به گزارش خبرنگار ایمنا، جمعیت کشور طی هشت دهه از حدود هشت میلیون نفر در سال ۱۳۰۶ به ۸۱ میلیون نفر تا پایان سال ۱۳۹۶ رسیده و بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیر سالانه کشور از میزان حدود ۱۳ هزار متر مکعب در سال ۱۳۰۰ به حدود ۱۴۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۹۲ تقلیل یافته که در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد.
البته باید توجه داشت که کشور ایران در طی تاریخ، مستمر با این مشکل روبه رو بوده و مردم ایران همواره تلاش داشته اند تا با خلاقیت و الگوگیری از طبیعت پیرامون خود سعی در حل مشکل خشکسالی و تطابق پذیری با شرایط طبیعی داشته باشند.
به طور مثال قنات یکی از مظاهر تکنیکی و یکی از ابداعات ایرانیان برای مقابله با کم آبی است؛ در حقیقت قنات راه حل هوشمندانه ایرانیان برای مقابله با کم آبی در فلات ایران زمین بوده و با استفاده از قنات آب موجود در دامنه‌های کوه به دشت‌ها و جلگه‌های حاصل‌خیز قابل کشت منتقل می‌شده است.
بنابراین استفاده از فناوری‌های نوین و بهره‌گیری از روش‌های هوشمندانه جهت حل معضل کم آبی در کشور، بیش از پیش احساس می‌شود، البته باید توجه داشت استفاده از تکنولوژی‌های نوین برای رفع مسائلی مانند کم‌آبی باید با الگوگیری از طبیعت و بر اساس توان اکولوژیک منطقه برنامه‌ریزی و اجرایی شود تا بهترین نتیجه را در بر داشته باشد.
کاهش ۹۰ درصدی درختان با استفاده از فناوری جدید
«محمود عضدی» یک کارشناس محیط زیست در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: فناوری گراوسیس یا استفاده از واترباکس برای کاشت درخت که جدیداً در پارک کوهستانی صفه و توسط شهرداری اصفهان اجرا شده در حقیقت روش کاشت درخت متناسب با شرایط اقلیمی منطقه بوده به طوری که اولین و مهمترین شرط در استفاده از این تکنولوژی انتخاب گونه گیاهی متناسب با شرایط اقلیمی منطقه است، به این معنی که نیاز آبی گونه گیاهی انتخاب شده نباید بالاتر از میزان بارندگی در منطقه باشد.
وی می‌افزاید: در درختکاری با استفاده از روش زیست محیطی گرواسیس بدون استفاده از آبیاری میزان بقای نهال‌ها بیش از ۹۰ درصد خواهد بود و در مقایسه با سیستم آبیاری قطره‌ای ۹۰ درصد آب کمتر مصرف می‌شود.
این کارشناس محیط زیست ادامه می‌دهد: واترباکس در حقیقت شامل یک مخزن آب از جنس پلی پروپیلن است که در حدود ۲۰ لیتر گنجایش داشته که این مخزن بر روی نهال قرار گرفته و از طریق فتیله انتهایی خود رطوبت را به تدریج به ریشه گیاه منتقل می‌کنند.
وی با بیان اینکه گونه گیاهی انتخاب شده برای این پروژه بر اساس شرایط خشک شهر اصفهان انتخاب شده و متخصصان سازمان پارک‌ها و فضای سبز چند گونه مناسب همچون بنه و داغداغان را برای کاشت در واترباکس‌ها معرفی کرده‌اند، اظهار می‌کند: در هنگام کاشت نهال مقداری قارچ مایکوریزا در اطراف ریشه نهال ریخته می شود تا ریسه‌های آن به داخل سلول‌های ریشه نهال نفوذ کرده و به همزیستی مسالمت‌آمیز با گیاه برسد و در حقیقت سبب توسعه ریشه در نهال شده و مواد مغذی و رطوبت کافی را در اختیار نهال قرار داده و به استقرار سریعتر نهال کشت شده کمک کند.
عضدی ادامه می‌دهد: واترباکس با قرارگیری در اطراف نهال سبب به وجود آمدن یک خرداقلیم در محیط پیرامون گیاه کشت شده می‌شود، به طوری که همواره درجه حرارت اطراف نهال نسبت به محیط بیرونی در تابستان خنک تر و در زمستان گرم‌تر است؛ همچنین سطح بالایی واترباکس عمل جمع آوری آب باران را نیز بر عهده داشته که این آب‌ها داخل واترباکس ذخیره شده و به تدریج به مصرف گیاه می‌رسد.
