به گزارش خبرنگار ایمنا، کمتر از یک دهه گذشته بود که ازدواج‌های شکل سنتی داشت، دختر و پسر قبل از ازدواج همدیگر را نمی‌شناختند و شاید درصد زیادی از آنها تجربه اولین دیدارشان به روز خواستگاری بر می‌گشت اما امروزه آشنایی‌های مدت دار دختر و پسر، ازدواج‌ها را دستخوش تغییراتی کرده که به اعتقاد برخی خوب و به اعتقاد برخی بد است.
البته باید توجه داشت که نتیجه این نوع دوستی‌ها به چند مسیر ختم می‌شود، بخشی از آنها به جدایی و شروع رابطه با افراد دیگر ختم می‌شود و درصدی هم به ازدواج می‌انجامد و می‌توان گفت در این زمینه نقش والدین در تعیین سرنوشت این دوستی‌ها با نظارت صحیح اهمیت بسزایی دارد.
اما جامعه‌شناسان و روانشناسان در خصوص دوستی دختر و پسر قبل از ازدواج نظرات متعددی دارند؛ سمیه طاهری، کارشناسی ارشد جامعه شناسی در این زمینه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: قطعاً تاکنون شما نیز به این مسئله فکر کرده‌اید که دوستی دختر و پسر از نظر روانشناسی باید چگونه باشد، برخی از افراد معتقدند که این روابط کاملاً ناسالم و مضر است، در مقابل عده‌ای دیگر اعتقاد دارند که روابط بین دو جنس باید کاملاً آزاد باشد، روابط دختر و پسر یکی از موضوعاتی است که در سنین نوجوانی برای افراد به شدت جذاب به نظر می‌رسد. در این سن روابط دختر و پسر بخش زیادی از درگیری‌های ذهنی افراد را تشکیل می‌دهد. این دغدغه ذهنی در سال‌های بعد اما با شدت و شکل‌های متفاوت همچنان ادامه پیدا می‌کند.
داشتن رابطه نیاز بنیادی انسان است
او ادامه می‌دهد: نیاز بنیادی انسان برای ارتباط دلیلی بر درگیری ذهنی او درباره روابط دختر و پسر است، ارتباطات انسانی اشکال مختلفی به خود می‌گیرند از دوستی صمیمانه با یک هم جنس تا روابط عاطفی با جنس دیگر و یا مهر و شفقت نسبت به اعضای خانواده، همان قدر که نیاز به دوست یک نیاز بنیادی در افراد است، نیاز به ارتباط عاطفی با جنس دیگر هم بنیادی و اساسی است و موضوعی که در این روابط اهمیت دارد، سالم بودن رابطه است.
این کارشناس ارشد جامعه شناسی با اشاره به اینکه انواع مختلف روابط دختر و پسر شامل دوستی‌ها، آشنایی قبل از ازدواج، همکار، دوست اجتماعی و همکلاسی است، تصریح می‌کند: به دلیل پیچیدگی روابط انسان نمی‌توان انتظار داشت که همیشه روابط به یک شکل باقی بماند، چرا که نوع و شکل روابط با گذشت زمان ممکن است تغییرات گسترده‌ای کند، همه روابطی که ذکر شد به صورت بالقوه این امکان را دارد که به شکل صحیح ادامه یابد و هیچ آسیبی برای طرفین ایجاد نکند، البته برای تغییر نوع روابط هر دو نفر باید از تغییرات به وجود آمده آگاهی یافته و به توافق برسند.
او با تاکید بر اینکه در بسیاری موارد افراد از نوع رابطه‌ای که دارند مطمئن نیستند، می‌گوید: آیا تنها به صورت دوست اجتماعی هستید و یا روابط عاطفی پیچیده‌تری دارید، آیا تنها به عنوان دوست دختر، دوست پسر کنار هم وقت می‌گذرانید یا مقصودتان ازدواج است، برای اطمینان از قصد طرف مقابل در رابطه با شما و اطمینان از نوع رابطه‌ای که با او دارید لازم است به بررسی دقیق دلایل رابطه بپردازید و اولین قدم در این راه خودشناسی است، فردی که خود را نشناسد و نداند از خود و دنیا چه چیزهایی می‌خواهد، نمی‌تواند با دیگران به درستی ارتباط برقرار کند.
طاهری با بیان اینکه مهم است بدانید در ارتباط خود از فرد مقابل به خصوص جنس مخالف چه چیزی می‌خواهید، می‌گوید: در هر کدام از روابط گفته شده چه خط قرمزهایی برای خود تعریف می‌کنید، دوست دارید روابط شما با جنس مخالف چگونه پیش برود، چه توقعاتی دارید و مهم‌تر از هر چیز اینکه آیا در این رابطه خود حد و مرزی مشخص کرده‌اید این موارد در پیشبرد صحیح یک رابطه اهمیت و تأثیر فراوانی دارد و باید به آن عمل شود تا روابط سازنده باشد، در غیر این صورت روابط آینده خوبی نخواهد داشت و قطعاً به جای سازندگی مخرب خواهد بود.
توجه و اهمیت به حد و مرزهای رابطه
طاهری خاطرنشان می‌کند: اگر روابط در چهارچوب صحیح خود شکل بگیرد و پیش برود در موقعیت‌های اجتماعی مختلف با دید باز عمل خواهید کرد، هرجایی که احساس کردید خط قرمزها نادیده گرفته می‌شود، می‌توانید با جرأت و جسارت نیازها و خواسته‌های خود را روشن کنید و با مواضع مشخص برخورد کرده و در مواقع لزوم می‌توانید موقعیت و رابطه را ترک و از آسیب به خود جلوگیری کنید.
او معتقد است: مهم‌ترین کار این است که بدانید چه چیزهایی برای فردی در شرایط شما مناسب است و این امر را هیچکس به جز خود فرد نمی‌تواند روشن کند، فکر کنید و از دیگران مشورت بگیرید، اما نه اینکه اجازه دهید دیگران برایتان تصمیم بگیرند، بلکه از نظرات و تجربیات دیگران در روابط خود درس بگیرید و حد و مرز را در تمام روابط خود چه روابط با جنس مخالف و چه روابط روزمره دیگر حفظ کنید.
مهم‌ترین عوامل در جلوگیری از آسیب‌ها در روابط
همچنین مسعود سهیلی، کارشناس ارشد روانشناسی درباره روابط دختر و پسر به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در بسیاری از موارد نمی‌توانیم مانع روابط فرزندان خود با جنس مخالف شویم، چرا که همه افراد در دوره خاصی از زندگی نیاز به برقراری رابطه عاطفی با دیگری دارند و اعمال سخت‌گیری‌های افراطی و منع آنها از این کار به افزایش چالش‌های والد فرزندی و آسیب‌های روحی روانی منجر می‌شود و برخورد خانواده‌ها و محیط زندگی افراد بیشترین نقش را در جلوگیری از آسیب‌ها در روابط دختر و پسر دارد.
او از مهم‌ترین عوامل در جلوگیری از آسیب‌ها در روابط می‌گوید: کودکان را از هم دور نکنید و وقتی کودکان هر دو جنس از کودکی با هم بزرگ شوند، جنس مخالف برایشان موجوداتی افسانه‌ای نخواهد بود، مثلاً بودن کودکان در مهدکودک کنار یکدیگر، بازی کردن کودکان با هم تحت نظارت والدین، رفتن به محیط‌هایی که از هر دو جنس در آن حضور دارند مانند کلاس‌های زبان و هنر می‌تواند کمک کننده باشد.
او معتقد است کودک را نباید از جنس مخالف و ارتباط با او ترساند و می‌گوید: با ترساندن آنها و بیان داستان‌هایی که حاوی بدنمایی جنس دیگر باشد، سطح اعتماد آنها را پایین می‌آورد و نتیجه این امر در آینده ممکن است جلوگیری از روابط دوستی سازنده باشد و نهایتاً در زندگی زناشویی این افراد هم اختلال ایجاد می‌شود و این امر در بسیاری موارد باعث درک نادرست دختر و پسر از یکدیگر و احساس تنهایی در رابطه عاطفی خواهد شد.
این کارشناس ارشد روانشناسی ادامه می‌دهد: در محیط خانواده بستری برای تعامل ایجاد کنید، در خانواده، جمع‌های دوستانه و ارتباطات اجتماعی خود اجازه دهید فرزندان با دیگر اعضای جمع که از جنس دیگر هستند، تعامل و گفت‌وگو کنند و آنها را بشناسند و کودکان را به تعامل با یکدیگر تشویق کنید، چرا که این کار مهارت‌های اجتماعی کودکان را نیز در آینده بهبود می‌بخشد.
او درباره صحبت با فرزندان می‌افزاید: با فرزندانتان حرف بزنید، نظراتشان را جویا شوید، فضایی از تفاهم و صلح ایجاد کنید، مثلاً اگر دیدید فرزندتان رفتار ناشایستی از خود نشان می‌دهد به جای سرزنش کردن به او بگویید، آیا فکر نمی‌کنی بهتر بود آن رفتار را گونه دیگری انجام می‌دادی و حتماً نیاز است دلایل منطقی خود را هم با توجه به سن فرزندانتان برای آنها بگویید.
اهمیت آموزش فرزندان برای داشتن روابط صحیح
سهیلی تاکید می‌کند: مهم است که روش‌های صحیح برخورد با جنس مخالف را به فرزندان خود آموزش دهید و در مورد خطرات روابط باز برایشان بگویید، مسائل جنسی، خطر آسیب و تجاوز را متناسب با سن آنها و با مشورت از روانشناس شرح دهید و در کنار آن از خوبی‌های روابط سالم هم بگویید، آموزش مهارت‌های اجتماعی، مهارت خودآگاهی و مهارت جرأت مندی به فرزندان آنها را از بسیاری خطرات حفظ می‌کند و می‌دانند در روابط خود کجا و کی چه رفتار و عکس‌العملی نشان دهند.
او خاطرنشان می‌کند: ارتباط با جنس مخالف مسئله‌ای نیست که بخواهیم آن را سرکوب کرده یا با رویکردهای منسوخ شده به آن بپردازیم، این موضوع خاکستری است و نقاط مثبت و منفی خود را دارد و نحوه برخورد فرد با آن است که مشخص می‌کند، آیا آسیبی در روابط وجود خواهد داشت یا خیر، پس بیایید مسائلی از این دست را واقع بینانه بررسی کنیم و بدانیم هیچ حکم کلی و نسخه قطعی برای روابط انسانی وجود ندارد.
این کارشناس ارشد روانشناسی توضیح می‌دهد: مشاوره گرفتن به والدین کمک می‌کند موقعیت‌های مناسب برای رشد فکری فرزندان خود ایجاد کنند و درباره روابط دختر و پسر راهکار و برخورد متناسب با هر موقعیتی را می‌توان با مشورت از افراد آگاه بگیریم.
نظر شما