به گزارش خبرنگار ایمنا، امام موسی صدر در ۲۴ اسفند ۱۳۱۷ در قم متولد شد. خاندان صدر یکی از خانواده‌های بزرگ شیعه بوده و آیت الله شهید سید محمد باقر نیز که توسط حکومت عراق به شهادت رسید، از همین خاندان برخواسته است.
امام موسی صدر تحصیلات علوم دینی را در شهر قم به اتمام رسانده و یکی از معدود روحانیونی بود که در کنار تحصیلات حوزوی تحصیلات دانشگاهی را هم با تکمیل کردن دوره دبیرستان ادامه داد. در سال ۱۳۲۹ به عنوان اولین روحانی دانشجو و دانشگاهی در لیسانس رشته اقتصاد در حقوق به عنوان نخستین طلبه وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۳۲ فارغ‌التحصیل شد.
در سال ۱۳۳۸ به دعوت سید عبدالحسین شرف‌الدین، پیشوای شیعیان لبنان به این کشور سفر کرد. پس از شرف‌الدین، مسئولیت هدایت شیعیان لبنان بر عهده موسی صدر گذاشته شد.
وی همراه با کار فرهنگی و فقر زدایی از جامعه مسلمانان لبنان به ایجاد تشکیلات اسلامی برای احقاق حق مسلمانان و مبازره مؤثر با صهیونیسم نیز اقدام کرد. تشکیل مجلس عالی شیعیان لبنان (حرکت المحرومین) از اقدامات مهم وی در این کشور بود. موسی صدر با دعوت از شیخ حسن خالد، مفتی اهل سنت لبنان در مجلس عالی شیعیان، از وی خواست تا با همفکری یکدیگر برای توحید شعائر، اعیاد و فعالیت‌های اجتماعی طوایف اسلامی، تدبیری بیندیشند و در همین راستا طرح مدونی را به اجلاس مجمع بحوث اسلامی قاهره در سال ۱۳۴۹ ارائه کرد که به عضویت دائم وی در این مجمع انجامید.
وی روابط خوبی نیز با مسیحیان این کشور برقرار کرد و از اواخر سال ۱۳۴۱ در کلیساها، دیرها، و مجامع دینی و فرهنگی مسیحیان شرکت می‌کرد. دو سخنرانی او در دیر المخلص در جنوب لبنان و کلیسای مارمارون در شمال لبنان تأثیر بسیاری در روابط سایر فرقه‌ها با شیعیان گذاشت و در بهار ۱۳۴۴ سلسله گفت‌وگوهایی را میان عالمان مسلمان و عالمان مسیحی در مؤسسه فرهنگی «الندوه اللبنانیه» به راه انداخت که بیش از گذشته در نزدیکی مسیحیان و مسلمانان نقش داشت.
امام موسی صدر در طول ۲۰ اقامت خود در لبنان، تلاش‌های فراوانی در جهت ارتقای کمی و کیفی رفاه شیعیان و ارتقای دین و اخلاقیات آنان انجام داد.
با برنامه‌ریزی‌های وی و حمایت اکثریت جوانان شیعه لبنان، مشاغل متعددی به شکل گرفت و بسیاری از زنان و مردان در آموزشگاه‌ها، مراکز فنی و حرفهای، کارگاه‌ها و مدارس مشغول کار و تحصیل شدند.
وی در این مدت نقش مؤثری در متشکل ساختن شیعیان لبنان ایفا کرد. وی به آنان تاکید کرد که هرگونه داد و ستد با صهیونیست‌ها حرام است و در همین راه سازمان دفاعی عمل را با هدف دفاع از جنوب لبنان در برابر حملات رژیم صهیونیستی تشکیل داد و در توضیح اقدامات خود می‌گفت که "من هم مانند هر کسی می‌دانم که اسرائیل دشمن عرب، مسلمانان، مسیحیان و انسانیت و سرانجام دشمن خداوند سبحان است. فکر نمی‌کنم در طول تاریخ انسانی بتواند موضعی روشن‌تر از موضعی که باید در برابر اسرائیل بگیرد، داشته باشد. چه بسا کسانی که شهادت در راه خدا را آرزو می‌کنند، نمی‌توانند میدانی شریف‌تر از این میدان بیابند. از همین رو، من در لبنان و در کرانهٔ باختری بر خود لازم می‌بینم که همهٔ آنچه دارم از جمله جان خود را برای مبارزه با اسرائیل به کار گیرم. این جنگ خدمت بزرگی حتی به یهودیان است، زیرا صهیونیسم و نظام نژادپرست آن یکی از مهم‌ترین خطرها برای آنان است و ضربات جبران‌ناپذیری به آنان وارد می‌کند."
امام موسی صدر بانی مبارزه مردمی با نظام طایفه‌گری بوده و عامل مؤثری در راه مبارزه با سلطه خواهی اقلیت مارونی بر کشور اسلامی لبنان به شمار می‌آمد.
وی یک ماه قبل از هجرت تاریخی امام خمینی (ره) به پاریس، با نوشتن مقاله‌ای در روزنامه لوموند از انقلاب اسلامی ایران به عنوان ادامه حرکت انبیا الهی یاد کرده و امام (ره) را به عنوان رهبر انقلاب به دنیای اسلام معرفی کرد.
