به گزارش خبرنگار ایمنا، بارها در معابر شهری شاهد آن بوده‌ایم که زباله‌گردها در سطل‌های زباله خم می‌شوند و پسماند خشک و مواد قابل بازیافت دورریز دیگران را جمع آوری می‌کنند. آنها معمولاً زباله‌ها را در گونی‌های بزرگی که به همراه دارند می‌ریزند و آن را به مراکز اسکان خود می‌برند و اقلام مختلف را در آنجا تفکیک می‌کنند و در نهایت آن را در قبال دریافت مبلغی ناچیز به مراکز بازیافت می‌فروشند. فقر مالی و آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد از دلایل مهم گرایش این افراد به زباله‌گردی است. در سالهای اخیر زباله‌گردی به عنوان پدیده‌ای نوظهور در شهر توریستی و گردش‌پذیر بندر مرزی آستارا افزایش داشته و شهرداری این شهر را در مدیریت پسماند و تفکیک زباله از مبدا با چالش جدی مواجه کرده است.
«رضا احدی» یکی از شهروندان آستارایی از دیدن زباله‌گردها روزها و شب‌ها در کنار محل زندگی خود اینگونه می‌گوید: من به همراه خانواده‌ام در یک آپارتمان هشت واحدی در شهرک عباس‌آباد زندگی می‌کنیم در طول روز زباله‌گردها را در مقابل مجتمع مشاهده می‌کنیم که با خارج کردن پلاستیک‌های بزرگ از داخل سطل‌های زباله شهرداری، مواد بازیافتی را جدا کرده و زباله‌های تر را روی زمین می‌ریزند.
وی می‌افزاید: این مسئله هر روز در کوچه و خیابان‌های شهرک عباس‌آباد دیده می‌شود زباله‌های پخش شده مقابل منازل مسکونی علاوه بر ایجاد بوی تعفن، باعث تجمع حشرات موذی و شیوع بیماری واگیردار شده و جلوه بسیار بدی به شهر می‌بخشد.
این شهروند آستارایی تاکید می‌کند: در چند وقت اخیر تعداد زباله‌گردها در این منطقه بیشتر از گذشته شده کوچک و بزرگ ندارد آنها تا کمر وارد سطل زباله می‌شوند که دیدن چنین صحنه‌هایی تأثیر بسیار بد و مخربی بر روحیه کودکان و نوجوانان دارد.
احدی می‌گوید: مسئولان باید برای برطرف کردن این موضوع اقدام کنند و همواره روی جمع‌آوری پسماند شهری در کوچه‌ها و خیابان‌ها نظارت و کنترل داشته باشند تا شاهد دیدن چنین صحنه‌هایی در معابر شهری آستارا نباشیم.
از نگاه مردم خجالت می‌کشم / سود اصلی کار در جیب دلالان
محسن، جوان ۲۸ سالهای است که سه سال است زباله‌گرد شده تا به قول خود بتواند برای خانواده‌اش تامین معاش کرده و مایحتاج آنها را رفع کند او از مشکلات خود می‌گوید: خطرات این کار و بیماری‌های مرتبط با آن را کاملاً می‌دانم ولی برای تأمین مخارج خانواده‌ام مجبورم این کار را بکنم.
وی با ناراحتی می‌گوید: چون همیشه دستانم در زباله‌ها است زخمی می‌شود و لباس‌هایم بوی بدی می‌دهد از ابتدای شیوع کرونا تاکنون دو بار به خاطر زباله‌گردی به بیماری کرونا مبتلا شده‌ام و تا دم مرگ رفتم ولی چاره‌ای ندارم.
محسن با چشمانی پر از اندوه ادامه می‌دهد: گاهی وقتی به مردم نگاه می‌کنم از انجام این کار خجالت می‌کشم و احساس بسیار بدی نسبت به آن دارم چون جامعه نگاه بدی به ما دارد و برای انجام این کار بسیار شده که مردم با حرفهایشان سرزنشم کردند.
