به گزارش خبرنگار ایمنا، محیط‌بانان مجهز به سلاح هستند، اما عواقب بعد از استفاده از سلاح باعث شده گاهی تا پای چوبه دار هم بروند یا برای مدت زیادی زندانی شوند. از طرف دیگر، دست سازمان حفاظت محیط زیست در انجام حمایت‌های لازم آن طور که باید باز نیست و باعث شده محیط‌بانان نتوانند به درستی از سلاح استفاده کنند و این در حالی است که متخلفان به راحتی قادر به استفاده از سلاح هستند.
شکارچی‌های متجاوز به طبیعت و حیات وحش، رو در روی محیط‌بانان بدون هیچ استرس و هراسی از عواقب اقدام خود، دست روی ماشه می‌برند. جمشید محبت‌خانی، فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص شهادت محیط‌بانان می‌گوید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون ۱۴۵ نفر از محیط بانان در راه حفاظت از محیط زیست کشور به درجه رفیع شهادت نائل آمده‌اند.
بر اساس لایحه حمایت از محیط‌بانان، مأموران یگان حفاظت محیط زیست و جنگل‌بانی که در قالب دستورالعمل تشکیل یگان‌های حفاظت در دستگاه‌های اجرایی تسلیح و ضابط خاص قضائی محسوب می‌شوند صرفاً در خصوص بندهای ۱، ۲و ۳ ماده ۳ قانون به کارگیری سلاح توسط مأموران نیروهای مسلح در موارد ضروری مصوب ۱۸ دی ۱۳۷۳ حق به کارگیری سلاح در انجام وظایف و مأموریت‌های سازمانی خود را دارند.
در ادامه بر اساس تصویب لایحه حمایت از محیط‌بانان؛ مأموران مزبور از حیث تکالیف، وظایف و مسئولیت‌های کیفری و مدنی ناشی از به کارگیری سلاح در موارد مذکور مشمول قانون فوق‌الذکر هستند، دستگاه‌های اجرایی مربوطه از حیث تکالیف خود در قبال مأموران موضوع این ماده از جمله پرداخت دیه و جبران خسارت مشمول قانون مذکور هستند، به کارگیری سلاح در خصوص بند ۴ ماده ۳ قانون به کارگیری سلاح توسط مأموران نیروهای مسلح در موارد ضروری مصوب ۱۸ دی ۱۳۷۳ در صورتی مجاز است که ضمن رعایت تمام ضوابط مقرر از جمله تبصره ۳ ماده ۳ و ماده ۷ قانون مذکور از هیچ طریق دیگری مانند به کارگیری سلاح غیرکشنده امکان دستگیری و متوقف کردن مرتکبان وجود نداشته باشد و دادسراها و دادگاه‌ها مکلفند پرونده‌های موضوع این ماده را خارج از نوبت رسیدگی کنند.
با شکارچی قانونمند مشکلی نداریم
مرتضی جمشیدیان، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان در خصوص شکار غیرمجاز به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: با شکارچی قانونمند مشکلی نداریم و اگر زمانی اجازه صدور پروانه بدهند قطعاً به شکارچیان پروانه شکار خواهیم داد، اگر تعداد پروانه‌های شکار به تعداد شکارچیان باشد به تمام آنها پروانه خواهیم داد در غیر این صورت برای صدور پروانه قرعه کشی می‌شود، در سال گذشته پروانه‌ای صادر نکردیم، مدت اعتبار پروانه‌ها سه روز است و در این مدت مأمور محیط زیست با شکارچی همراه است تا فقط حیوانات پیری که سنشان از ۹ سال به بالا باشد و توسط محیط‌بان هم تأیید شود، شکار شوند.
