به گزارش ایمنا، همایون خوشروان اظهار کرد: در ایران بیش از سه هزار کیلومتر خطوط ساحلی وجود دارد که در شمال دریای خزر، در جنوب خلیج فارس و دریای عمان و دریاچه ارومیه به عنوان دریاچه داخلی را شامل می‌شود که شناخت آنها می‌تواند به توسعه پایدار کمک کند که بر این اساس ایده طرح اطلس مورفولوژی سواحل کشور در سال ۱۳۹۸ مطرح شد و در آذرماه سال ۱۳۹۹ کارگاهی برای آن تشکیل شد.
وی درباره طرح پژوهشی اطلس مورفولوژی سواحل کشور توضیح داد: کاری که در اطلس مورفولوژی سواحل انجام دادیم یک کار بسیار جدید در کشور است و با توجه به جستجوهایی که انجام دادیم در سطح منطقه و خاورمیانه یک کار کاملاً متفاوت و با یک نوآوری خاصی همراه است.
خوشروان ادامه داد: در این کار سواحل کشور را به لحاظ واحدهای مورفولوژی که شامل لندفرم‌های ساحلی است شناسایی کردیم، لندفرم‌ها اشکالی هستند که در مناطق ساحلی تحت تأثیر فرایندهای ساحلی، فرایندهای آب و هوایی، عوامل انسانی و سایر عوامل به وجود می‌آیند که شناسایی آنها می‌تواند به آشنایی بیشتر ما از سواحل کمک کند و در تصمیم گیری‌هایی که قرار است در مدیریت جامع مناطق ساحلی گرفته شود می‌توان از این اطلاعات به خوبی استفاده کرد.
وی اظهار کرد: برای تهیه این اطلس ابتدا نوع سواحل را مشخص کردیم، در ایران سواحل به سواحل صخره‌ای بلند و یا کوتاه، کوهستانی، تپه ماهوری و ماسه‌ای طبقه بندی می‌شوند، سواحل دریای خزر در بخش جنوبی معمولاً ماسه‌ای است که بیشتر سواحل ما را در بخش جنوبی تشکیل می‌دهد اما فراموش نکنیم که پوشش سواحل گلی و قلوه سنگی نیز در دریای خزر داریم که درصد فراوانی آنها نسبتاً پایین است.
مجری طرح پژوهشی اطلس مورفولوژی سواحل کشور ادامه داد: سواحل صخره‌ای بیشتر در حوضه خلیج فارس و دریای عمان واقع شده است به ویژه در منطقه چابهار که صخره‌های بسیار بلندی دارد، این صخره‌ها وقتی تحت تأثیر نیروی امواج و نیروهای جزر و مدی قرار می‌گیرند می‌توانند انواع لندفرم‌های ساحلی از قبیل طاق‌های ساحلی، ستون‌های ساحلی، غارهای ساحلی و حفره‌های بزرگ ساحلی را به وجود آورند که هر یک از آنها نمایانگر دو نکته است یک زمانی که طی شده برای اینکه این عارضه شکل بگیرد و دوم وسعت و قدرت نیروهایی است که این عارضه را به وجود آورده‌اند.
وی گفت: در اجرای طرح مورفولوژی سواحل سعی کردیم با مستند سازی از هر یک از این عارضه‌ها در طول نوار ساحلی تصویربرداری کنیم و بعد از آن برای هر یک از این عوارض شناسنامه‌ای ایجاد کردیم که در این شناسنامه نوع لندفرم ساحلی، نحوه ایجاد آن و عواملی که در تغییر شکل دینامیکی آن مؤثر هستند را بیان کردیم در نهایت تمام این داده‌ها شامل بیش از ۵۷۰ لندفرم ساحلی است را در سامانه اطلاعاتی جغرافیایی ذخیره کردیم، این اطلاعات این فرصت را به مدیران می‌دهد که به صورت آنلاین هر یک از نقاط ساحلی کشور که بخواهند می‌توانند با یک کلیک تمام لندفرم ساحلی آن منطقه را با تمام مشخصات آن ببینند.
خوشروان افزود: این کار را برای دریاچه ارومیه هم انجام دادیم این دریاچه شرایط ناگواری را طی می‌کند و روند خشکسالی در آن مشهود است که این شرایط عوارضی را به جای گذاشته که به عنوان لندفرم‌های ساحلی دریاچه ارومیه در زمان خشکسالی محسوب می‌شوند که همه آنها را که نزدیک به ۶۶ نقطه در پیرامون دریاچه ارومیه بود شناسایی کردیم، همچنین بیش از ۲۷۰ نقطه را در سواحل دریای خزر و ۳۰۰ نقطه هم در سواحل خلیج فارس و دریای عمان شناسایی کردیم، در حقیقت الان ایران تمامی لندفرم‌های ساحلی را که در طول بیش از سه هزار کیلومتر خط ساحلی دارد در قالب یک اطلس تصویری در اختیار دارد و شناسنامه کامل تصاویر لندفرم‌ها نیز شده است.
وی گفت: در راستای پروژه طرح اطلس مورفولوژی سواحل کشور به زودی کتاب مصوری را منتشر خواهیم کرد که شامل معرفی مجموعه لندفرم های ساحلی کشور است که توضیحاتی در خصوص نحوه تشکیل آنها، عوامل مؤثر در تغییر شکل آنها و دخالت‌های انسانی در روند تغییرات دینامیکی لندفرم های ساحلی را در این کتاب خواهد آمد که مطمئناً که این کتاب برای واحدهای دانشگاهی، متخصصان دریایی و سایر نهادهایی که به نوعی با دریا سر و کار دارند می‌تواند بسیار مفید باشد.
مجری طرح پژوهشی اطلس مورفولوژی سواحل کشور تاکید کرد: یکی از نتایج بسیار ارزشمند این کار در راستای تحقق مدیریت مناطق ساحلی این است که ما برای احداث سازه‌های ساحلی نیاز به مکان‌یابی صحیح داریم یعنی مکان‌یابی صورت گیرد تا وقتی که سازه‌ای ساخته می‌شود تأثیرات زیست محیطی آن در مناطق ساحلی به حداقل برسد تا بتوانیم بیشترین بهره برداری را در راستای توسعه پایدار داشته باشیم که این اطلس می‌تواند این دید را به ما بدهد و شناخت ما را نسبت به منطقه‌ای که قرار است در آن کار کنیم افزایش دهد و بتواند راه روشنی برای دستاوردهایی برای ارتقا سطح زیرساخت‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور باشد خصوصاً در منطقه نو و تازه رس مکران که یک منطقه بسیار ژئوپلتیکی در کشور محسوب می‌شود.
خوشروان با تشکر از حمایت سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان کارفرما گفت: امیدواریم با بومی سازی این کار در سطح خلیج فارس و دریای عمان بتوانیم مشابه این کار را با محوریت ایران برای سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و کشورهای منطقه انجام دهیم چون می‌تواند ما را به سمت و سویی ببرد که با تجمیع نیروها و توان تخصصی دانشگاه‌های سطح دنیا اطلس مورفولوژی سواحل دنیا را پایه‌ریزی کنیم و در قالب کتاب‌های تخصصی مختلف به چاپ برسانیم.
منبع: ایرنا
نظر شما