وی از درآمد این کار می‌گوید: پولی که از این کار دست ما را می‌گیرد بسیار کم است و صاحب گاراژ و کارگاه بازیافتی، پسماند خشک را از ما به قیمت ناچیزی می‌خرند سود اصلی را آنها می‌برند؛ بارها تصمیم گرفتم از این کار دست بکشم ولی کار دیگری از دستم برنمی آید و دوباره آن را ادامه دادم.
محسن با همان چهره بغض‌آلود خود باز هم از نگرانی‌هایش می‌گوید: حاضرم در جایی به عنوان خدمتکار و نظافتچی کار کنم، اما این کار را ادامه ندهم ولی در چند سال گذشته کار دیگری پیدا نکردم تا بتوانم از طریق آن امرار معاش کنم.
افزایش چشمگیر زباله‌گردها به ویژه زنان در شهر
«شایان ناصری» معاون خدمات شهری شهردار آستارا در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در یک سال گذشته تعداد کارگاه‌های غیرمجاز در این شهر افزایش یافته است صاحبان این کارگاه‌ها با بکارگیری تعداد زیادی افراد معتاد به صورت روزانه با استفاده از گاری یا چهارچرخ در سطح شهر اقدام به جمع آوری پسماند خشک می‌کنند.
وی با بیان اینکه تعداد افراد زباله‌گرد به ویژه زنان در آستارا روز به روز در حال افزایش است، می‌افزاید: اغلب این افراد معتاد هستند به لحاظ پوشش ظاهری و شرایط روحی و روانی وضعیت مناسب و نرمالی ندارند و به صورت گروهی و تیمی فعالیت می‌کنند برای جمع آوری پسماند خشک در کوچه و خیابان‌ها با وارونه کردن سطل‌ها و پاره کردن کیسه‌های زباله اقدام به ریختن پسماند تر و شیرابه‌های آن در معابر عمومی و گسترش آلودگی در محیط شهری می‌کنند.
معاون خدمات شهری شهردار آستارا با بیان اینکه این اقدام زباله‌گردها کار روزانه پاکبانان در تنظیف محیط شهری را مضاعف کرده و باعث ناراحتی بسیاری از شهروندان شده است، می‌افزاید: تعدادی از این افراد به دلیل نیاز مالی و برخی نیز به منظور تأمین مواد مخدر مورد نیاز خودشان اقدام به زباله‌گردی و جمع آوری پسماند خشک قابل بازیافت می‌کنند.
وی تصریح می‌کند: با افزایش تعداد زباله‌گردها، آمار ناهنجاری اجتماعی نیز در محدوده شهری آستارا افزایش یافته است و برخی از این افراد لوازم شهرداری که حتی ارزش مالی ندارد را به سرقت می‌برند.
اکثریت افراد زباله‌گرد در آستارا غیربومی هستند
ناصری با بیان اینکه اکثریت افراد زباله‌گرد در آستارا غیربومی هستند، افزود: بسیاری از این افراد از زندان مرخصی می‌گیرند و در ازای دریافت مبلغ ناچیز از کارگاه‌های غیرمجاز بازیافت در محدوده شهری اقدام به زباله‌گردی می‌کنند.
وی کارگاه‌های غیرمجاز جمع‌آوری پسماندهای خشک و وانتی‌های دوره‌گرد را یکی از بزرگترین مشکلات پیمانکار بخش خصوصی در اجرای طرح تفکیک زباله می‌داند و می‌گوید: صدای ناهنجار بلندگوی وانتی‌های دوره گرد در طول روز به ویژه در زمان استراحت، باعث ناراحتی و رنجش خاطر شهروندان شده است.
