به گزارش خبرنگار ایمنا، در مطالعات شهری فضاهای عمومی همواره بستری اجتماعی است که عموم شهروندان از آنها بهره می‌برند، بنابراین، این فضاها در صورت امن‌بودن، علاوه بر به ارمغان آوردن آرامش برای مردم شهر، میزان تعاملات و فعالیت‌های اجتماعی ساکنان را افزایش می‌دهد و در نهایت، احساس مطلوب‌بودن و رضایت را نیز در شهروندان تقویت می‌کند.
در مقابل، احساس ناامنی، ضایعات روان‌شناختی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی دارد و آثار آن بر کیفیت زندگی و بهروزی اقتصادی و اجتماعی درازمدت است، احساس ناامنی تأثیرات روان‌شناختی گسترده‌ای ایجاد می‌کند که شامل اضطراب، بی‌اعتمادی، احساس بیگانگی، انزوا و نارضایتی از زندگی است.
ممکن است انسان‌هایی که احساس ناامنی می‌کنند، فعالیت‌های اجتماعی را محدود کنند لذا وجود فضاهای امن از حقوق شهروندان و تأمین آن یکی از تکالیف دولت‌ها در برابر جامعه است.
امنیت و فضاهای شهری
«فروغ کریمی دهکردی» مدرس گروه شهرسازی دانشگاه پیام نور شهرکرد در این باره به ایمنا می‌گوید: امنیت سه لایه فردی، اجتماعی و ملی دارد و امنیت اجتماعی بسیار مهم است.
وی می‌افزاید: انسان‌ها بیشتر با فضاهای عمومی شهری در ارتباط هستند این فضاها به سه دسته عمومی (مکان‌هایی که عموم مردم تردد دارند) نیمه عمومی یا نیمه خصوصی (معابر جلوی منازل) و خصوصی (منازل)، تقسیم‌بندی می‌شود.
این کارشناس حوزه شهرسازی تصریح می‌کند: در فضاهای عمومی شهری مهمترین اتفاقات که همان تعامل اجتماعی بین افراد است رخ می‌دهد و افراد فارغ از هر جنسیتی می‌توانند در این فضا داوطلبانه حاضر شده و فعالیت کنند لذا بسیار مهم است که فضاهای عمومی شهر تا چه حد پاسخگوی نیاز روانی و اجتماعی انسان‌ها است.
وی خاطرنشان می‌کند: یکی از موارد حائز اهمیت وجود امنیت است که یکی از مهمترین توقعاتی است که انسان برای زندگی مطلوب در شهرها دارد و جنسیت مهمترین عامل در درک احساس شخصی و اجتماعی است.
کریمی‌دهکردی ادامه می‌دهد: این امر در فضای عمومی شهری برای بانوان اهمیت دارد، احساس امنیت اجتماعی اگر فراهم نشود بانوان کمتر در این فضا حاضر می‌شوند و همین امر سبب خواهد شد دچار خودشکوفایی درونی نشوند زیرا به واسطه تعامل و حضور در شهرها تجربیاتی به دست می‌آورند و وقتی در منزل به دلیل نبود امنیت محصور می‌شوند باعث می‌شود مشارکت اجتماعی زنان در شهرها کاهش یافته و امنیت شهری هم کاهش یابد.
وی تاکید می‌کند: وجود فضاهای نامناسب شهری و فضاهای بی‌دفاع، محلات ناامن و ایجاد شهرهای با معماری صرفاً مردانه از عوامل تهدیدکننده امنیت شهر هستند و مشارکت اجتماعی زنان را پایین می‌آورد.
کریمی‌دهکردی با بیان اینکه امنیت یعنی رهایی از خطر، تهدید، آسیب و ترس و حضور در مکانی با آرامش و اطمینان خاطر ادامه می‌دهد: در اعلامیه جهانی حقوق بشر امنیت به عنوان یکی از حقوق اجتماعی بشر بیان شده است.
