به گزارش خبرنگار ایمنا، بخشنامه چمن ممنوع هم بر اساس سلیقه مدیران اجرایی می‌شد و هر گاه لازم بود تهران را با چمن کاری سبز می‌کردند تا این که در دوره مدیریت پنجم این بخشنامه به مصوبه و قانون تبدیل شد تا از اجرای سلیقه‌ای مدیران جلوگیری شود از این رو دیگر چند سالی است در تهران چمن کاری ممنوع شده است، اما هنوز هم گیاهانی در تهران کاشته می‌شود که نیاز به آبیاری روزانه دارند همچنین نیمی از فضای سبز تهران چمن کاری است که اصلاح آن زمان‌بر است.
پساب تصفیه‌خانه‌ها؛ منبع اصلی تأمین آبیاری تهران تا سال ۱۴۱۰
مجتبی یزدانی، معاون خدمات شهری شهردار تهران با تاکید بر لزوم صیانت از منابع آب‌های زیرزمینی و آب آشامیدنی در مقابل جایگزین کردن روان آب‌ها، آب‌های سطحی و پساب تصفیه شده فاضلاب شهری برای آبیاری عرصه‌ها و فضاهای سبز در شهر تهران می‌گوید: یکی از راهکاری منطقی و عملی برای حفظ ذخایر ارزشمند آب‌های زیرزمینی و مقابله با مخاطرات ناشی از کاهش بارندگی و نزولات آسمانی در شهر تهران پساب تصفیه‌خانه‌هاست.
وی ادامه می‌دهد: در این راستا تفاهم نامه همکاری میان شهرداری تهران و وزارت نیرو به امضا رسید که میزان استفاده از منابع آب‌های زیرزمینی برای آبیاری فضای سبز در تهران تا سال ۱۴۱۰ به میزان قابل توجهی کاهش یابد و منبع اصلی تأمین آبیاری تهران پساب تصفیه‌خانه‌ها خواهد بود.
معاون خدمات شهری شهردار تهران تصریح می‌کند: موضوع اصلی این تفاهمنامه تقویت تعاملات بین بخشی، همکاری‌های دوجانبه و هم‌افزایی لازم با هدف رفع مشکلات و استفاده از ظرفیت‌های موجود بین دو مجموعه وزارت نیرو و شهرداری تهران برای ارائه خدمات رسانی مطلوب به شهروندان در زمینه تأمین آب فضای سبز شهر تهران از منابع آبی و پساب طبق مدل پیشنهادی و مدیریت سیلاب شهری است. به این ترتیب این تفاهمنامه دو طرف را بر اساس برنامه تنظیم شده در جهت نگهداشت و توسعه فضای سبز شهر تهران تا افق ۱۴۱۰ در بخش‌های مختلف ملزم می‌کند.
نباید تصفیه‌خانه‌ها را در جنوب تهران متمرکز کنیم
سید یاسر نبی زاده، یک کارشناس محیط زیست در خصوص وضعیت آبیاری فضای سبز شهر تهران در بحران کم آبی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بحران کم آبی شهر تهران و فضای سبز یک موضوع پرچالش و پرتنشی است که تقریباً در همه سنوات صحبت آن بوده است چرا که ابتدا طی یک دوره ۱۰ ساله با کم آبی در شهر تهران مواجه بودیم سپس در یک بازه زمانی دو ساله با پرآبی و بارش‌های زیاد روبرو شدیم و امسال نیز دوباره در وضعیت کم آبی قرار داریم.
وی ادامه می‌دهد: در این مدت برای کاهش مصرف آب تلاش‌هایی شد از جمله این که کاشت چمن از فضای سبز شهر تهران حذف شود ولی این تصمیم هم موافقان و مخالفانی دارد. در این راستا قرار شد که مراکز مطالعاتی بر روی گونه‌های کم‌آب کار کنند که در بخشی از پارک آزادگان یک مجموعه تحقیقاتی از سازمان بوستان‌ها مستقر شدند تا روی گونه‌های کم‌آب شهر تهران به‌صورت گلخانه‌ای مطالعه کنند و ببینند اگر گونه‌ای با آب و هوای شهر تهران سازگار هست به مرور به گونه‌های گیاهی‌ای که کاشته می‌شود اضافه کنند.