وی ادامه می‌دهد: شکار مقرراتی دارد از جمله این که در منطقه بیشتر از دو بار نباید تیراندازی کرد و شکارچی نباید بیشتر از سه تیر شلیک کند، به طور معمول مشکلی بین محیط‌بان و شکارچی پیش نمی‌آید، اما مسئله اصلی با شکارچیان متخلف است که وقت و بی‌وقت شکار می‌کنند و ماده و آبستن نمی‌شناسند و فقط دنبال گوشت شکار هستند، بیشتر این موضوع باعث درگیری بین شکارچی و محیط‌بان و منجر به تیر خوردن افراد می‌شود، قطعاً به این امر راضی نیستیم و هیچ گاه نمی‌خواهیم که آسیبی به حیوانات و انسان‌ها برسد.
یک چهارم حیات‌وحش کشور در استان اصفهان
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان این که استان تقریباً دارای یک چهارم حیات وحش کشور است، می‌افزاید: در استان گونه‌های قوچ، میش، آهو و کل و بز وجود دارد و دارای زیستگاه بسیار غنی و خوبی هستیم، امسال چالشی که وجود دارد خشکسالی است و احتمال این که این حیوانات به مزارع مردم پناه ببرند و توسط افرادی ناآگاه شکار شوند و یا کم آبی بر آنها اثرات منفی بگذارد، بسیار زیاد است، بنابراین علوفه و آب دو نیاز مهم حیات وحش است که باید تأمین شود.
وی با تاکید بر این که حیوان در این مواقع از سال به دنبال یافتن علف سبز است، تصریح می‌کند: اگر در این فصل از سال برای حیوانات حیات وحش و مناطق حفاظت شده علوفه بریزیم، علوفه‌ها خشک است و حیوان به دنبال علوفه سبز می‌گردد، بنابراین به مزارعی که اطرافشان هستند، پناه می‌برند و احتمال این که آسیب ببینند بسیار بالا است.
به دلیل شیوع کرونا مجوز شکار صادر نمی‌شود
جمشیدیان با تاکید بر این که جمعیت حیات وحش استان اصفهان نسبت به کل کشور خوب است، می‌گوید: استان اصفهان از نظر حفاظت از گونه‌های حیات وحش در کشور رتبه اول را دارد همچنین در سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا مجوز شکار نداشتیم، چرا که ترددها ممنوع بود و ستاد کرونا نیز با این موضوع موافقت نکرد، اما در سال ۹۸ حدود هشت پروانه شکار صادر کردیم، اکثراً تعداد کمی پروانه صادر می‌شود و این تعداد آسیبی به محیط زیست نمی‌زند.
محیط‌بانان باید سلاح داشته باشند
وی با اشاره به این که لازم است محیط‌بانان سلاح داشته باشند، تاکید می‌کند: زمانی که محیط‌بان با فردی مواجه می‌شود که مسلح است، قطعاً با دست خالی نمی‌توان او را راضی کرد که سلاح خود را تحویل دهد و تسلیم شود، بنابراین مأموران محیط‌بان باید مسلح باشند تا بتوانند شکارچیان متخلف را خلع سلاح کرده و از جان خود و دوستانشان دفاع کنند، همچنین قانون نیز باید از محیط‌بان دفاع کند، چرا که برای حفظ محیط زیست تلاش می‌کند.
متخلفان، سلاح مجوزدار دارند و به راحتی شلیک می‌کنند
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان خاطرنشان می‌کند: در چند سال گذشته تعداد بسیاری اسلحه وارد کشور شده و یک مدت هم اعلام کردند که افراد اسلحه‌ها را تحویل دهند تا جواز برای آنها صادر شود و هر کس توانست یک تفنگ قاچاق تهیه کرد و بعد جواز آن را گرفت، این در حالی بود که صلاحیت این افراد برای داشتن صلاح بررسی نشد و سلاح دست هر کسی افتاده است، اما در گذشته افرادی که سلاح داشتند، مشخص بودند، به طور مثال در یک روستا چهار تا پنج نفر محدود و شناخته شده اسلحه داشتند.
وی ادامه می‌دهد: اکنون از ترکیه سلاح وارد شده و اکثراً هم افراد ناآگاه که برای سلاح خود مجوز گرفتند به شکار حیوانات می‌روند و گاهی نیز ممکن است درگیر شوند و برای فرار تیراندازی هم خواهند کرد و در این حین مأمور هم می‌خواهد از خودش دفاع کند و ممکن است محیط‌بان یا شکارچی متخلف کشته شوند که این موضوع بسیار ناراحت کننده است.
وجود ۱۰ منطقه شکار ممنوع در استان اصفهان
جمشیدیان با توضیح این که در اصفهان حدود ۱۰ منطقه حفاظت شده داریم، اضافه می‌کند: در استان ۱۰ منطقه شکار ممنوع نیز داریم، تقریباً یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار منطقه حفاظت شده در استان وجود دارد و یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار هم منطقه شکار ممنوع داریم، مردم اصفهان فرهنگ بالایی دارند و درگیری بین مأموران و شکارچیان نداریم، اما گاهی نیز برخی افراد ناآگاه وجود دارند، در استان کمترین آسیب را از جانب شکارچیان دیدیم و مشکل خاصی با شکارچیان نداریم.
وی با تاکید بر این که حیات وحش متعلق به همه مردم است، اظهار می‌کند: همه مردم باید از این سرمایه ملی حفاظت و آن را برای نسل‌های آینده حفاظت و نگهداری کنند، برای نسل حاضر و آینده باید چرخه حیات برقرار باشد.
در استان اصفهان محیط‌بان جانباز داریم
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان این که در اصفهان محیط‌بان شهید نداریم، می‌افزاید: در استان اصفهان چند محیط‌بان جانباز داریم، در زمینه شکار بهره‌برداری معقول را قبول داریم، چرا که زیستگاه باید ظرفیت شکار را داشته باشد تا بتوانیم حیوانی را شکار کنیم، بنابراین برای شکار بجا و معقول لازم است تمام شرایط بررسی شود و شرایط زیستگاه در حدی باشد که بتوان از آن بهره‌برداری کرد و آنگاه پروانه شکار برای آن زیستگاه صادر شود، در غیر این صورت قطعاً اجازه شکار به شکارچیان داده نخواهد شد.
عدم شفاف‌سازی در صدور پروانه‌های شکار زمینه‌ساز تخلف و درگیری
محمد درویش، کنشگر محیط زیست و عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در خصوص شکار غیرمجاز و به خطر افتادن جان محیط‌بانان به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: دلیل وجود شکار غیرمجاز در کشور این است که فرایند صدور پروانه‌های شکار در کشور فرایند شفافی نیست، سازمان حفاظت محیط زیست باید به تفکیک مناطق حفاظت شده، ظرفیت شکار مناطق حفاظت شده و تعداد وحوش و آمار مازاد حیوانات را اعلام کند، بر این اساس می‌توان اعلام کرد که برای کدام منطقه پروانه شکار صادر شود و برای کدام منطقه صادر نشود و آن وقت سازمان حفاظت محیط زیست باید طی فرایند شفافی این پروانه‌ها را به مزایده بگذارد تا تنها به افراد خاص تعلق نگیرد.
وی ادامه می‌دهد: اگر صدور پروانه‌های شکارچیان با شفافیت انجام شود، مشکلات و تعارض با جامعه محلی کاهش خواهد یافت، سازمان حفاظت محیط زیست تعداد وحوش را اعلام نمی‌کند و صحبت از انقراض می‌کند، اگر تعداد وحوش یک منطقه کم است، پس چرا برخی مجوزهای شکار در آن منطقه را دارند، لازم است در این حوزه شفاف‌سازی شود تا از شکار غیرمجاز تا حدودی جلوگیری شود.