وی تاکید می‌کند: در طبقه بندی جامعه شناسان نیز امنیت یکی از نیازهای اساسی انسان و در حقیقت نیاز دوم بشر مطرح بوده چراکه در صورت نبود امنیت بسیاری نیازها همچون عشق و احترام برآورده نمی‌شود و انسان دچار خودشکوفایی نمی‌شود.
چه مکان‌هایی در شهر برای بانوان و کودکان ناامن است؟
این کارشناس حوزه شهرسازی با بیان اینکه پل‌های عابر پیاده برای بانوان جز فضاهای امن به حساب نمی‌آید، می‌افزاید: فضاهای محلات مسکونی قابل دفاع نیست برای مثال میان مجتمع‌های مسکونی یک فضای باز وجود دارد که بانوان و کودکان می‌توانند در این فضا حضور پیدا کرده، گفت و گو کنند یا کودکان مشغول بازی شوند وقتی تمام پنجره‌های مجتمع به طرف آن دید داشته باشد این فضا قابل دفاع است و کسی نمی‌تواند برای کودکان و بانوان مزاحمت ایجاد کند.
وی اضافه می‌کند: در برخی محلات مسکونی فضای قابل دفاع وجود ندارد و دید به آن محیط نیست یا تاریک است حتی اگر پنجره باشد، بنابراین روشنایی از عوامل تأمین امنیت زنان و کودکان در فضاهای شهری است لذا این فضاها به بن‌بست تبدیل شده و فضاهای ناامنی در محلات محسوب می‌شود.
کریمی‌دهکردی زیرگذرها را از دیگر عوامل ایجاد ناامنی برای کودکان و بانوان عنوان می‌کند و می‌افزاید: البته در شهرکرد زیرگذر به این شکل وجود ندارد، اما در شهرهای دیگر کشور بعضی زیرگذرها دارای بازارچه است و هنگامی که تعطیل می‌شود محیط ناامنی به ویژه برای زنان است.
وی می‌افزاید: پارک‌های شهری که دید مناسب نداشته باشد برای مثال در جای از آن شمشاد وجود داشته و هرس نشده باشد دید را بسته می‌کند و فضایی برای ایجاد مزاحمت برای بانوان فراهم می‌کند البته فضاهای بسته دیگری نیز وجود دارد.
مدرس گروه شهرسازی دانشگاه پیام نور شهرکرد ادامه می‌دهد: پارکینگ‌های عمومی هم که نگهبان نداشته و نظارت ندارد می‌تواند برای بانوان ناامن باشد مانند فضای پارکینگ نزدیک مسجد آقا بزرگ در شهرکرد اگر خانمی بخواهد به تنهایی داخل خودرو بنشیند و این خودرو در داخل پارکینگ قرار بگیرد ناامن است زیرا هیچ نگهبان و ناظری در آن وجود ندارد و روشنایی کافی نیز ندارد.
وی با بیان اینکه مدیران شهری می‌توانند در موضوع تأمین روشنایی شهر اقدام کنند تا امنیت بانوان بیش از پیش تأمین شود، تصریح می‌کند: بعضی چشم‌ها باید ناظر بر خیابان باشد این چشم‌ها می‌تواند دوربین‌های مدار بسته باشد زیرا به ویژه مزاحمین نوامیس معمولاً مناطق بدون‌دوربین را شناسایی می‌کنند.
کریمی‌دهکردی ادامه می‌دهد: در فضاهای شهری بهتر است اختلاط کاربری باشد به این معنا که در یک خیابان چند کاربری در کنار یکدیگر قرار بگیرد مانند آرایشگاه مردانه، فروشگاه عرضه لباس و … باشد.
امنیت حیات شبانه شهرها
وی تاکید می‌کند: در بعضی از مکان‌ها زندگی شبانه در حال رشد و توسعه است اگر بعضی کاربری‌ها در شهر به سمتی برود که ۲۴ ساعته فعالیت داشته باشند یا ساعت کاری آنها از بعدازظهر آغاز شود مانند رستوران‌ها یا فست‌فودها وقتی این زندگی شبانه رونق یابد امنیت در محیط بیشتر می‌شود.
