به گزارش خبرنگار ایمنا، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال جاری و نتایج آن تأثیراتی بر اقتصاد جهان و از آن جمله کشور ایران داشت به طوری که حتی در زمان رأی گیری نیز شاهد تغییرات محسوس قیمت دلار بودیم. با انتخاب جو بایدن و تحلیف او به عنوان رئیس جمهور آمریکا، کارشناسان نظرات متفاوتی از بهتر شدن روابط خارجی و بهبود وضعیت اقتصادی تا پیچیده‌تر شدن روابط را ارائه کردند.
بنا بر اعتقاد برخی از کارشناسان ممکن است با آمدن جو بایدن شرایط پیچیده‌تر نیز بشود. این پیچیدگی از این نظر خواهد بود که بایدن می‌تواند با مذاکره با سایر کشورها به ویژه اروپا (با توجه به نظر مثبت اروپایی‌ها به بایدن) ممکن است اجماعی بین اروپا و آمریکا علیه ایران ایجاد شود، بنابراین آمدن بایدن تأثیر شگرفی بر مسائل کشور ما ندارد و امکان کاهش چشمگیر قیمت دلار با آمدن بایدن بسیار کم است.
اما در رابطه با تأثیر نرخ دلار بر بورس ایران ممکن است با حضور بایدن در کاخ سفید و توافق با او در برجام، دلار روند کاهشی داشته و ریزش شدیدی را تجربه کند، البته مهم است که این توافق در چه زمانی حاصل شود، زیرا به هر حال ممکن است بایدن، برنامه‌های مهم‌تری برای اقتصاد و مردم آمریکا داشته باشد، لذا این موضوع که از روز اول ریاست جمهوری بایدن منتظر بازگشت آمریکا به برجام باشیم بسیار خوش‌بینانه است.
از طرفی درباره نرخ ارز، سناریوی دیگری در مورد تأثیر بودجه وجود دارد؛ بر اساس گفته فعالان بازار سرمایه و رئیس کمیسیون تلفیق مجلس، با برقراری مفروضات دولت در بودجه ۱۴۰۰، تورم در حدود ۲۳ درصدی خواهیم داشت و اگر آنچه سایرین انتظار دارند اتفاق بیفتد، تورم ۳۰ تا ۴۰ درصدی نیز دور از انتظار نیست. بنابراین بین مفروضات دولت و مجلس برای پیش بینی تورم اختلاف حدوداً ۱۰ درصدی وجود دارد. باید توجه داشته باشیم تورم به نوعی بیان کننده نرخ رشد اسمی کالاهای تولید داخلی است که بر پایه مفروضات مجلس و دولت این نرخ بین ۲۳ تا ۳۵ درصد است.
در صورتی که با چنین تورمی، به دنبال آن باشیم که نرخ دلار کاهش نیز داشته باشد، بر اساس تجربیات سال‌های گذشته این سیگنال به سهامداران داده می‌شود که قرار است شاهد ارزان شدن دلار باشیم و همچون سنوات گذشته مجدداً پس از مدتی دوباره جهشی را برای دلار تجربه کنیم که مردم و فعالان اقتصادی ترغیب می‌شوند دارایی‌های خود را به فروخته به دلار ارزان تبدیل کنند تا پس از مدتی با جهش قیمت دلار، سود ارزی را بدون هیچ زحمتی نصیب خود کنند. با چنین اتفاقاتی تولیدی اتفاق نمی‌افتد و در مقابل نمی‌توان انتظار داشت اقتصاد در مسیر رشد قرار بگیرد.
آیا سیاست‌های آمریکا بر بازارهای جهانی تأثیرگذار است؟
در همین رابطه بهنام شاهنگیان، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به رابطه غیر مستقیم قیمت دلار با افزایش ارزش بازار سرمایه ایران، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سیاست‌های دولت آمریکا بر دلار و بازارهای جهانی تأثیر می‌گذارد، نمی‌توان آنقدر خوشبین بود که دلار به ۱۵ هزار تومان برسد این موضوع بعید است مگر آنکه ۱۰ میلیارد دلار منابع ایران آزاد و به کشور وارد شود، در آن صورت دلار به کمتر از ۲۰ هزار تومان می‌رسد که برای بورس مطلوب نیست.
وی با بیان اینکه سیاست‌های خارجی بایدن نیز تأثیرات زیادی بر بازارهای جهانی دارد و در هفته گذشته نیز کارگروه ویژه مهار چین در پنتاگون تشکیل شد، اضافه می‌کند: اگر بایدن بخواهد همان سیاست‌های ترامپ را در مقابل چین به شکل دنیا پسندانه تری پیش ببرد تأثیرات بدی بر قیمت‌های جهانی خواهد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار می‌کند: هنوز مشخص نیست چه اتفاقی خواهد افتاد و نمی‌توان به آزادسازی منابع ایران در کوتاه مدت امیدوار بود. رویکرد هیچ کشوری با تغییر دولت تغییر نمی‌کند، قطعاً آمریکا همچنان سیاست مهار ایران را پیش می‌برد، حس نی اعتمادی دو طرف موجب می‌شود، حتی با تغییر دولت نیز، رویکرد تغییر نکند.