آیا لازم است محیط‌بانان سلاح داشته باشند؟
این کنشگر محیط زیست در پاسخ به این که محیط‌بانان باید سلاح داشته باشند یا خیر، می‌افزاید: محیط‌بانان در همه جای دنیا سلاح دارند، زیرا در طبیعتی خشن قرار دارند و باید از خودشان دفاع کنند، گاهی ممکن است، یک حیوان به آنها حمله کند و نیاز به سلاح داشته باشند، اما تا جایی که می‌شود باید رویارویی فیزیکی با حیوانات یا شکارچیان متخلف کاهش یابد، چرا که تنها با داشتن سلاح توسط محیط‌بان مشکلات موجود حل نمی‌شود و چه بسا مشکلات حادتر شود.
وی می‌گوید: با نگاهی به ۵۰ سال گذشته متوجه خواهیم شد که نه تنها ما با آموزش‌های نظامی‌گری در حوزه محیط زیست نتوانستیم از میزان تلفات کم کنیم، بلکه مشکلات افزایش هم یافته است، در دنیا فرهنگ شکار در حال رشد است و مردم نسبت به شکار حساس شدند و آن را از مصادیق حیوان آزاری می‌دانند و نسبت به آن موضع‌گیری می‌کنند و حتی برخی به سمت گیاه‌خواری می‌روند.
شکار و شکارچی در سال‌های آینده وجود نخواهد داشت
درویش با اشاره به چشم‌انداز شکار در آینده، تصریح می‌کند: چشم اندازی که برای ۳۰ سال دیگر وجود دارد این است که چیزی به نام شکار وجود نداشته باشد و کسی خودش را با افتخار شکارچی اعلام نکند، این روند در تمام کشور شروع شده است، اما تا آن زمان باید بسترهای لازم در این زمینه آماده شود، رسانه‌ها و آموزش‌وپرورش هم باید برای فرهنگ‌سازی تلاش جدی‌تری بکنند.
شکار در طبیعت نیاز نیست
وی با تاکید بر این که لازم نیست شکار وجود داشته باشد، خاطرنشان می‌کند: اگر ما در نظام طبیعت دخالت نکنیم، جانداران پیر هم طعمه پلنگ و شیر می‌شوند و این حرف که ما جاندار نر پیر را شکار می‌کنیم هیچ پایه علمی ندارد و آرزوی هر محیط‌بان این است که شکار روزی حذف شود.
این کنشگر محیط زیست می‌گوید: شکار برای حدود ۵۰۰ سال پیش است که انسان غارنشین بود و راهی برای ارتزاق خود نداشت، اما اکنون زمانه عوض شده است و افراد نباید دنبال شکار باشند، قبلاً آهو، میش، قوچ و گوزن حدود سه میلیون رأس بوده است و اکنون به ۲۰۰ هزار رأس کاهش یافته است و اندوخته جانوری را از دست دادیم، همچنین تخریب زیستگاه‌ها عامل مهمی در کاهش جانوران می‌شود، چرا که تغییر کاربری مهم‌ترین عامل کاهش است، اما شکار هم در این موضوع دخیل است.
در کشورهای دیگر محیط‌بانان کمتری کشته شده‌اند
وی با بیان این که در تمام دنیا هنوز شکار به عنوان یکی از روش‌های مدیریت مناطق حفاظت شده وجود دارد، تاکید می‌کند: خود ای سی ان شکار را نفی نمی‌کند، زیرا اگر تعداد وحوش از ظرفیت محل بیشتر باشد، یکی از ساختارها حذف فیزیکی است، وقتی کشور خودمان را با کشورهای دیگر مقایسه می‌کنیم، به طور مثال در مقایسه با پاکستان که جمعیتش بسیار بیشتر از کشور ما است، تعداد محیط‌بانان کشته شده کمتری نسبت به ما دارد، در ایالات متحده آمریکا که همه اجازه حمل اسلحه را دارند در طول ۹۰ سال گذشته فقط ۲۵ نفر از محیط‌بانان کشته شده‌اند که اکثراً هم در اثر حوادث طبیعی مانند سقوط از کوه یا نیش مار و عقرب کشته می‌شوند و این نشان می‌دهد فرهنگ‌سازی و بسترسازی‌های لازم در کشور ما وجود ندارد.