دو روز پس از لشکر کشی اسرائیل به جنوب لبنان در سال ۱۹۷۸ میلادی، امام موسی صدر موضع خود را در قبال این واقعه در گفت و گو با رادیو مونت کارلو اعلام کرد. وی در این مصاحبه گفت که "اسرائیل مدعی است که اعضا مقاومت فلسطین که در جنوب لبنان مستقر هستند امنیت آن را تهدید می‌کنند و به این بهانه می‌خواهد این تهدید امنیتی مستمر را پایان دهد، اما چنانچه دولت لبنان بارها در مجامعه بین‌المللی اعلام کرده، مسئولیت حضور فلسطینیان در لبنان بر عهده اسرائیل است؛ زیرا این رژیم آنها را از سرزمین خود بیرون رانده و ۲۰ سال از گفت و گوی مسالمت‌آمیز و بازگرداندن حقوق فلسطینیان سرباز زده و آنها را به اقدامات مسلحانه وادار کرده است. "
اولین عملیات بزرگ مقاومت لبنان علیه تجاوزات اسرائیل در اواخر ۱۳۵۵ صورت گرفت که پس از چند روز درگیری، به آزادسازی شهرک‌های طیبه و بنت جبیل انجامید. در سال ۱۳۵۶ امام موسی صدر با طرح اسکان پناهندگان فلسطینی در جنوب لبنان جلوگیری کرد و آن را سازشکارانه خواند.
در شهریور ۱۳۵۷، امام موسی صدر در پاسخ به دعوت دولت لیبی برای دیدار با معمر قذافی، رئیس جمهور و دیگر مقامات این کشور، بیروت را به مقصد طرابلس غربی ترک کرد.
سفر امام موسی صدر به لیبی ضروری بود؛ زیرا اسرائیل از اجرای قطعنامه ۴۲۵ شورای امنیت و عقب‌نشینی از مناطق مرزی لبنان سر باز زده بود و امام موسی صدر برای مذاکره درباره اوضاع بحرانی لبنان و خطرهای تهدید کننده جنوب آن، با رهبران کشورهای عربی به سوریه، اردن، عربستان سعودی و الجزایر سفر کرد و این کشورها را به برگزاری نشست محدود سران فراخواند.
البته برخی از کارشناسان سفر صدر به لیبی را در واکنش به هم‌پیمانی سوریه با حزب‌الله و در جهت جلب حمایت لیبی از جنبش امل می‌دانند. دلیل دیگر سفر امام موسی به فلسطین، اختلاف وی با فلسطینیان بود. در دهه ۷۰ موسی صدر با برخی جناح‌های فلسطینی اختلاف پیدا کرد؛ زیرا مبارزان فلسطینی جنوب لبنان را پایگاه مبارزات خود با اسرائیل قرار داده بودند و در نتیجه آتش حملات صهیونیست‌ها متوجه بخشی از لبنان شده بود که شیعه‌نشین و تحت رهبری موسی صدر بود.
برخی دیگر نیز یکی از علت‌های سفر صدر به لیبی را استفاده از نفوذ معمر قذافی برای کنترل فلسطینیان می‌دانند. قذافی پیش‌تر، ایده انتقال دائمی پناهندگان فلسطینی به جنوب لبنان را مطرح کرده بود که با مخالفت صدر مواجه شد.
پیش از این سفر، کاردار لیبی در لبنان با حضور در مقر موقت مجلس اعلای شیعیان، دعوت نامه رسمی دولت لیبی را را به امام موسی صدر تحویل داده بود که در آن موعد سفر در روزهای ۱۹ تا ۲۱ آگوست تعیین شده بود اما موسی صدر به دلیل مشغله کاری، ۲۵ آگوست را برای سفر به لیبی تعیین کرد.
سرانجام پس از پنج روز اقامت در این کشور، اعلام شد که موسی صدر و همراهانش یک روز پیش از آغاز مراسم سالگرد بزرگداشت به قدرت رسیدن معمر قذافی، به‌طور غیر منتظره لیبی را به مقصد رم در ایتالیا ترک کرده‌اند. پس از آن دیگر خبری از موسی صدر یا همراهانش به دست نیامد و به نظر می‌رسید که آنها در رم ناپدید شده باشند.
خبر ناپدید شدن امام موسی صدر در ۹ شهریور ۱۳۵۷ اعلام شد و از آن زمان به بعد هیچکس از آینده وی باخبر نشده است.
معمر قذافی اذعان می‌کند که قرار ملاقات وی با موسی صدر برای روز ۳۱ اوت ۱۹۷۸ تعیین شده بوده، ولی صدر با تغییر ناگهانی تصمیم خود و بدون اطلاع قذافی، لیبی را به قصد رم ترک کرده است.
شیعیان لبنان قذافی را مسبب ماجرا دانستند و او را متهم کردند که موسی صدر را دستگیر کرده یا به قتل رسانده است. ادعایی که مقامات لیبی رد کردند و با ارسال یک گروه تحقیق به رم مدعی شدند که موسی صدر مطابق برنامه طرابلس را ترک کرده و در رم ناپدید شده است.
سازمان آزادی‌بخش فلسطین نیز بازرسانی را به طرابلس فرستاد و در نهایت اعلام کرد چمدان صدر را در هتلی در طرابلس پیدا کرده است.
در همین زمان شایعاتی در خاورمیانه شنیده می‌شد که موسی صدر برای پیوستن به مبارزات سیاسی علیه شاه به قم بازگشته است و شایعات دیگر حاکی از این بود که پلیس مخفی شاه وی را ربوده است.
نظر شما