این کارشناس با بیان اینکه آسانسورها و پله‌های اضطراری از دیگر موارد ناامن برای بانوان و کودکان است، اظهار می‌کند: مکان‌های وابسته به حمل و نقل عمومی مانند ایستگاه اتوبوس نیز باید در امنیت کامل قرار بگیرند به طور مثال در حدود مدرسه پسرانه بهار آزادی در شهرکرد، وقتی هوا تاریک باشد در آن محل روشنایی وجود ندارد و اطراف آن بسته است و دیدی به آن طرف نیست.
نقش نیروی انتظامی در تأمین امنیت بانوان و کودکان از نظر مردم چیست؟
وی با بیان اینکه پژوهش‌هایی در شهرهای مختلف ایران شده و مردم در نظرسنجی‌ها بسیار به حضور پلیس تاکید کردند که حضور آنها می‌تواند به امنیت کمک کند، می‌گوید: حضور پلیس در جای جای شهر آرامش خیال شهروندان را دوچندان خواهد کرد.
کریمی‌دهکردی تاکید می‌کند: می‌توانند تمهیداتی بیندیشند که پلیس در بعضی مکان‌ها حضور بیشتر و پررنگ‌تری داشته باشد چرا که این موضوع بسیار مهم و تأثیر گذار در امنیت است.
حضور زنان با محدودیت
«مریم محمودی» یکی از شهروندان شهرکردی می‌گوید: در موضوع امنیت زنان تفاوتی ندارد در کجای ایران زندگی می‌کنیم مهم این است که در هر موقع از شبانه روز که خانمی بخواهد از منزل خارج شود احساس امنیت داشته باشد هرچند این موضوع برای کودکان هم بسیار مهم است.
وی می‌افزاید: در زندگی روزمره با نگرانی‌هایی رو به رو هستیم مثل اینکه در کدام محل حاضر نشوم تا امنیت برایم فراهم باشد در حقیقت همیشه در ذهنم این فکر هست که مسیری که انتخاب می‌کنم می‌تواند چه خطراتی داشته باشد و این موضوعی است که یک لحظه هم از ذهن هیچ خانمی دور نمی‌ماند.
«الهام خلیلی» دیگر شهروند شهرکردی می‌گوید: متأسفانه با رشد جوامع شهری هنوز این مشکل برطرف نشده و این خطر در شهر و حتی در خیابان محل زندگی یک خانم وجود دارد زیرا در ساعاتی یا حتی لحظه‌ای یک مکان خلوت شده و عده‌ای به دنبال آسیب زدن به خانم‌ها و کودکان هستند بنابراین یکی از نکاتی که در تربیت کودکان به وِیژه دختران از همان سال‌های آغازین زندگی گوشزد می‌شود توجه به همین موضوع است تا این خطرات به حداقل برسد.
نگاه مدیران شهری به امنیت زنان
اکبر ایازی، مدیر روابط عمومی شهرداری شهرکرد در این باره معتقد است: «بهتر است برای امنیت در تاکسی و اتوبوس پیگیری شود البته برای حمل و نقل ساعت معینی قرار داده شده که از ساعت هفت صبح تا ۱۹ است.»
وی در پاسخ به اینکه دیگر اوقات در صورت لزوم و اضطرار چه باید کرد؟ می‌گوید: بانوان می‌توانند در این مواقع از آژانس استفاده کنند تا آرامش خاطر بیشتری داشته باشند.
مدیر روابط عمومی شهرداری شهرکرد روشنایی شهر از ارکان ایجاد امنیت است، ادامه می‌دهد: روشنایی معابر، پارک با سازمان سیما و منظر است، اما ارازل و اوباش آن را سرقت می‌کنند یا می‌شکنند البته این نکته هم بسیار مهم بوده که بخش زیادی از روشنایی با شرکت برق است.
نظر شما