به گزارش خبرنگار ایمنا، این خبری بود که دیروز منتشر شد و روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت. اگرچه هنوز معلوم نیست نخستین ساخته سینمایی کوثری که پیش از این به عنوان تهیه کننده در سینمای ایران فعالیت داشت، بیوگرافی فروغ فرخزاد را به تصویر می‌کشد و یا داستانی در رابطه با این شاعر دارد، اما صدور اجازه ساخت چنین اثری حداقل با این نام، در حالی که تا پیش از این پرداختن به سرگذشت این شاعر و اشعارش ممنوعه و تابو به نظر می‌آمد، کمی عجیب است.
زندگی ۳۲ ساله یک شاعر
فروغ فرخزاد در سال ۱۳۱۳ در تهران متولد شد. او شاعر نامدار معاصر ایرانی است که در طول ۳۲ سال زندگی خود، پنج دفتر شعر منتشر کرد که از نمونه‌های قابل توجه شعر معاصر فارسی هستند. فروغ با مجموعه‌های اسیر، دیوار و عصیان در قالب شعر نیمایی کار خود را آغاز نمود. اما با انتشار مجموعه تولدی دیگر تحسین گسترده‌ای را برانگیخت و بعد از آن مجموعه "ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد" را منتشر کرد تا جایگاه خود را در شعر معاصر ایران به عنوان شاعری بزرگ تثبیت کند. آثار و اشعار این شاعر به زبان‌های انگلیسی، ترکی، عربی، چینی، فرانسوی، اسپانیایی، ژاپنی، آلمانی و عبری ترجمه شده‌اند. کتاب نامه‌های فروغ نیز با عنوان اولین تپش‌های عاشقانه قلبم، بعد از مرگش به کوشش تنها پسرش، کامیار شاپور، در سال ۱۳۸۱ منتشر شد.
فروغ در ۳۲ سالگی بر اثر واژگونی اتومبیلش درگذشت، هر چند عده‌ای مرگ او را خودکشی دانستند.
ریشه علاقه فروغ به اشعار و دنیای فکری نیما را می‌توان اینجا یافت که می‌گوید: نیما عقیده و سلیقه قطعی مرا راجع به شعر ساخت و یک جور قطعیتی به آن داد. نیما برای من آغازی بود، من که خواننده بودم، حس کردم با یک آدم طرف هستم، نه یک مشت احساسات سطحی و حرف‌های مبتذل روزانه.
با آنکه فروغ در تاریخ معاصر ایران، شاعر مهمی است و اشعارش مهم هستند، اما در واحدهای درسی تاریخ ادبیات معاصر ایران، برای دانشجویان رشته ادبیات در دانشگاه‌ها به این شاعر و اشعارش، اشاره‌ای گذرا می‌شود. اما این تصمیم سلیقه‌ای از اهمیت فروغ و اشعارش در تاریخ ادبیات معاصر ایران نمی‌کاهد.
آشنایی با ابراهیم گلستان
فروغ فرخزاد در اوایل جوانی خود با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز سرشناس ایرانی آشنا شد و همکاری با او موجب تحول فکری و ادبی در فروغ شد. رابطه فروغ و گلستان از رابطه‌های عجیب و پیچیده‌ای بود که حرف و حدیث‌های زیادی به دنبال داشت. اگرچه فروغ و گلستان همواره این ارتباط را در بستر اندیشه و تبادل فکری تعریف کردند، اما عده‌ای دیگر از عشق میان این دو سخن گفته و مرگ فروغ را نیز خودکشی برای این عشق دانستند.
فروغ در سال ۱۳۴۱ و در پی دیدار از آسایشگاه جذامیان باباباغی تبریز، فیلم مستند خانه سیاه است را به تهیه کنندگی ابراهیم گلستان کارگردانی نمود. این فیلم که به سفارش جمعیت کمک به جذامیان در استودیو فیلم گلستان ساخته شد، جایزه بهترین فیلم مستند همان سال را در فستیوال فیلم آلمان غربی از آن خود کرد.
حضور جذامی‌ها در فیلم به عنوان طرد شدگان جامعه، به تصویر کشیدن روزمرگی و انسان گرفتار به طور عام، از شاخص‌های مهم این فیلم به شمار می‌آیند. خانه سیاه است، روایت غم انگیزی از زندگی جذامیان در جذامخانه باباباغی در شمال غربی تبریز است.
با وجود آنکه خانه سیاه است در سینمای تجاری چندان قابل پذیرش نبود، اما تأثیری به سزا روی بسیاری از کارگردان‌های پیشرو بعد از خود گذاشت. سال‌ها بعد بسیاری از مستندسازهای بزرگ ایرانی تحت تأثیر فروغ، شروع به ساخت مستند نمودند و در همین راستا موجی از مستندهای شاعرانه در سینمای ایران ساخته شد. بعد از ساخت خانه سیاه است، نقدهای متفاوتی بر آن نوشته شد که در میان آنها دو ایراد اساسی به فیلم بیش از همه قابل توجه بود. اول اینکه کارگردان فیلم، چیزی از کارگردانی نمی‌داند و دوم اینکه فیلم را ابراهیم گلستان ساخته است که این ادعا هرگز توسط گلستان تأیید نشد و بر روی دوره‌های فیلم سازی که فروغ در انگلستان گذرانده بود اشاره شد.
با این حال خانه سیاه است، فیلم مهمی در تاریخ سینمای ایران است تا آنجا که جاناتان رزنبان، منتقد آمریکایی، آن را بزرگ‌ترین فیلم سینمایی ایران نامیده است.
فروغ، سوژه کتاب‌ها و مستندها
در فیلم‌ها و آثار تصویری ایران، به این شاعر و آثارش بسیار کم پرداخته شده است. ناصر صفاریان در سال ۱۳۸۱، سه فیلم مستند با نام‌های "جام جان"، "اوج موج" و "سرد سبز" را درباره فروغ ساخت که در آن با افراد زیادی همچون کاوه گلستان، بهرام بیضایی، فریدون مشیری و چهره‌های دیگر گفتگو شده است.
اما درباره فروغ زیاد نوشته‌اند. زندگی و شعر فروغ، دستمایه محتوای ده‌ها عنوان کتاب و مقاله قرار گرفته است. یکی از بهترین کتاب‌هایی که در سال‌های اخیر درباره فروغ به چاپ رسیده، "زنی تنها"، اثر مایکل هیلمن باشد. هیلمن در این کتاب، زندگی فروغ را دستمایه نزدیک شدن به آثار او قرار داده و شعر فروغ را از طریق جزئیات زندگی نامه او، روابطش و البته تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در دوره زندگی فروغ درک می‌کند.
"جادوی جاودانگی" (بهروز جلالی پندری)، "شعر زمان ما" (محمد حقوقی)، "پریشادخت شعر" (محمود مشرف آزاد تهرانی)، "از گمشدگی تا رهایی" (محمود نیکبخت) از مهم‌ترین آثار مکتوب پیرامون سرگذشت فروغ و اشعارش هستند.
حالا با صدور مجوز ساخت فیلمی که عنوان فروغ را در نام خود جای داده است، می‌توان امید داشت که بیش از پیش به زندگی و اشعار این شاعر بزرگ معاصر پرداخته شود. فیلمنامه این فیلم سینمایی توسط جهانگیر کوثری و نعیمه اسلامی نوشته شده است و در واقع "رگ‌های آبی فروغ فرخزاد" اولین تجربه کارگردانی کوثری خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
نظر شما