این کارشناس محیط زیست با بیان این که در تهران سالیانه درختان زیادی غرس می‌شود، اضافه می‌کند: پیش از این درخت‌ها مستقیم از شمال کشور آورده می‌شد اما دیدند این درختان با کم‌آبی و میزان گرما و حرارتی که شهر دارد نمی‌تواند مقاومت کند و ظرف مدتی خشک می‌شود، بعد از آن درختان را از شهرهایی مثل اصفهان و مشهد که به لحاظ اقلیم آب و هوایی با تهران نزدیک‌تر است می‌آورند.
نبی زاده اظهار می‌کند: گفته می‌شود ۶۰ درصد فضای سبز تهران به صورت مکانیزه آبیاری می‌شود اما رویه مدیریت شهری آبیاری به روش مکانیزه است همچنین در مقطعی گفتند زمان خاصی را برای آبیاری اعلام کردند که برخی از این اقدامات اجرایی می‌شود و برخی هم نه.
وی با تاکید بر این که در این روزهای خشکسالی باید آبیاری فضای سبز از طریق پساب تصفیه شده انجام شود، می‌گوید: پیش از این برای آبیاری فضای سبز شهر تهران از ۴۲۰ حلقه چاه استفاده می‌شد اما به مرور به این نتیجه رسیدند که شهر تهران شهر کم‌آبی است و آب شرب بر آب فضای سبز اولویت دارد و به مرور هم که تصفیه‌خانه‌های شهر تهران کامل شد و با اقدامات میان‌بخشی و ارتباطات میان‌بخشی‌ای که شهرداری با سایر سازمان‌ها و ارگان‌ها دارد تفاهمنامه‌ای با آب و فاضلاب نوشته شد مبنی بر این که در افق طرح از ۱۶ میلیون مترمکعب آب فاضلابی که تصفیه شده بتوانیم استفاده کنیم. در حال حاضر این رقم نزدیک به هفت میلیون مترمکعب است این در حالی است که در افق طرح همه آبیاری فضای سبز شهر تهران را باید از همین پساب و بازچرخش آبی که انجام می‌شود اتفاق بیفتد که این کار سختی است.
به گفته نبی زاده در سنوات گذشته متأسفانه این پساب‌های تصفیه شده به شهر تهران بازنگشته و به شهرهای دیگر فروخته می‌شد در حالی که اولویت این است که آبی که تصفیه می‌شود حتماً به خود شهر تهران باز برگردد البته نباید تصفیه‌خانه‌ها را در جنوب تهران متمرکز کنیم به‌عنوان مثال در منطقه ۲۲ جانمایی‌ای برای ایجاد تصفیه‌خانه آب و فاضلاب انجام شده، وقتی آنجا تصفیه‌خانه راه بیفتد پسابش هم دوباره در همان منطقه استفاده می‌شود ولی متأسفانه با توجه به این که تهران، شهر متراکمی است و بافت شهر شکل گرفته، جانمایی این زمین‌هایی که بسیار هم بزرگ است سخت است به خصوص این که باید شعاع همسایگی برای مخاطرات احتمالی هم در نظر گرفته شود بنابراین با بافت فشرده مسکونی جانمایی تصفیه‌خانه‌های محلی آسان نیست. امیدوار هستیم در بقیه مناطق هم تصفیه‌خانه‌های محلی راه اندازی شود تا از باز چرخ خوانی آب استفاده کنیم.
