به گزارش خبرنگار ایمنا، تابستان ۱۳۹۸ بود که عدل هاشمی‌پور، نایب رئیس وقت کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه کره‌جنوبی پول حاصل از فروش نفت ایران را بلوکه کرده است، گفت که "برگرداندن پول بلوکه شده یا خرید تجهیزات فنی و صنعتی (غیر تحریمی) از سوی ایران به همان میزان، دو راهکار است که کمیسیون انرژی پیش پای این کشور برای بازگرداندن پول‌های مذکور گذاشته است. "
با وجود وعده‌های مساعد سئول برای تصمیم‌گیری درباره نحوه بازپرداخت این پول، رایزنی‌های متفاوت ایران راه به جایی نبرد تا سرانجام در پاییز سال گذشته، وزارت امور خارجه ایران سفیر کره جنوبی را برای پیگیری پرداخت این پول فرا خواند. در آن مقطع زمانی، روزنامه "چسون ایلبو" چاپ کره جنوبی گزارش داد که ایران از اینکه سئول نتوانسته پرداخت پول نفت تهران را تکمیل کند، ابراز تأسف کرد. بر اساس این گزارش، این پول به دو حساب بانکی در دو بانک کره جنوبی واریز شده و به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه ایران، امکان انتقال آن به بانک مرکزی نبوده است. این روزنامه اضافه کرد که سایر مقامات ایران از جمله بانک مرکزی نیز از این کشور شکایت کرده‌اند. در آن مقطع زمانی کره‌جنوبی ادعا کرد که با مشورت با واشنگتن راهی برای پرداخت این پول به ایران پیدا خواهد کرد.
در همین راستا در گفت‌وگویی با علی امیدی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل، نظر وی را در مورد بلوکه شدن اموال و دارایی‌های ایران در کره جنوبی و تأثیر آن بر روابط دو کشور جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید:
چرا کره جنوبی در طی دو سال اخیر نه تنها بدهی و معوقات خود به ایران را پرداخت نکرده بلکه بخشی آنها را مسدود و توقیف کرده است؟
کره جنوبی قبل از اینکه معافیت‌های خرید نفت از ایران تمام شود، مقدار زیادی نفت و میعانات نفتی و گازی ایران را خریداری کرده بود که به گفته مقامات جمهوری اسلامی و رئیس کل بانک مرکزی، حدود هفت میلیارد دلار پول این نفت‌ها در بانک‌های کره جنوبی توقیف و مسدود شده است؛ در حالی که نفت‌های خریداری شده توسط کره جنوبی قبل از لغو معافیت‌های نفتی آمریکا بوده است.
گرچه تحریم‌های یک جانبه آمریکا، ظالمانه، غیرقانونی و خارج از عرف شورای امنیت است، اما انتظار می‌رفت که شورای امنیت به این تحریم‌ها وقعی نگذاشته و طرف ایران را بگیرد، اما با توجه به وابستگی تاریخی کره جنوبی به آمریکا و دلایل این وابستگی باعث شد تا این کشور در مورد روابطش با ایران تجدید نظر کرده و تحریم‌های آمریکا را سخت‌تر و ظالمانه تر از کشورهای اروپایی در قبال دارایی‌ها و اموال ایران اجرایی کند. اتخاذ این تصمیمات سخت‌گیرانه از طرف کره جنوبی نسبت به بلوکه کردن اموال و پول‌های ایران، وابستگی و سر سپردگی هرچه بیشتر این کشور به آمریکا را نشان می‌دهد. نتیجه این وابستگی توقیف هفت میلیارد دلار پول و دارایی‌های ایران در بانک‌های کره جنوبی است.
در این روزها کره جنوبی نه تنها با بلوکه کردن دارایی‌های ایران دشمنی آشکار خود با ایران را به همه نشان داده، بلکه بانک‌های این کشور با وقاحت هرچه بیشتر مدعی شده‌اند که ایران باید حق‌الزحمه نگهداری از پول و دارایی‌هایش را به آنها بپردازد.
دلایل این رفتار کره جنوبی یا ایران چیست؟
تاکنون جمهوری اسلامی ایران چندین بار با کره جنوبی در مورد آزادسازی پول‌های خود مذاکره کرده و پیشنهاداتی ارائه داده است، اما کره جنوبی می‌گوید که دلیل بازنگرداندن پول‌های کشورمان، اتصال سیستم بانکی و مالی این کشور به سیستم بانک‌های آمریکا است و چون بانک مرکزی ایران هم در لیست تحریم‌های آمریکا قرار دارد، کره تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند تحریم‌ها را دور زده و پول‌های توقیفی تهران را پرداخت کند؛ اگر کره جنوبی بخواهد دارایی‌های ایران را بازپرداخت کند با تنبیه و مجازات‌های بسیار شدید آمریکا رو به رو شده و باید میلیاردها دلار به واشنگتن خسارت دهد.
البته باید یادآوری کرد که سخنان ترامپ و وزیر امور خارجه آمریکا که اعلام کرده‌اند نباید جلوی مبادلات بشر دوستانه مانند واردات دارو، کالاهای کشاورزی و مصرفی با ایران گرفته شود، کره جنوبی می‌تواند به ایران کالاهای کشاورزی و دارو صادر کند.
واکنش ایران در برابر اقدامات خصمانه کره جنوبی چه بود؟
مقامات و دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران مدعی هستند بر اساس حکمی که از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری در مناقشه میان ایران و آمریکا صادر شده، ایران نباید تحت تحریم دارو و کالاهای کشاورزی و سایر اقلام بشر دوستانه قرار بگیرد.
در حالی که کالاها و اقلام مورد نیاز کشور به طور رایگان در بازار مصرفی جهانی وجود ندارد و ایران باید برای خرید این کالاها پول پرداخت کند تا بتواند آنها را را خریداری کند؛ بنابراین ایران راهکاری را ارائه داده که مورد قبول آمریکا نیز قرار گرفته و آن این است که کره جنوبی پول نفت ایران را به اینستکس پرداخت کند تا تهران بتواند کالاهای مورد نیاز پزشکی، کشاورزی و غذایی خود را خریداری کند، اما تنها اقدامی که کره جنوبی انجام داده ارسال کالاهای خاص و دو میلیون کیت شناسایی بیماری کرونا به ارزش ۵۰۰ هزار دلار به ایران است؛ در حالی که همچنان بحث، گفت و گو و مناقشه میان ایران و کره جنوبی بر سر دارایی‌های بلوکه شده جمهوری اسلامی زیاد است و متأسفانه کره جنوبی به هیچکدام از تعهدات و پیشنهادات خود عمل نکرده است.
ایران از چه راه‌هایی می‌تواند اموال بلوکه شده خود را پس بگیرد؟
با توجه به اینکه امروز ایران در بدترین شرایط اقتصادی و ارزی قرار دارد و به منابع مالی نیازمند است، برای حل اختلافات میان دو کشور، بحث مذاکره مطرح شد اما با توجه به وابستگی شدید سیاسی و اقتصادی کره جنوبی به آمریکا، مذاکرات نتیجه بخش نخواهد بود و اگر هم قصد ایران طولانی شدن مذاکرات تا زمان برگزاری انتخابات آمریکا باشد تا شاید ترامپ از قدرت برکنار شده و مهره دیگری همچون جو بایدن به قدرت برسد تا دوباره سر میز مذاکره و برجام برگشته و مانند گذشته دارایی‌ها ایران آزاد شود، باید گفت این انتظار بسیار ریسک پذیر است. ایران نمی‌تواند این دیپلماسی را ادامه داده و به نتیجه انتخابات آمریکا نظر داشته و به فکر مذاکره با این کشور باشد.
مهم‌ترین راهکار ایران برای حل مشکل با کره جنوبی، پیگیری از طریق دیوان و مراجع دادگستری بین‌المللی است و اگر دیوان بین‌المللی بخواهد حکمی صادر کند تا کره جنوبی دارایی‌های ایران را آزاد کند، بسیار زمان بر بوده و اگر ایران این طرح دعوا را در دادگاه‌های کره جنوبی پیگیری نماید، بسیار بعید به نظر می‌رسد که دادگاه‌های این کشور آن را به استرداد اموال ایران ترغیب نمایند؛ در حالی که دادگاه‌های کره جنوبی هم در وضعیت و شرایط خاصی قرار داشته که اگر بانک‌های این کشور حکم استرداد دارایی‌های ایران را صادر کنند، با مجازات‌های شدید آمریکا رو به رو خواهند شد.
متأسفانه کره جنوبی دارایی قابل توجهی در ایران و بانک‌های آن ندارد؛ شرکت‌های ال‌جی و سامسونگ نیز قبل از تحریم‌ها دارایی‌های خود را از ایران خارج کردند. کره جنوبی سرمایه گذاری چندانی در کشور نکرده و ایران به دارایی‌های پولی و اموال دسترسی ندارد تا بتواند با این کشور مقابله به مثل کند.
اهرم قدرت ایران در برابر این حرکت کره جنوبی چیست؟
اهرم قدرت ایران آبراه خلیج فارس و دریای عمان است که کشتی‌هایی متعلق به کره جنوبی در آن تردد می‌کنند. ایران می‌تواند این کشتی‌ها را متوقف کند؛ انجام چنین اقدامی توسط ایران علیه کره جنوبی می‌تواند اخطار و پیامی برای سایر کشورهایی که دارایی‌های ایران را متوقف و یا مسدود کرده و تابع سیاست‌ها و تحریم‌های آمریکا هستند نیز باشد. این مقابل به مثل و یا رفتار تلافی‌جویانه ایران باید تحت شرایطی باشد که خسارات جانی در پی نداشته و متناسب با عمل کشور خاطی باشد.
راهکار مقابله به مثل و یا تلافی‌جویانه می‌تواند دارای بهترین اثر و نتیجه باشد. جمهوری اسلامی ایران برای نشان دادن عزت و اقتدار ملی خود آن را حفظ و به سایر کشورهای خاطی نشان می‌دهد.
نظر شما