وی با بیان اینکه پس از گذشت یکسال و استقرار نهال، واترباکس از روی گیاه برداشته شده و آبیاری نهال بعد از آن از طریق بارندگی موجود در طبیعت ادامه می یابد، تصریح می‌کند: فناوری گراوسیس برای اولین بار توسط یک مبتکر هلندی به نام «پیتر هوف» در سال ۲۰۰۲ ابداع و استفاده شده که نتایج مفیدی در سایر کشورها داشته و جوایز بین‌المللی متعددی را از آن خود کرده و در سال ۲۰۱۴ نیز به دلیل عرضه موفق این تکنولوژی در۳۰ کشور دنیا ضمن رعایت موارد زیست محیطی برنده جایزه " لاله سبز هلند " شده است.
این کارشناس محیط زیست اظهار می‌کند: رکن اساسی برای موفقیت در اجرای این پروژه، انتخاب نوع درخت متناسب با اقلیم، میزان بارندگی سالانه، رطوبت نسبی و تبخیر منطقه کاشت (در یک جمله انتخاب درختان براساس توان محیط زیست) است.
وی با بیان اینکه پروژه واترباکس با همکاری اساتید دانشگاهی و از طریق فعال‌سازی پایان نامه های دانشجویی مورد بررسی و ارزیابی دقیق و علمی قرار خواهد گرفت، می‌گوید: قطعاً در صورت موفقیت‌آمیز بودن این تکنولوژی، شاهد استفاده بیشتر از اینگونه طرح‌ها در سطح شهر اصفهان خواهیم بود.
واتر باکس‌ها تجربه‌ای برای حل بحران کم‌آبی
«علیرضا صادقیان» معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان اظهار می‌کند: در پارک کوهستانی صفه ایجاد ۳۰۰ واترباکس در دو فاز صورت می‌گیرد که در فاز اول۱۰۰ مورد ایجاد شده و در فاز دوم ۲۰۰ واترباکس قرار می‌گیرد.
وی تاکید می‌کند: مسئله مهم در حوزه فضای سبز شهر طی چندساله گذشته، خشکسالی و کمبود منابع آبی برای آبیاری است که با توجه به بسته شدن رودخانه زاینده رود، افت آب‌های زیرزمینی باعث شده با مشکلات زیادی مواجه شویم و این امر مشکل تأمین آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز را در بعضی نقاط شهر مانند پارک کوهستانی صفه و پارک شرق دوچندان کرده است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان تصریح می‌کند: با توجه به مذاکرات شده با شرکت‌های مختلف برای ارائه راهکار رفع مشکلات ناشی از کمبود آب، یکی از شرکت‌های دانش بنیان محصولی به نام «واترباکس» را ارائه کرد.
صادقیان با اشاره به روش اجرای تکنولوژی واترباکس، ادامه می‌دهد: واترباکس تجهیزی از جنس پروپیلن است که داخل آن ۲۰ لیتر آب ذخیره و نهال در مرکز آن کاشته می‌شود و البته برخی الزامات باید رعایت شود.
وی می‌افزاید: مهمترین نکته برای موفقیت در اجرای طرح واترباکس ها انتخاب نوع گونه گیاهی است که باید متناسب با بارش و یا نوع خاک منطقه باشد و نمی‌توان در شهر اصفهان در هر حالتی از پروژه واتر باکس استفاده کرد بلکه باید گونه گیاهی یا درخت استفاده شده با نیاز آبی پایین باشد و حتماً نوع گونه متناسب با بارش و خاک منطقه انتخاب شود.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان تصریح می‌کند: در این روش درصدی از نهال‌های کاشته شده از بین می‌رود که نیاز به کاشت مجدد دارد که این اتفاق در همه جای دنیا وجود دارد، اما در این روش کاشت گونه‌ها تا حدود ۸۰ درصد موفقیت‌آمیز بوده است و بقیه نیاز به کاشت مجدد دارد که آمار قابل قبولی است.
وی با بیان اینکه تاکنون در اصفهان از روش واترباکس استفاده نشده بوده است، اظهار کرد: پروژه واترباکس در دوفاز و برای اولین بار در شهر اصفهان انجام شده که فاز اول آن با استفاده از یکصد واتر باکس در فروردین سال‌جاری در پارک کوهستانی صفه به بهره‌برداری رسید؛ همچنین فاز دوم پروژه در منطقه شرق اصفهان و با استفاده از گونه‌های جدید در حال برنامه‌ریزی است.
صادقیان تاکید می‌کند: قطعاً اگر اجرای این روش موفقیت‌آمیز شود، برای کاشت گونه‌های گیاهی در مناطقی همچون پارک کوهستانی صفه و پارک شرق تحول خوبی است زیرا نیاز به آبیاری دستی، تانکر و یا استفاده از شبکه آبیاری نداریم چرا که با استفاده از نزولات جوی گونه‌های گیاهی خودبخود رشد کرده و باعث صرفه جویی در آبیاری فضای سبز می‌شود.
نظر شما