مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای، از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا، مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه آرمان ملی، در صفحه نخست خود با تیتر «حکم حکومتی حَکم بودجه» به بررسی چالش بودجه‌ای میان مجلس و دولت پرداخت و نوشت: لایحه بودجه در دو سال اخیر با چالش‌هایی بی‌سابقه روبه‌رو شده است. مجلس دهم در اقدامی عجیب که بسیاری آن را بدعت‌گذاری نامیدند از تصویب یا رد لایحه ۹۹ به این دلیل که زمان کافی برای این کار نبوده امتناع شد و امور را بر حکم حکومتی گذاشت. بسیاری در آن زمان به اینکه چرا مجلس دهم به جای استفاده از قدرت قانونی‌اش دست به چنین اقدامی زده است اعتراض کردند. آن پارلمان که در پایان دوران خود به سر می‌برد و سرخورده از رد صلاحیت یک‌سوم اعضایش در انتخابات اسفند ۹۸ بود، به نظر می‌آمد از سویی با توجه به اینکه به حامیان دولت یا اصلاح‌طلبان و اعتدالیون نسبت داده می‌شد و از سویی نمی‌خواست تا در این روزهای پایانی مسئولیت سرنوشت بودجه را به گردن بگیرد، لایحه را بلاتکلیف گذاشت یعنی اگرچه به آن آری نمی‌گوید، نه هم نگفت. اما در ارتباط با مجلس یازدهم و البته نوع بودجه‌ای که دولت برای ۱۴۰۰ بسته است وضعیت زمین تا آسمان فرق می‌کند و البته که در این راستا مشکلات دولت چندین برابر شد؛ مجلسی که از اساس منتقد دولت است و نه‌تنها با حسن روحانی تعارف ندارد بلکه یک‌بار تا مرز طرح استیضاح او نیز گام برداشت. از همین رو لایحه بودجه ۱۴۰۰ با هزاران مشکل از همان روز نخست مواجه بود؛ بودجه‌ای که با خیال فروش نفت دو میلیون و سیصد هزار بشکه بسته شد و همین موضوع، فرصت خرده‌گیری‌های اولیه به آن را برای مجلس یازدهم فراهم کرد. تا اینکه روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات بودجه ۱۴۰۰ مخالفت کردند. دیروز کلیات لایحه بودجه به رأی مجلس گذاشته شد که در نهایت با ۹۹ رأی موافق، ۱۴۸ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۶۱ نماینده حاضر به تصویب مجلس نرسید.
اما این همه ماجرا نیست. آنچه در مجلس دیروز رخ داد از جهات متفاوتی قابل بررسی است. برای نخستین‌بار است که در کشور چنین اتفاقی رخ می‌دهد؛ اینکه کمیسیون تلفیق از زمان تقدیم لایحه بودجه به مجلس یعنی دوازدهم آذرماه تا چهاردهم بهمن موضوع را بررسی می‌کند و سپس لایحه در صحن مجلس رد می‌شود.
نکته بعدی غیبت حسن روحانی است؛ غیبتی که این‌بار مشخصاً از روی نارضایتی او از وضع موجود یعنی آن چیزی است که به‌عنوان لایحه در صحن دیروز معرفی شد. دفتر رئیس‌جمهوری این مساله را به صراحت اعلام کرد که آنچه به صحن رسیده اصلاً مورد تأیید دولت هم نیست. دراین‌باره بیان شد: دفاع از بودجه‌ای که دیگر نشانی از «لایحه» دولت ندارد و بیشتر «طرحی» است از سوی کمیسیون تلفیق، وجهی برای حضور رئیس‌جمهور باقی نگذاشته است. از سویی درحالی‌که محمدباقر نوبخت به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه‌وبودجه مشغول دفاع از کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ بود؛ تریبون وی قطع شد.