معاون خدمات شهری شهردار آستارا، با بیان اینکه زباله‌گردی هرگز در آستارا وجود نداشت و این مسئله با فرهنگ غنی شهر آستارا هیچ سنخیتی ندارد، تصریح می‌کند: قبلاً نیروی انتظامی در راستای شناسایی، دستگیری و معرفی این افراد به مراجع قضائی با شهرداری آستارا همکاری بسیار خوبی داشت اما متأسفانه این همکاری نسبت به قبل کمرنگ شده است.
وی خاطرنشان می‌کند: بر اساس ماده ۱۶ قانون مدیریت پسماند؛ نگهداری، مخلوط کردن، جمع‌آوری، حمل و نقل، خرید و فروش، دفع، صدور و تخلیه پسماندها در محیط بر طبق مقررات این قانون و آئین نامه اجرایی آن تخلف است در غیر این صورت اشخاص متخلف به حکم مراجع قضائی به جزای نقدی در بار اول برای پسماندهای عادی از ۵۰۰ هزار ریال تا یکصد میلیون ریال و برای سایر پسماندها از دو میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال و در صورت تکرار، هر بار به دو برابر مجازات قبلی در این ماده محکوم می‌شوند.
ناصری با تاکید بر اینکه موفقیت در مدیریت پسماند و ساماندهی کارگاه‌ها غیرمجاز جمع‌آوری پسماند و زباله‌گردها عزم جدی همه دستگاه‌های اجرایی شهرستان را می‌طلبد و شهرداری به تنهایی قادر به رفع این مشکل نیست، می‌گوید: با توجه به اینکه گاراژها و کارگاه‌های غیرمجاز جمع‌آوری و بازیافت پسماند، یکی از مراکز خرید لوازم سرقتی محسوب می‌شود از مراجع قضائی و نیروی انتظامی انتظار داریم بر آنها نظارت بیشتری داشته باشند و با متخلفان به صورت جدی برخورد کنند.
ضرورت همکاری نیروی انتظامی برای رفع معضل
«سروش وظیفه» عضو شورای اسلامی شهر آستارا در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بسیاری از زباله‌گردها به دلیل فقر اقتصادی اقدام به این کار و جمع آوری پسماند کرده و اکثر آنها در حاشیه شهر زندگی می‌کنند و نسبت به شناختی که از تعدادی از آنها دارم به لحاظ مالی وضعیت مناسبی ندارند.
وی با بیان اینکه زباله‌گردی وجهه فرهنگی شهر توریستی و گردش‌پذیر بندر مرزی آستارا را که به لحاظ موقعیت اقتصادی نیز شرایط خوبی دارد، مخدوش کرده است، تصریح می‌کند: شرکت و پیمانکار بخش خصوصی که برای تفکیک زباله و بهره‌برداری از بازیافت پسماند با شهرداری قرارداد همکاری امضا کرده، موظف است با همکاری و کمک نیروی انتظامی بر پسماند شهری نظارت و آن را مدیریت کند.
عضو شورای شهر آستارا می‌افزاید: شرکت و پیمانکار بخش خصوصی بازیافت پسماند، باید ابتدا کارگاه‌ها، افراد زباله‌گرد و دوره گرد غیرمجاز جمع آوری پسماند خشک در سطح شهر را شناسایی کرده و سپس با کمک نیروی انتظامی این متخلفان را به مراجع قضائی معرفی کند یا اینکه این افراد را به عنوان نیروی کار در زیرمجموعه خود استخدام کند.
وظیفه تصریح می‌کند: در دوره پنجم شورا، پس از پایان قرارداد پیمانکار بخش خصوصی تفکیک زباله از مبدا، در مصوبه‌ای به لحاظ حقوقی قطع همکاری کرده و این موضوع را به شهرداری اعلام کردیم، اما متأسفانه این شرکت با روابطی که دارد به صورت غیرقانونی هنوز به کار خود ادامه می‌دهد.
گزارش از محمدرضا رشیدی، خبرنگار سرویس شهرهای خبرگزاری ایمنا
نظر شما