به گزارش خبرنگار ایمنا، با توجه به این که بخش عمده‌ای از ساعات زندگی شهری و فراغت شهروندان در شب‌ها رقم می‌خورد، توجه به ایجاد حیات شبانه در شهرها از اهمیت قابل توجهی برخوردار است از این رو ایجاد فضاهای شهری که قابلیت و توانایی لازم به منظور بهره برداری شهروندان در تمام ساعات شبانه روز ضروری است. در این راستا باید برای روشنایی و نورپردازی مناسب و ایجاد سیمای مطلوب شبانه به منظور تداوم حضور فعال شهروندان در شب و ایجاد سرزندگی برنامه‌ریزی کرد.
پارک‌های خاموش ناشی از سرقت و خرابکاری کابل‌هاست
مصطفی خادم، رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری بندرعباس به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های کرونایی، روشنایی پارک‌های سطح شهر خاموش می‌شد، اما اینک ممنوعیت برداشته شده و روشنایی برقرار شده است البته گاهی با خاموشی پارک‌ها روبرو می‌شویم که به دلیل سرقت و خراب شدن شبکه کابل‌ها است و سهم عامل طبیعی مانند تمام شدن عمر لامپ‌ها در خاموشی پارک‌ها بسیار کم است.
وی در خصوص مشکلات پارک‌های ساحلی و بزرگ می‌افزاید: در این پارک‌ها با مشکلاتی در تأمین روشنایی روبرو هستیم که یکی از این مشکلات تخریب‌ها و سرقت‌هایی است که در سطح شهر رخ می‌دهد که سبب ضرر و زیان هنگفتی بر تأسیسات شهری می‌شود، اینک مشکل خاصی در خصوص تأمین روشنایی پارک‌ها نداریم.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری در رابطه با نورپردازی شهر اضافه می‌کند: نورپردازی درختان در مرکز شهر همچنین المان‌های شهری از جمله برنامه‌های این سازمان است، در برخی نقاط باید به ساماندهی روشنایی توجه داشته باشیم تا شاهد بروز آلودگی‌های نوری و بصری نباشیم، در واقع نورپردازی باید سنجیده و طراحی شده باشد تا بتواند اثر مثبتی در زیباسازی فضای شهر ایجاد کند.
خادم تصریح می‌کند: نورپردازی برای تزئین ارائه در شئ به کار برده می‌شود تا در شب زیباتر به نظر آید، اما روشنایی با نورپردازی متفاوت است، باید محیط را روشن کرد تا فعالیت انسانی در شب به راحتی قابل انجام باشد.
وی در خصوص اقدامات شده برای تأمین روشنایی شهر خاطرنشان می‌کند: رفع نواقص روشنایی پارک به صورت روتین و روزمره انجام می‌شود، این کار در سطح شهر از طریق کارشناسان تأسیسات در شرکت‌ها، نواحی و تأسیسات مرکزی انجام می‌شود در واقع نواقص و مشکلات برقی، تاسیساتی و روشنایی پارک‌ها به صورت روزانه رفع می‌شود.
نورپردازی جنبه روانی و ادراکی بر شهر دارد
رؤیا هنر خواه، یک دکترای شهرسازی و معماری در این باره به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: نورپردازی یکی از ارکان کیفیت طراحی شهری محسوب می‌شود و به نوعی هویت و سیمای شبانه شهر را تعریف می‌کند.
وی می‌افزاید: برای هویت‌مندی یک شهر در شب نورپردازی حائز اهمیت است بر همین اساس در شهرهای ساحلی به خصوص در شهرهای جنوبی کشور با توجه به اقلیم گرم و مرطوبی که در بر می‌گیرند قطعاً بیشتر شهروندان در شب از فضاهای شهری استفاده می‌کنند به همین دلیل باید نگاه و توجه ویژه به روشنایی و نورپردازی این شهرها داشته باشیم.
این دکترای شهرسازی و معماری تصریح می‌کند: نورپردازی در کنار اثرهای مثبتی که هم جنبه روانی و هم جنبه ادراکی بر شهر دارد تأمین‌کننده امنیت شهر است چرا که یک فضای شهری مناسب باید تا حدود زیادی تأمین کننده امنیت نیز باشد و یکی از راهکارهای ایجاد امنیت در شهر همان تأمین روشنایی شهر است بر همین اساس باید به مقیاس و عملکرد فضا توجه داشته باشیم این که در چه فضایی از شهر نورپردازی انجام شود و مقیاس فضا همچنین عملکرد آن چگونه است بسیار اهمیت دارد.
