به گزارش خبرنگار ایمنا، آلودگی هوا یکی از جدی‌ترین و پیچیده‌ترین مشکلات شهرهای کشور طی دهه‌های اخیر بوده که زیست پذیری شهرها و کیفیت زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است.
منابع ثابت و متحرک دو منبع اصلی هستند که موجب وارد شدن آلاینده‌های خطرناکی به هوای شهرهای می‌شوند و سهم هرکدام از این منابع در آلوده کردن هوای شهرها، این روزها جایگاه بحث‌های زیادی بوده است؛ فارغ از سهم هریک از منابع در آلوده کردن هوا، آنچه به نظر می‌رسد کمتر مورد توجه قرار گرفته است، نحوه برخورد با این معضل است. آلودگی هوا، مسئله‌ای چند جانبه و چند بعدی است و رفع این مشکل نیز قطعاً نیازمند برنامه ریزی در حوزه‌های مختلف است.
از جمله حوزه‌هایی که مدیریت شهری همواره دغدغه اصلاح آن را داشته و هزینه زیادی نیز صرف آن کرده است، حوزه حمل و نقل شهری است. چنانچه نحوه تردد در شهر اصلاح شود، مشکل آلودگی هوا و بسیاری از معضلات مرتبط با آن رفع خواهد شد، در این ارتباط گفت‌وگویی با " مجید عموچی، کارشناس ارشد راه و ترابری" داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
اصلاح سیستم حمل و نقل عمومی تا چه اندازه به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند؟
نیاز است همزمان چند راهکار برای رفع آلودگی هوا در نظر گرفته شود و راهکارهای مختلفی که در نظر گرفته می‌شود، باید هم سو و همگی در یک جهت باشد. در صورتی که بخواهیم صرفاً در ارتباط با منابع متحرک یعنی خودروها صحبت کنیم، باید در نظر داشته باشیم که در حوزه حمل و نقل عمومی و اتوبوس‌ها، برنامه‌های نوسازی و بازسازی طی این سال‌ها مدنظر بوده است اما قیمت وسایل حمل و نقل عمومی افزایش و میزان تولید آن در کشور کاهش پیدا کرده است اما در صورتی که اتوبوس‌ها با استانداردهای یورو ۵ که در حال حاضر تعریف می‌شود، بازسازی شود، مقدار آلاینده آنها طی فرآیند بازسازی کمتر می‌شود.
به علاوه ناوگان حمل و نقل عمومی باید تقویت شود و شکل و شمایل آن نیز تغییر کند. انواع جدیدی از حمل و نقل عمومی مثل مترو یا تراموا نیز کمک می‌کند تا شهروندان برای استفاده از حمل و نقل عمومی ترغیب شوند اما چنانچه شرایط نامساعد اقتصادی امکان استفاده از این دو نوع وسیله حمل و نقل عمومی را به مدیریت شهری ندهد، تبدیل این خطوط به بی آر تی نیز کمک کننده است زیرا مدت زمان تلف شده و مدت زمان انتظار نیز در ایستگاه کاهش پیدا می‌کند. بسیار مهم است که کارکرد و جذابیت‌های سیستم حمل و نقلی را از طرق مختلف ارتقا داد تا شهروندان از خودرو شخصی استفاده نکنند.
بازسازی اتوبوس‌ها میزان تولید آلاینده توسط آنها را تا چه اندازه کاهش می‌دهد؟
اولویت در فرآیند بازسازی اتوبوس‌ها این است که اتوبوس به همان شرکتی که آن را ساخته است، واگذار شود، به طور مثال چنانچه اتوبوس تولید شرکت ایران خودرو یا پیشرو دیزل است، بهتر است برای بازسازی به همان شرکت تحویل داده شود. به منظور رصد میزان آلاینده تولید شده توسط اتوبوس‌ها، فیلترهایی به نام فیلتر دی پی اف در خروجی اگزوز نصب می‌شود و می‌توان میزان تولید آلاینده را کنترل کرد. این فیلترها گازهای سمی خروجی اگزوز (گازهای ناکس) را به میزان زیادی جذب می‌کند. البته شرایط به دلیل اوضاع نامساعد اقتصادی سخت شده است و از هرکدام از فیلترهای دی پی اف (DPF) در حدود ۱۵۰ میلیون تومان قیمت دارد و سازمان متولی بازسازی به ندرت اقدام به نصب این فیلترها می‌کند زیرا هزینه بازسازی را بسیار بالا می‌برد اما در هر صورت وزارت کشور استفاده از این نوع فیلتر را ابلاغ کرده و در دستور کار بوده است.
کاهش آلایندگی موتورسیکلت‌ها تا چه اندازه در دستورکار بوده است؟
سیستم موتور سیکلت‌ها کاربراتوری است و می‌تواند به اندازه یک خودرو کامل، ایجاد آلودگی کند اما چنانچه رویکردی مدنظر قرار بگیرد که مردم به سمت موتور سیکلت‌های برقی بروند، میزان آلاینده تولید شده توسط این وسیله حمل و نقلی نیز کاهش پیدا می‌کند. رسیدگی به وضعیت موتورسیکلت‌ها در حوزه وظایف شهرداری نیست اما برای رسیدن به شهری زیست پذیر، شهرداری برنامه‌ای را به منظور کاهش آلایندگی موتور سیکلت‌ها در دستور کار دارد. این سازمان قصد دارد با ارائه تسهیلات، تعدادی موتور سیکلت برقی در اختیار متقاضیان قرار دهد، البته در ابتدای راه هستیم و نیاز است مشوق‌هایی از جمله ارائه تسهیلات کم بهره در نظر گرفته شود تا مردم برای استفاده از این نوع موتورسیکلت، ترغیب شوند.
چگونه می‌توان سهم ماشین آلات سنگین در تولید آلودگی هوا را کاهش داد؟
یکی از منابع عمده آلایندگی هوای شهرها، ماشین آلات سنگین است، این وسایل به خصوص کامیون‌های ۱۰ تن که کار حمل نخاله و بتن ریزی را انجام می‌دهند، بسیار قدیمی هستند، سن ناوگان آنها عمدتاً زیاد است و تولید آلودگی بالایی دارند. به منظور مدیریت این مشکل می‌توان زمان‌هایی که هواشناسی شرایط پایداری هوا را پیش بینی می‌کند، حرکت آنها را طی پنج تا ده روز متوقف کرد تا هم آلودگی هوا تشدید نشود و هم به اقتصاد این حوزه آسیبی نرسد. چنانچه همه سازمان‌های دخیل در این امر به نحوی همکاری مؤثری داشته باشند، ورود این خودروهای سنگین به شهر قابل مدیریت است. پلیس، استانداری و شهرداری دست در دست هم و با هماهنگی یکدیگر می‌توانند این مسئله را دنبال کنند. با اینکه کنترل ورود ماشین آلات سنگین به شهر در حیطه وظایف شهرداری نیست، سازمان بار شهرداری برای ورود این خودروها مجوز تردد صادر می‌کند تا در روزهای خاصی که ستاد آلودگی هوا اعلام می‌کند و پایداری هوا وجود دارد، از ورود این خودروهای سنگین جلوگیری شود اما چنانچه این ماشین آلات وارد شهر شوند، اعمال قانون برای آنها بر عهده پلیس است و شهرداری اختیارات کافی برای کنترل تردد این خودروهای سنگین در شهر ندارد.
نظر شما