رئیس مجلس به او گفت که فرصت ۲۰ دقیقه‌ای شما تمام شد و قطع میکروفن دست ما نیست. هرچند قالیباف روز گذشته گفت که رد کلیات بودجه تنها راه پیش روی نمایندگان بود اما در واقع مجلس همان چیزی را رد کرد که کمیسیون تلفیق خودش از دولت خواسته بود (!) قسمت جالب ماجرا اینکه ظاهراً عده‌ای از نمایندگان مجلس که عزم را جزم کردند تا به کلیات بودجه نه بگویند از این ماجرا خبر نداشتند و صرفاً مخالفتشان با دولت به این رأی منفی ختم شد. اختلاف برداشت نمایندگان در مورد رد کلیات بودجه یکی از عجیب‌ترین اتفاقات تاریخ بعد از انقلاب در مجلس است. تا حدی که برخی این را یک خودزنی از سوی مجلس می‌دانند. هنوز هم بحث بر سر اینکه مجلس لایحه بودجه دولت را رد کرد یا گزارش کمیسیون تلفیق به یکی از طنزهای اتفاق دیروز بدل شده است. در حال حاضر با رد کلیات بودجه، دولت دو هفته فرصت دارد تا اصلاحاتی را در این زمینه انجام دهد و دوباره لایحه به صحن رود. با این اوصاف آینده بودجه به کدام سمت و سو خواهد رفت؟
روزنامه ابتکار، در صفحه نخست خود با تیتر «پیام بایدن به ایران» به بررسی سیاست بایدن در قبال ایران پرداخت و نوشت: در روزهای گذشته، مناقشات و درگیری‌های زیادی با محوریت این مسئله که آیا انتصاب رابرت مالی (به عنوان نماینده ویژه دولت آمریکا در موضوع ایران)، اقدامی مناسب جهت پیشبرد سیاست خارجی دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی ایران است یا خیر، به راه افتاده است. امری که بر عملکرد تیم سیاست خارجی دولت بایدن در رابطه با ایران، تأثیر قابل توجهی خواهد داشت.
مارک اپیسکوپوس، نویسنده و تحلیلگر اندیشکده نشنال اینترست در گزارشی، به جنجال‌های جاری در عرصه معادلات سیاسی آمریکا در مورد انتصاب رابرت مالی به عنوان مسئول پرونده ایران در دولت جدید آمریکا پرداخته و این مساله را حاملِ پیامدهای جدی نه فقط برای سیاست خارجی دولت جدید آمریکا در قبال ایران، بلکه برای کل منطقه خاورمیانه دانسته است. وی در این رابطه می‌نویسد: «اقدام اخیر جو بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا در انتصاب رابرت مالی به عنوان مسئول پرونده ایران در دولت آمریکا، نخستین چالشِ جدی برای دستگاه سیاست خارجی دولتِ وی را ایجاد کرده است.
این اقدامِ بایدن همچنین برخی مفروضات اساسی در مورد ماهیت و نوعِ سیاست خارجی دولت بایدن در قبال منطقه خاورمیانه را نیز با چالش‌های جدی رو به رو کرده است. بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که جو بایدن با انتخاب رابرت مالی به عنوان مسئول ویژه پرونده ایران، عملاً به نوعی زمینه را برای انجام مذاکرات جدید با جمهوری اسلامی ایران و بازگشت دولت آمریکا به توافق برجام (که در سال ۲۰۱۵ به امضا رسید)، فراهم کرده است.
رابرت مالی از چهره‌های مهم و تاثیرگذارِ دولت باراک اوباما و هدایتِ سیاست خارجی آن در قبال منطقه خاورمیانه بوده است. وی در جریان مذاکرات هسته‌ای با ایران که منجر به امضای توافق برجام نیز شد، نقش بسیار مهمی ایفا کرد. اقدام بایدن در انتخاب رابرت مالی، انتقادات بسیاری را از دولت بایدن و ساختار کلی سیاست خارجی آمریکا (مستقر در واشنگتن دی سی) سبب شده است.
در این رابطه سناتور تام کاتِن مدتی قبل در پیامی توئیتری می‌گوید: اینکه جو بایدن، رابرت مالی را برای هدایت سیاست خارجی دولت جدید آمریکا در قبال ایران در نظر گرفته، بسیار نگران کننده است. رابرت مالی سابقه‌ای دیرینه در دوستی با ایران و دشمنی با اسرائیل دارد. بدون تردید، مقام‌های ایران از انتخاب رابرت مالی به عنوان مسؤول پرونده ایران در دولت بایدن، به شدت خوشحال خواهند شد.
برخی اعضای حزب جمهوریخواه نیز تاکید کرده اند که اقدام بایدن در انتصاب رابرت مالی نشان داد که دولت جدیدِ دموکرات آمریکا قصد ندارد در مسائل مهم سیاست خارجی (آمریکا) نظیر مساله ایران، رأی و نظرِ جمهوری‌خواهان را نیز بداند و می‌خواهد یکجانبه گرایی پیشه کند. سناتور تام کاتن در این رابطه می‌گوید: انتخاب رابرت مالی از سوی بایدن نشان داد که شعارهایِ مبتنی بر وحدت در عرصه سیاست داخلی و سیاست خارجی آمریکا که وی و وزیر خارجه‌اش آنتونی بلینکن سر می‌دهند، همگی بی معنی و دور از واقعیت هستند.
روزنامه شرق، در صفحه نخست خود با تیتر «بورل صحنه را بچیند» به بررسی راه حل وزیر خارجه ایران برای حل مشکل برجام پرداخت و نوشت: وزیر امور خارجه ایران برای مسئله بازگشت به برجام، وساطت اتحادیه اروپا را پیشنهاد داد. محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان درباره بحثی که بر سر بازگشت به برجام بین آمریکا و ایران شکل گرفته است، جوسپ بورل را دارای پتانسیل نقش‌آفرینی خواند.
در روزهای گذشته بحث درباره بازگشت ایالات متحده به برجام و بازگشت ایران به تعهدات، به چرخه‌ای تکراری افتاده که در آن، مقامات ایران تأکید می‌کنند اول آمریکا باید به برجام بازگردد تا ایران بتواند از اقداماتی که در واکنش به این خروج انجام شده، برگردد و از طرف دیگر مقامات آمریکایی می‌گویند این کشور به شرط بازگشت ایران به تعهداتش، به توافق بازخواهد گشت.
ظریف در مصاحبه با کریستین امان‌پور دراین‌باره گفت: «همان‌طورکه می‌دانید در داخل برجام، سازوکارهایی در نظر گرفته شده؛ یکی از آنها کمیسیون مشترک است و کمیسیون مشترک دارای یک هماهنگ‌کننده است. هماهنگ‌کننده دارای دو عنوان است: پیش‌ازاین فدریکا موگرینی بود و اکنون جوسپ بورل است».
وی ادامه داد: «او یک عنوان تحت نماینده اتحادیه اروپا در موضوع سیاست دفاعی خارجی دارد و عنوان دیگر او، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک است. او می‌تواند از هر دو عنوان برای آنچه آمریکا و ایران باید انجام دهند، استفاده کند».
ظریف گفت او می‌تواند هماهنگی ترتیب اقدامات بین دو طرف را انجام دهد. دراین‌میان البته شایان توجه است که ظریف در حالی خواستار نقش‌آفرینی نماینده اتحادیه اروپا در این زمینه شده که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه دولت بایدن، به ارتباطات مثبت و قوی خود با اروپایی‌ها شناخته می‌شود و ازاین‌رو می‌توان گفت فرصت این نقش‌آفرینی برای بورل به‌خوبی فراهم است.
اشاره ظریف به نقش‌آفرینی بورل البته در حالی است که جایگاه او، عملاً ایفای همین نقش در مذاکرات برجام بوده است. به‌ویژه از زمانی که مذاکرات برجام با ورود دو کشور شرقی جدی‌تر شد، نقش‌آفرینی کاترین اشتون که در آن زمان همین سمت را داشت، بسیار بیشتر از خاویر سولانا شد و پس از او نیز موگرینی این کار را ادامه داد. نماینده ارشد اتحادیه اروپا در روابط خارجی و سیاست‌های امنیتی، به‌عنوان نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات برجام، همواره نه به‌عنوان یکی از طرف‌های مذاکره که در محتوای مذاکره ورود می‌کند که به‌عنوان بازیگری برای کنترل تنش‌ها و حفظ فرم و جریان گفت‌وگوها در مذاکرات نقش داشته است.
بورل البته فرصت چندانی برای ایفای این نقش نداشته است و حالا می‌تواند وارد این جایگاه شود. عبارتی که ظریف برای ایفای نقش بورل در این مصاحبه به کار برده نیز معنادار است. او گفته بورل می‌تواند هماهنگی یا کوریوگرافی گام‌های بعدی را بردارد. این اصطلاح که از هنرهای نمایشی می‌آید، اشاره به طراحی حرکاتی است که بناست در یک نمایش استفاده شود. از حرکات موزون تا حرکات رزمی و در خارج از عالم هنر برای کسی که گام‌ها و اقدامات دو طرف را می‌چیند و تنظیم می‌کند، به کار می‌رود.
روزنامه اعتماد، در صفحه نخست خود با تیتر «ظهور دوباره پوپولیسم» به بررسی شبیه‌ترین گزینه به «احمدی‌نژاد ۸۴» پرداخت و نوشت: صبحانه‌های کاری، لایوهای اینستاگرامی و پست‌های متفاوت برای جلب توجه بیشتر، رویکردی شبیه به تاکتیک‌های پوپولیستی محمود احمدی‌نژاد در تبلیغات انتخاباتی ۱۳۸۴. در آن دوره البته پوشیدن لباس‌های ساده و ثبت عکس‌های ظاهراً مردمی برای نشان دادن شعار دفاع از فقرا بازخورد بهتری داشت. اما عزت‌الله ضرغامی، رئیس سابق سازمان صداوسیما تلاش می‌کند از ظرفیت فضای مجازی برای ساختن چهره متفاوتی از خود نزد افکار عمومی استفاده کند.