شاهنگیان تصریح می‌کند: در کل با تغییراتی که اکنون با قوانین اعمال شده است، ممکن است روند بازار تا حدودی اصلاح شود اما برای اصلاح بنیادین نیازمند ورود نقدینگی به بازار هستیم.
با بازگشایی درب‌های تجارت جهانی روند بورس بهبود می‌یابد
اما علیرضا رضوانی، دیگر کارشناس بازار سرمایه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هفته گذشته دو گزاره مهم از طرف ایران و آمریکا در رابطه با برجام صادر شد، رهبر معظم انقلاب با سخنی قاطع اعلام کردند، ایران فقط در صورت لغو کامل تحریم‌ها به برجام باز می‌گردد. از طرف دیگر رئیس جمهور آمریکا نیز در مصاحبه‌ای در پاسخ به سوال خبرنگار مبنی بر بازگشت این کشور به برجام همراه با لغو کامل تحریم‌ها، با سر جواب می‌دهد و آن را نفی می‌کند و البته این موضوع بعداً تکذیب شد.
وی اضافه می‌کند: با این اوصاف این دید را در رابطه با قرارداد برجام وجود دارد که دیگر امیدی به زنده ماندن آن نبوده و این قرارداد نیز به تاریخ پیوسته است. زمانی که این دو گزاره مطرح شد، قیمت دلار از حدود ۲۲ هزار تومان به ۲۵ هزار تومان هم رسید. البته زمانی که دولت آمریکا این گزاره که "آمریکا تحریم‌ها را لغو نمی‌کند مگر اینکه ایران به برجام بازگردد" را تکذیب کرد، دلار در حدود ۲۵ هزار تومان تثبیت شد.
مذاکره مجدد با آمریکایی‌ها دور از انتظار است
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است: به نظر نمی‌رسد آمریکا به صورت یک طرف تحریم‌ها را لغو کرده و ایران نیز آن قدرها تمایلی به بازگشت به برجام داشته باشد. دولت آقای روحانی روزهای پایانی خود را پشت سر می‌گذارد و احتمال می‌رود دولت بعدی با رویکرد بیشتری به شرق عمل کند، بنابراین با اتفاقاتی که در عرضه جهانی و داخلی در حال رخدادن است، انتظار مذاکره مجدد به خصوص با آمریکایی‌ها مقداری دور از ذهن به نظر می‌رسد.
رضوانی اضافه می‌کند: اروپا و آمریکا در پی مذاکره بر سر مسائل هسته‌ای و موشکی هستند در حالی که به نظر نمی‌رسد ایران بر سر این مسائل تمایلی به مذاکره داشته باشد و از طرفی با مطرح شدن مجدد طرح قرار داد ۲۵ ساله با چین به نظر می‌رسد سیاست خارجه ایران رویکرد آسیا محور مخصوصاً با چین، اندونزی، مالزی، روسیه و… داشته باشد که موضوع گفته شده را تأیید می‌کند.
وی می‌گوید: نمی‌توان پیش بینی کرد چه اتفاقی می‌افتد و اکنون در نقطه عطف تاریخ سیاسی کشور هستیم زیرا ممکن است رویکرد سیاسی دولت تغییر کند، آنچه مشخص است در دولت بعدی سیاست‌های خارجی تغییر می‌کند، برای بررسی تأثیر جریانات سیاست خارجی بر بورس باید بدانیم چه طیفی صاحب قدرت می‌شود، اگر به سمت توافقات و بازگشایی درب‌های تجارت جهانی به اقتصاد کشور و افزایش صادرات و واردات حرکت کنیم، انتظارات تورمی کاهش یافته و می‌توان روند خنثی را برای بورس در نظر گرفت.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه از طرف دیگر، در این بین برخی شرکت‌ها نیز هستند که ارزش افزوده بسیاری را می‌توانند به جهت صادرات محور بودن محصولات خود ایجاد کنند که در نهایت منجر به این می‌شود که عملکرد بهتری را به لحاظ سودآوری به نمایش بگذارند.
رضوانی تصریح می‌کند: در صورتی که مسئله تجارت خارجه ما حل نشود با توجه به اینکه زیر ساخت کارخانجات ما پس از گذشت ۲۰ الی ۳۰ سال به سمت فرسودگی پیش می‌روند، اگر نتوانیم این زیر ساخت‌ها را تأمین کنیم، از طرفی دسترسی به منابع ارزی بلوکه شده کشور نیز میسر نشود، باید مجدداً منتظر رشد قیمت‌ها و شوک‌های تورمی باشیم. این موضوع در نهایت می‌تواند پالسی در جهت رشد قیمت سهام در آینده باشد.
گزارش از: فرشته بابایی خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما