به گزارش خبرنگار ایمنا، سهام عدالت طرحی است که در سال ۱۳۸۵ در راستای افزایش سطح رفاه اقشار ضعیف و متوسط به ویژه کم‌درآمدها به اجرا درآمد. بر اساس این طرح، بخشی از سهام کارخانجات و شرکت‌های مشخصی مانند واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری به مردم تعلق گرفت. در آغاز دهک‌هایی مانند مددجویان کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی، روستاییان و عشایر و به تدریج روزنامه‌نگاران، طلاب، بازنشستگان کشوری و لشکری و کارگران فصلی به مشمولان افزوده شدند.
بر این اساس در همان دوران، برگه‌های سهام میان این افراد توزیع شد و البته امکان هیچ تصرفی از سوی مشمولان در این سهام‌ها نبوده و حتی مدیریت نیز به عهده شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی بود. تنها سود این اوراق بهادار، واریزی‌های اندکی بود که گه گاه، آن هم پس از گذشت چند سال از شروع طرح پرداخت می‌شد. از این رو عنوان می‌شد سهام عدالت از اهداف اولیه خود فاصله گرفته است. اما در سال جاری با موافقت رهبری فرایند آزادسازی سهام عدالت آغاز شد.
آزادسازی سهام عدالت
با مطرح شدن اولین اخبار از آزادسازی سهام عدالت، دو روش مستقیم و غیرمستقیم برای این کار به سهامداران پیشنهاد شد. در روش مستقیم سهامدار شخصاً مدیریت سبد سهام خود را به عهده خواهد داشت اما در روش غیرمستقیم، مدیریت سبد سهام عدالت همچنان بر عهده شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی باقی می‌ماند. با این حال پس از آزادسازی این سهام، دارندگان تنها مجاز به فروش ۳۰ درصد از سهام خود بودند. بر اساس اعلام حسن روحانی، رئیس جمهور، ۳۰ درصد سهام عدالت در عید غدیر و مابقی در ۲۲ بهمن آزاد می‌شود اما توصیه‌ها نفروختن سهام عدالت است.
در شرایط فعلی ارزش سهام عدالت دارندگان در سالیان گذشته بیش از ۱۵ برابر شده است که با توجه به شرکت‌های موجود در سبد سهام عدالت، منطقی است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود رشد ارزش سهام عدالت در آینده نیز ادامه داشته باشد و به همین دلیل، کارشناسان و مسئولان همواره تأکید کرده‌اند جز در موارد ضروری سهام خود را به‌عنوان یک دارایی باارزش نگه‌دارید. به رغم این توصیه‌ها بر اساس آخرین اطلاعات موجود ۱.۶ میلیون نفر، فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود را ثبت کرده‌اند اما موفق به دریافت وجه حاصل از فروش آن نشده بودند هرچند هم از سوی مسئولان مربوطه گفته می‌شود نیمی از مشتریان پول سهام عدالت را کامل گرفتند. برای مثال حسین فهیمی، سخنگوی طرح آزادسازی سهام عدالت، از پرداخت ۲,۶۰۰ میلیارد تومان به متقاضیان فروش این سهام خبر داده است. وی همچنین از پرداخت ۱۵۰ میلیارد تومان باقی مانده در آینده‌ای نزدیک خبر داده است.
در این زمینه محمدرضا شهنام پور، کارشناس اقتصادی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: آزادسازی سهام عدالت به این معنا است که دارندگان این سهام قادر به فروش ۳۰ درصد از سهام خود به روش‌های مستقیم و غیرمستقیم باشند. درروش مستقیم فرد خود خرید و فروش ۳۰ درصد از سهامش را انجام می‌دهد و در روش غیرمستقیم سهامدار به دلیل نداشتن دانش بورسی صبر می‌کند تا صندوق سرمایه‌گذاری استانی تشکیل شود و از جهت برای مدیریت سهام خود اقدام کند.
به عقیده این کارشناس اقتصادی، دلیل دریافت نکردن وجه حاصل از ثبت فروش ۳۰ درصد سهام عدالت، فروش تدریجی سهام عدالت بوده است بنابراین واریز پول‌ها هم به‌تدریج انجام خواهد گرفت.
شهنام‌پور با بیان اینکه ۱۵ گروه مشمول دریافت سهام عدالت بوده‌اند، می‌گوید: مقرر شده دو گروه بهزیستی و کمیته امام مشمول پذیرش جدید شوند که اخبار دقیق آن طی ۱۴ روز آینده اعلام می‌شوند.
وی در رابطه با ارائه وعده‌هایی مبنی بر دریافت وام از طریق سهام عدالت می‌گوید: چنین نظرات و پیشنهادات بسیاری از سوی مسئولان ارائه می‌شود اما زمان عملیاتی شدن آنها مشخص نیست.
جاماندگان سهام عدالت تعیین تکلیف می‌شوند
موضوع قابل تأمل دیگری که در رابطه با مشمولان سهام عدالت وجود دارد این است که حدود دو میلیون نفر باوجود داشتن برگه سهام در فهرست اطلاعات سامانه سهام عدالت نام و نشانی ندارند. به‌علاوه تعدادی از متولدین سال ۸۵ به بعد خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و سازمان امور ایثارگران از دیگر جاماندگان سهام عدالت هستند.
این مسئله چنان حائز اهمیت بود که محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، درباره جاماندگان سهام عدالت تصریح گفت: در میان جاماندگان سهام عدالت، افرادی وجود دارند که با وجود ثبت‌نام در زمان توزیع این سهام، جز مشمولان نیستند؛ جمعیت این گروه، دو میلیون نفر است. در بخش دیگر هم بر اساس آمار سازمان بهزیستی و کمیته امداد حدود یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار خانوار از سهام عدالت جامانده‌اند. بنابراین برآورد می‌شود در کل حدود ده میلیون نفر از جاماندگان سهام عدالت جا مانده باشند.
وی خاطرنشان کرد: جلساتی درباره تعیین تکلیف جاماندگان این سهام در مجلس برگزار شده است که تنها بررسی برخی جزئیات باقی‌مانده است بنابراین پیش‌بینی می‌شود تا دو هفته دیگر تکلیف جاماندگان سهام عدالت روشن شود.
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، نیز در این رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در جلسه اخیر کمیسیون اقتصادی مجلس که با حضور معاون پارلمانی وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کمیته امداد، رئیس سازمان خصوصی‌سازی، نماینده سازمان بورس و رئیس اتاق تعاون تشکیل شد، کلیاتی برای جاماندگان سهام عدالت به تصویب رسید. همچنین ایراداتی در آئین‌نامه آزادسازی سهام عدالت وجود دارد که این نکته هم در این جلسات بررسی شده است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی یادآور می‌شود: طرح ساماندهی سهام عدالت برای جاماندگانی است که شرایط دریافت سهام را دارند؛ دهک‌های پایینی که ممکن است در دوره قبل، سهام عدالت برایشان تعریف‌نشده باشد بنابراین مشمولینی که در اولویت جدید دریافت سهام عدالت قرار خواهند گرفت افراد تحت پوشش سازمان‌های حمایتی و دهک‌های پایین درآمدی هستند.
وی می‌افزاید: مددجویان جدید کمیته امداد در ۱۰ سال اخیر، مشمولان سهام عدالتی در دوره گذشته که سهام عدالت دریافت نکرده‌اند و همچنین افرادی که دعوت‌نامه دارند اما سهام عدالت به آنها اختصاص داده نشده جز بازماندگان محسوب می‌شوند.
در ادامه در رابطه با چگونگی تأمین سهام برای مشمولین جدید می‌گوید: ۳۵ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیر بورسی به‌عنوان شرکت‌های سهام عدالت مطرح شدند که سهام این شرکت‌ها بین مشمولان تقسیم شد که تعداد ۴۷ میلیون از مشمولان افراد غیر حمایتی و۶ میلیون نفر هم تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار دارند.
به گفته این نماینده مجلس، به شش میلیون نفری که عضو کمیته امداد و بهزیستی هستند، سهام عدالت به‌طور کامل اختصاص‌یافته است اما به ۴۷ میلیون نفر دیگر، تنها نیمی از این سهام تعلق گرفته است.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما