کشف رازهای بی کران کندوان

به گزارش خبرنگار ایمنا، راه رفتن در میان صخره‌های کله قندی واقامت در خانه‌های هرمی و مخروطی شکل سنگی، از ویژگی‌هایی است که کندوان، یا به ترکی گون دوغان به معنای طلوع روز، را به مقصدی استثنایی برای گردشگران تبدیل کرده. مقصدی که برخلاف روستاهای مشابهش، یعنی «گورمه» ترکیه و «داکوتای» آمریکا، شاهد رواج زندگی و حضور ساکنانی همیشگی است و یک نمونه زنده معماری صخره‌ای و درحال سکونت محسوب می‌شود. در حالی که دو روستای دیگر نام برده شده خالی از سکنه هستند. خانواده‌هایی که در توده‌های مخروطی سکان گزیدند.

کندوان، این معماری خاص و صخره‌ای را مدیون جهش و جولان گدازه‌های سهند است. روی هم انباشته شدن و انجماد گدازه‌ها طی هزاران سال و سنگ توف ایجاد شده روی این لایه‌ها، در طول سال‌ها دستخوش تغییراتی قرار گرفتند که طبیعت به آن محکومشان کرده و حاصل، آن است که ما امروز به کندوان می‌‎شناسیم و سالانه هزاران بازدید کننده دارد. آنچه انسان را جذب این تابلوی سنگی می‌کند، فقط معماری خاصش نیست. همزیستی روستاییان با طبیعت صخره‌ای، اتفاقی است که خیلی‌ها را کنجکاو کرده. برای یافتن پاسخ به این سوال که زندگی در میان فراز و فرودهای سخت کندوان چگونه امکان پذیر است؟

از سوغات کندوان نیز نمی‌‎توان گذشت. از عسل شیرین و شیره انگور بادامش گرفته، تا جاجیم و روسری‌های کلاقه ای و گلیم...

دیدن مسجدهای صخره‌ای و گذر از شهر اسکو و تنفس هوای سهند، یا چشمه آب معدنی درمانگر کندوان، این ها همه گردشگر را، از هر کجای جهان، به سوی این روستا و خانه‌های هرمی‌اش می‌خواند. به این خانه‌های هرمی در اصطلاح محلی، قیه "صخره" یا کران گفته می‌شود. کران، شاید معنای بی کران را تداعی می‌کند؛ و یا بیانگر کراندن، به معنی بیرون ریختن و کندن است. این آشیانه‌های هرمی کندوان، در تابستان‌ها سرد و در روزهای یخبندان، وجود را گرمی می‌بخشند. روزهای سرد و بی رحمی که ۱۸۰ روز سال، روستا را اسیر یخ می‌کند.

این یخبندان‌ها و برف‌های خوابیده در دل ارتفاعات، با گذر خورشید، آّب شده و مراتع را سبز می‌کنند. از همین رو اغلب مردم روستا، مشغول دامداری هستند. البته که کشاورزی دیم و باغداری نیز رواج دارد.

پیشینه کندوان هفت هزار سال تخمین زده شده اما در باره ساکنان اولیه کندوان، نظرات متعددی وجود دارد. گفته شده مردمان این روستا عشایری بودند که قبلاً از کندوان به‌عنوان ییلاق استفاده می‌کرده‌اند و از خانه‌های حفر شده در داخل کران‌ها، به‌عنوان منزل موقتی بهره می‌برده‌اند که بعدها زحمت کوچ را کم کردند و در آن جا ساکن شدند.

برخی دیگر معتقدند که در گذشته عده‌ای از جنگجویانی که از این محل می‌گذشتند، به‌علت موقعیت مناسب محل از نظر نظامی، به‌خصوص موقعیت توپوگرافی آن که نفوذ از بالای دامنه را غیرممکن می‌سازد، آن را به‌عنوان پناهگاه خود برگزیدند و شروع به حفر خانه‌ها در داخل کران‌ها کردند.

عده‌ای نیز این روستا را مربوط به دوره‌های پیش از اسلام می‌دانند؛ اما روایتی که از بقیه قوی‌تر است، قدمت روستای کندوان را به زمان حمله مغولان به ایران نسبت می‌دهد. گفته می‌شود هنگامی که مغولان به این منطقه حمله کردند، مردمان روستای زیرزمینی حیله‌ور که در نزدیکی کندوان و دو کیلومتری غرب آن زندگی می‌کرده‌اند به صخره‌های کندوان پناه آوردند و با کندن داخل این صخره‌ها خانه‌های خود را برپا کردند. البته عوامل دیگر مانند بلایای طبیعی و سیل نیز در جابه‌جای اهالی حیله ور به کندوان موثر بوده است.

کشف رازهای بی کران کندوان، ماجرا جویی در میان صخره هایش و چشیدن طعم زندگی در سنگ‌ها، ارزش این را دارد که برای چند روزی میهمانش شویم.