجلس با آرا بسیار بالایی به تصویب رسید.
لاهیجان زاده درباره اهداف این پروتکل گفت: اول اینکه کنوانسیون تهران چارچوبی جهت اعمال مدیریت زیست بومی در دریای خزر است، از جمله اهداف این پروتکل می‌توان به حفاظت از گونه‌ها و حفاظت از زیستگاه‌ها اشاره کرد. حمایت، حفاظت و احیای سلامت و یکپارچگی تنوع زیستی و تضمین استفاده پایدار از این منابع از دیگر رویکردهای این پروتکل است.
وی اظهار کرد: موضوع حفاظت از ذخایر ژنتیکی و مبادله علمی و مطالعات و پژوهش‌های انجام شده بر روی ویژگی‌های دریای خزر خصوصاً با توجه به مسئله مهم تغییر اقلیم از از نکات دیگر این پروتکل است. بندهای قانونی مهمی در پروتکل تنوع زیستی لحاظ شده که حمایت و حفاظت از مناطق حفاظت شده، نحوه مدیریت مناطق حفاظت شده ساحلی، روند ایجاد و احصای مناطق حفاظت شده، ارزیابی اثرات زیست محیطی در چارچوب حفاظت از تنوع زیستی، تبادل دانش فنی و همکاری‌های علمی و پژوهشی، آموزش‌های محیط زیستی و ارتقا آگاهی عمومی از دیگر موارد لحاظ شده در این پروتکل است.
پروتکل حفاظت از تنوع زیستی الحاقی به کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریای خزر ۲۵ مهرماه با ۱۹۲ رأی موافق در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
نظر شما