۱۶۰ محیط‌بان در کشور کشته شده‌اند
درویش با بیان این که تبادل تجربه‌ای بین محیط‌بانان ایرانی و کشورهای دیگر انجام نمی‌شود، اظهار می‌کند: آموزش‌های لازم به محیط‌بانان داده نشده و تبادل تجربیات با دیگر کشورها در این زمینه وجود ندارد و در نتیجه بیش از ۱۶۰ محیط‌بان کشته شده‌اند و از آن طرف هم ۵۰۰ قاچاقچی کشته شده‌اند.
سلاح محیط‌بان، شکارچی را تحریک به مقابله به مثل می‌کند
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص حمل سلاح محیط‌بانان به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: نتیجه حمل سلاح توسط محیط‌بان از انقلاب تا حالا ۴۴ شهید بر جا گذاشته است، این افراد جوانانی هستند که در فکر حفظ محیط زیست طبیعی و حیات وحش هستند این‌ها قصد آدم کشی ندارند، اما به آنها اسلحه داده می‌شود و اتفاقات ناگواری رقم می‌خورد.
وی ادامه می‌دهد: حمل اسلحه باعث می‌شود شکارچی غیرمجاز و افراد متخلف فکر کنند اگر نزنند، محیط‌بان به آنها شلیک خواهد کرد، بنابراین شکارچی نیز اسلحه خود را به کار می‌برد و نتیجه آن شهید شدن محیط‌بانان خواهد بود، در حالی که در کشورهای دیگر به جای سلاح، محیط‌بان را به میکروفن و دوربین مجهز می‌کنند و تصاویر برای مرکز فرستاده می‌شود تا اگر محیط‌بان به کمک نیاز داشت، خبر دهد و همکارانش به کمک وی بروند.
حمل سلاح توسط محیط‌بان ضرورتی ندارد
این کارشناس محیط‌زیست خاطرنشان می‌کند: ضرورتی ندارد که به محیط‌بانان اسلحه بدهیم چرا که باعث تحریک متخلفان و افزایش درگیری با آنها می‌شود و آمار شهادت محیط‌بانان بالا خواهد رفت، کینه‌ای که بین محیط‌بان و متخلف است باعث درگیری و کشته شدن یکی از آنها می‌شود، بنابراین لازم است این دو را با هم آشتی داد و اگر هر کدام مطابق با قانون رفتار کند این مشکل ایجاد نمی‌شود.
محیط‌بان و شکارچی باید قانونمند باشند
وی با توضیح این که در کشورهای دیگر خشونت و دشمنی بین محیط‌بان و شکارچی وجود ندارد، تصریح می‌کند: در کشور ما اینطور نیست، اما می‌توان خشونت و دشمنی را تغییر داد و آن را به دوستی تبدیل کرد، بهتر است اسلحه را از محیط‌بان بگیریم، زیرا محیط‌بانان باید با دیدن ماشین متخلفان به پلیس اطلاع دهند و پلیس تحقیق کند که آیا متخلفان شکار کرده‌اند یا خیر و در صورت تخلف در دادگاه برای آنها جریمه صادر شود.
کهرم می‌گوید: شکارچی هم در منطقه نمی‌رود که آدم بکشد بلکه برای شکار می‌رود، پس اگر اسلحه را از محیط‌بان نگیریم، تعداد کشته‌ها بیشتر خواهد شد، همچنین شکار باید قوانینی داشته باشد که بر آن اساس انجام شود و شکارچی و شکاربان نیز باید قوانینی داشته باشند و قانون بگوید که در کجا باید شکار شود و در کجا نباید شکار شود.
نظر شما