هنر خواه در خصوص نورپردازی خیابان‌ها می‌گوید: با توجه به مقیاس و نقش خیابان، نورپردازی ویژه است، مثلاً برای خیابان‌های شهری که نقش اجتماعی بالایی دارند نورپردازی نیز ویژه است. در واقع در نورپردازی خیابان‌ها از بالا به پایین سلسله مراتب دسترسی داریم به عنوان مثال بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها، خیابان‌ها جمع کننده و پخش کننده، خیابان‌های اصلی، خیابان فرعی، کوچه‌ها.
وی با بیان این که خیابان‌ها سه نقش اساسی، نقش اجتماعی، دسترسی و جا به جایی را در بر می‌گیرند، اظهار می‌کند: خیابان‌های شهری جز خیابان‌هایی هستند که در کنار نقش دسترسی، نقش اجتماعی بسیار بالایی دارند بر همین اساس زمانی که نقش اجتماعی بالا و حضور مردم پررنگ باشد، طیف‌های متنوعی از مردم از این فضا استفاده می‌کنند. باید توجه داشت که چه نوع جنسیتی از این فضا استفاده می‌کند و بر اساس نوع جنسیت و گروه سنی استفاده کننده از فضا طراحی‌های ویژه نور پردازی انجام می‌شود.
این دکترای شهرسازی و معماری خاطرنشان می‌کند: در گام اول هر سیاست‌گذاری هرگونه راهبرد و راهکار در نورپردازی باید انجام شود و نوع فضا و عملکرد آن مشخص شود تا با خصوصیاتی که فضا دارد بتوانیم بهترین راهبرد و راهکار را در نورپردازی ارائه دهیم؛ در درجه اول مقیاس و ارتفاع تجهیزات روشنایی باید متناسب با کاربران خیابان و استفاده کنندگان فضا باشد مثلاً روشنایی خیابان در سطح پایین‌تر برای عبور و مرور پیاده، سبب می‌شود که محیط انسانی‌تر و قابلیت درک بهتری داشته باشد.
وی اظهار می‌کند: یکی از ویژگی‌های خوانایی شهر نورپردازی است پس باید در نوع چیدمان فضا و مکان یابی که برای تجهیزات روشنایی در نظر می‌گیریم و خوانایی شهر دقت ویژه‌ای داشته باشیم که در بیشتر خیابان‌های شهر بندرعباس مانند بلوار ساحلی با استانداردهای روز شهرسازی این اتفاق در خصوص نورپردازی افتاده و توجه ویژه‌ای به آن شده است.
هنر خواه در خصوص مشکلات نورپردازی در سطح شهر اضافه می‌کند: در سایر قسمت‌های شهر نورپردازی دارای اهمیت است، در شهر بندرعباس با استاندارد مشخص و معین نورپردازی به آن صورت را مشاهده نمی‌کنیم به عنوان مثال می‌توانیم چراغ‌هایی برای درختان خیابان یا چراغ‌های رنگی روبروی ساختمان‌های مهم و نشانه‌های شهر نصب کنیم، با این روش روشنی و جذابیت را در شهر ایجاد می‌کنیم که متأسفانه در بسیاری از فضا و خیابان‌های شهر نظاره‌گر این نیستیم.
وی ادامه می‌دهد: در بحث تابلوهای راهنما و پرچم‌های ورودی همین مشکل وجود دارد، در سطح شهر بندرعباس تابلوهایی وجود دارد که بدون هیچ گونه استاندارد و نورپردازی مشخص مکان‌یابی شده و بسیاری از این تابلوها در پس‌زمینه درختان مفقود شده و قابل رؤیت نیست.
این دکترای شهرسازی و معماری اظهار می‌کند: پس باید برای ایجاد شهری با هویت شبانه بالا برای نورپردازی بسته به نوع مقیاس، نقش خیابان و فضای شهری اهمیت زیادی قائل باشیم و طراحی درستی برای آن انجام دهیم، همچنین ضوابط و استانداردهای ویژه‌ای برای بحث نورپردازی ارائه دهیم تا بتوانیم از این طریق شهری با هویت شهری شبانه بالا، شهری آرام بخش، با قدرت ادراکی و قدرت بصری بالا داشته باشیم.
گزارش از سمانه کمالی باغستانی، خبرنگار سرویس کلانشهرهای ایمنا
نظر شما