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران در ادامه با اشاره به طرح جامع فضای سبز شهر تهران می‌گوید: فعالیت‌های مقدماتی و مطالعاتی طرح در حال انجام است و امیدوار هستیم که ظرف یکی دو سال آینده که طرح جامع تدوین شود به موضوعات تنش آبی شهر تهران، گونه‌های گیاهی و نحوه چینش گونه‌های گیاهی پرداخته شود. زیرا یکی از حوزه‌هایی هزینه‌بر شهرداری تهران که به صورت نقد هم هست، فضای سبز است. سالیانه بالغ‌بر حدود ۸۰۰-۹۰۰ میلیارد تومان در این بخش هزینه می‌شود و با توجه چالش‌هایی موجود دیگر با روش‌های سنتی امکان‌پذیر نیست و ما به شدت با کمبود منابع آبی و مالی مواجه هستیم. که اگر این طرح جامع تنظیم شود طرح جامع مفصلی برای شهر تهران خواهیم داشت که بر اساس آن طرح باید در این حوزه پیش برویم.
بحران آب جدی گرفته نمی‌شود
شهربانو امانی، عضو شورای شهر تهران نیز بارها در صحن شورای شهر تهران به نحوه آبیاری فضای سبز در بوستان‌های شهر تهران تذکر داده است.
وی با بیان این که متأسفانه بی‌آبی و خشکسالی و از همه مهم‌تر تخلیه سفره‌های آب زیرزمینی جدی گرفته نشده است به ایمنا می‌گوید: در عرض این چهار سال با توجه به تجربه‌ای که در حوزه محیط زیست داشتم و در ستاد احیای دریاچه ارومیه هم بودم، هرچه تلاش کردم خلاصه شد در این که مدیرعامل پارک‌ها و بوستان‌ها بخشنامه‌ای که در خصوص کاشت گونه‌های گیاهی سازگار با آب و هوای در تهران دادند. از جمله اکالیپتوس که در عمق ۱۰۰ متری هم ریشه‌اش می‌تواند آب جذب کند و من معتقد بودم که این چهار سال باید جدی‌تر در این حوزه کار می‌شد هرچند که کارهایی هم کردند، ولی کافی نبوده و متأسفانه هنوز برای آبیاری فضای سبز و پارک‌های منطقه از آب چاه استفاده می‌شود، آب چاه یعنی سرمایه بین نسلی و سرمایه‌ای که میلیون‌ها سال ممکن است طول بکشد به‌وجود بیاید.
امانی یادآورمی شود: یکی از آن مواردی که از اول دوره بر اصلاح آن جدی بودم و متأسفانه در آخر دوره می‌بینیم در بر همان پاشنه می‌چرخد، اصلاح کاشت گونه‌هایی بود که به آب کم‌تری نیاز دارند اما گلدان‌های مقابل شهرداری و شورا را نگاه کنید که درختچه آنجا کاشتند، درختچه چند روز یک بار آب می‌خورد؟ در پایین آن هم گیاه گل فصلی کاشتند که هر روز باید آب بخورد. اینها نشانگر این است که خشکسالی و کم‌آبی را جدی نگرفتند، سال‌های پیش در بنرهای تبلیغاتی می‌گفت که آب نداریم! بعد از تذکر به وزارت نیرو، گفتند آب داریم، ولی کم داریم!. یکی از مسائلی مهمی که به آن بی توجهی شد موضوع آموزش استفاده بهینه از آب، چه خانگی چه صنعتی و چه کشاورزی، بود، متأسفانه رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی به این موضوع توجهی نکرد. تا زمانی که شیر آب را باز می‌کنیم و آب می‌آید، هنوز به عمق فاجعه توجه نمی‌شود.
به گزارش ایمنا، تهران سال‌هاست با بحران کم آبی دست به گریبان است و برای زنده ماندن فضای سبز موجود نیاز به بازنگری روش‌های سنتی در آبیاری و کاشت گونه‌هایی گیاهی سازگار با آب و هوای تهران را دارد. چالشی که از سوی تصمیم گیران شهری پذیرفته شده و گام‌های اولیه برای اصلاح روش‌های قدیمی برداشته شده است.
نظر شما