صبحانه کاری همراه با ابراهیم اصغرزاده، حسین کروبی، عموهای فیتیله‌ای، حجت‌الاسلام نقویان، مسعود کیمیایی و حتی عادل فردوسی‌پور قرار است تصویر متفاوتی از او بسازد؛ مدیری با پذیرش تنوع آرا و نگاه‌های سیاسی مختلف که از مسیر گفت‌وگو تعامل با جریان‌های فکری کاملاً متفاوتی را دنبال می‌کند و احتمالاً بر همین اساس هم می‌تواند گزینه مناسبی برای ورود به انتخابات ۱۴۰۰ باشد، چراکه از مقبولیت لازم در بین گروه‌های مختلف سیاسی برخوردار است.
البته سوی دیگر ماجرا واکنش‌های کاربران فضای مجازی به خوبی نشان می‌دهد که صبحانه‌های کاری متنوع و رنگارنگ دستاورد مطلوبی برای ضرغامی به همراه نداشته و احتمالاً برخی از همین افرادی که آن سوی میز مشغول گفت‌وگو با او هستند نیز در انتخابات آتی به رئیس اسبق سازمان صدا و سیما رأی نخواهند داد. صبحانه‌های کاری متنوع نمی‌تواند سبقه و کارنامه ضرغامی در نگاه جانب‌دارانه سیاسی به عنوان رئیس سازمان صدا و سیما را پنهان کند.
اتفاقاً صدا و سیمای ضرغامی مظهر تک‌صدایی رسانه‌ای در عرصه‌های مختلف خصوصاً حوزه‌های فرهنگی و سیاسی بود. سیاست حذف و سانسور موجب شد ریزش مخاطبان در این دوران آغاز شود و در پایان دوره ریاست او به اوج خودش برسد. رویکردی که موجب کاهش چشمگیر تأثیرگذاری صدا و سیما در جامعه و در سوی دیگر تقویت موضع و فعالیت شبکه‌های ماهواره‌ای شد. کارنامه ضرغامی در دوره ریاست صداوسیما به خوبی نشان می‌دهد که پسِ لبخندهایی که مقابل دوربین‌های عکاسی نقش می‌بندد، اثری از رضایت چهره‌های فرهنگی و تعامل با نگرش و سلیقه‌های متفاوت نیست.
برخلاف اواسط دهه ۸۰ این‌بار سیاست‌های پوپولیستی احمدی‌نژادی هم جواب نمی‌دهد، فضای مجازی معادلات رسانه‌ای را به گونه دیگری رقم زده، تصویرهای ثبت شده با کامنت‌های متفاوتی بازنشر می‌شود که خبر می‌دهد از سر درون. ژست انتقادی نسبت به برخی تحولات کشور نمی‌تواند تصویر رئیسی را به فراموش بسپارد که نماد تک‌صدایی در رسانه ملی بود و کمترین انتقادی را تحمل نمی‌کرد. برای ساختن تصویر جدید شاید حداقل به یک دهه زمان بیشتری نیاز باشد تا اهالی رسانه بتوانند گذشته و سبک کاری عزت‌الله ضرغامی را فراموش کنند.
روزنامه کیهان در صفحه نخست خود با تیتر «لایحه تورم‌زای بودجه ۱۴۰۰ در مجلس رد شد» به بررسی رد بودجه در مجلس شورای اسلامی پرداخت و نوشت: جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، دیروز به ریاست محمدباقر قالیباف و با حضور ۲۱۵ نفر آغاز شد. احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت‌رئیسه مجلس، مهمترین دستور کار مجلس را «گزارش کمیسیون تلفیق در مورد لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور» عنوان کرد.
محمدباقر قالیباف در آغاز نشست علنی دیروز مجلس میلاد باسعادت حضرت زهرا (س) و روز مادر را به همه بانوان کشور تبریک گفت. رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بدون شک سعادت یا شقاوت هر جامعه‌ای به بانوان آن جامعه بستگی دارد؛ چراکه بانوان و مادران جامعه هستند که رهبران و پایه‌های اصلی تربیت در جامعه هستند و فرهنگ و تربیت مادی و معنوی ما ریشه در آن دارد.
وی افزود: در پیروزی انقلاب و تداوم انقلاب، دوران دفاع مقدس و شرایط سخت اقتصادی امروز نشان داد که بانوان و خانم‌های ایرانی در اوج همراهی توانستند ایفای نقش کنند، ما با همه وجودمان مجاهدت‌های خاموش مادران ایران عزیزمان را درک می‌کنیم، قدردان مجاهدت‌های آنها هستیم و فداکاری و زحمات آنها را در سرزمین‌مان برای مردم و انقلاب درک می‌کنیم و برای همه آنها آرزوی موفقیت داریم.
همچنین محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه به منظور بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ کل کشور در صحن علنی مجلس حضور یافت. در آغاز بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ رحیم زارع سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال آینده کل کشور به قرائت گزارش این کمیسیون درباره کلیات لایحه بودجه سال آینده پرداخت.
نظر شما