به گزارش خبرنگار ایمنا، ورود ویروس کرونا به ایران و فراگیر شدن آن، پیش‌بینی‌های مسئولان برای جایگزین کردن درآمدهای حاصل از گردشگری برای درآمدهای نفتی را با شکست روبه‌رو کرد.
گردشگرانی که قرار بود در ایام نوروز امسال، درآمدزایی قابل‌توجهی برای کشور به ارمغان آورند و چینی‌ها نیز سهم قابل‌توجهی از آن را تشکیل می‌دادند، اکنون نه‌تنها مرزهای ایران به روی آن‌ها بسته‌شده بلکه با قرار گرفتن ایران در لیست کشورهای ناقل بیماری کووید ۱۹، بیشتر مرزها و سفرهای هوایی ایران به کشورهای دیگر مسدود شده و این در حالی است که همواره مسئولان از صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از روزنه‌های امید اقتصادی کشور یاد کرده‌اند اما به تازگی این صنعت بسیار منزوی شده است؛ این جریان از افزایش قیمت ارزهای داخلی و کاهش ارزش پول ملی ایران آغاز شد که بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی به دلیل بی‌ثباتی و بلاتکلیفی قیمت بلیت هواپیماها، هتل‌ها و خدمات گردشگری از ایران رانده شدند تا دی‌ماه امسال که با افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین دوباره گردشگری با چالشی دیگر روبه‌رو شد و به تدریج با گرانی دیگر کالاها و خدمات سفر از اولویت‌های بسیاری از خانواده‌ها کنار گذاشته شد. پس از آن هم سقوط هواپیمای اوکراینی که باعث لغو سفر بسیاری از تورهای گردشگری شد و ضرری هنگفت بر هتلداران و آژانس‌های هوایی وارد آورد، اکنون هنوز یک ماه هم از این جریان نگذشته بود که کرونا، بسیاری از معادلات مسئولان برای رونق گردشگری را برهم زد. به‌طوری‌که برنامه تخفیف ۵۰ درصدی هتل‌های ایرانی که قرار بود در ایام سال نو چینی برای گردشگران این کشور اجرا شود با آمدن ویروس کرونا نقش بر آب شد و این امیدواری که هتل‌ها با پر شدن حتی ۵۰ درصد از ظرفیتشان از گردشگران چینی بتوانند از ورشکستگی نجات یابند و به تعبیر خود مسئولان گردشگری، صنعت هتلداری کشور دگرگونی شود، با شکست مواجه شد.
ضررهای هنگفت بر صنایع وابسته به گردشگری
همان‌گونه که اشاره شد، رکود صنعت گردشگری ایران به دنبال حوادث اخیر مانند سقوط هواپیمای اوکراینی شدت گرفت و شیوع کرونا نیز به این شرایط دامن زد.
طبق اعلام آژانس‌های مسافرتی، کرونا پیش از این باعث شده بود که چیزی حدود ٣٠ تا ۴۰ درصد تورهای خارجی لغو شود. بعد از جهش قیمت دلار، رزرو تورهای خارجی در اواخر بهمن ماه کندتر شد، تا آنجا که برخی از آژانس‌های مسافرتی شرط رزرو تور خارجی را پرداخت صد درصد مبلغ تور و درنظرگرفتن جریمه لغو در نظر گرفتند. حالا با ورود کرونا به ایران موج کنسلی تورهای داخلی شهرهای شلوغ و پرمسافر مانند مشهد، اصفهان و شیراز به دلیل نگرانی مسافران از ازدحام جمعیت و ابتلاء به کرونا نیز به راه افتاده است. حتی متولیان تورهای طبیعت‌گردی یک یا دو روزه نیز اقدام به کنسلی برنامه‌های خود کرده‌اند.
با توجه به نزدیک شدن تعطیلات ایام نوروز و ترسی که از کرونا در بین مردم ایجاد شده است احتمال بسیار زیاد وجود دارد تا سفرهای نوروزی نیز به طور چشمگیری کاهش پیدا کند که در این صورت تأثیر بسیار منفی بر گردشگری ایران خواهد داشت.
در این راستا رحمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران، درباره تأثیر کرونا روی گردشگری می‌گوید: "شیوع کرونا پیش از این باعث شده بود تعداد زیادی از تورهای خارجی کنسل شود. طبیعی است که در شرایط فعلی مردم از سفر بترسند و ترجیح بدهند در خانه بمانند که این موضوع ضرر و زیان زیادی را متوجه صنعت گردشگری کشور خواهد کرد. قطعاً آمدن کرونا به ایران، آن‌هم در آستانه تعطیلات عید نوروز تأثیر صددرصدی روی کاهش سفرها خواهد گذاشت و این موضوع قابل کتمان نیست و نمی‌توانیم خودمان را گول بزنیم و بگوییم که کرونا تأثیری روی گردشگری نمی‌گذارد."
دراین‌باره احدی مدیر یکی از آژانس‌های گردشگری اصفهان نیز با بیان اینکه فعلاً نگرانی از فراگیری کرونا بیش از سفر رفتن برای مردم اهمیت دارد، می‌گوید: بسته شدن مرزهای زمینی و هوایی همسایگان ایران، لغو پروازهای ایرلاین‌های خارجی و کنسلی انواع تورهای مسافرتی زیارتی، طبیعت‌گردی و خارجی و حتی لغو برنامه‌های فرهنگی و مذهبی همگی نشان‌دهنده اهمیت مقابله با این ویروس است، از طرفی هم به‌وضوح ضررهای واردشده بر فعالان مرتبط با گردشگری را نشان می‌دهد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌افزاید: کرونا همان‌طور که سفرهای خارجی را کاهش داد و بسیاری از آژانس‌های مسافرتی را مجبور کرد که تورهای خارجی خود را کنسل کنند، سفرهای داخلی راهم تنزل داده است، اگرچه دریکی دو سال اخیر به دلیل افزایش قیمت‌ها از سفرهای مردم به‌شدت کاسته شده بود اما اکنون با شیوع کرونا در سراسر ایران احتمالاً شاهد افت بیشتر سفرهای نوروزی خواهیم بود که قطعاً این اتفاق تأثیر منفی روی گردشگری ایران می‌گذارد و آژانس‌های مسافرتی و هتل‌ها را با ضررهای بالایی روبه‌رو می‌کند.
احدی خاطرنشان می‌کند: این ویروس نه‌فقط بر صنعت گردشگری ایران بلکه بر گردشگری تمام کشورها تأثیر گذاشته و آژانس‌ها، هتل‌ها، شرکت‌های هواپیمایی و… تحت تأثیر شیوع کرونا خساراتی را متحمل شده‌اند، به این دلیل که گردشگران زیادی در دنیا سفر خود را کنسل کرده و یا به تعویق انداخته اند.
این فعال اقتصادی تأکید می‌کند: به‌ویژه کشورهای آسیایی که مسافران چینی زیادی داشتند و اکنون به دلیل عدم ورود آن‌ها، بر این صنعت، خلل زیادی وارد می‌آید.
وی اضافه می‌کند: در شرایط کنونی راهکاری به غیر از صبوری و انتظار برای از بین رفتن ویروس وجود ندارد، زیرا وضعیت مانند قبل نیست که بتوان با تبلیغ و بازاریابی مسافران را به‌سوی خود جذب کرد. بلکه فقط با گذر زمان و رفع ویروس می‌توان دوباره، حرفی برای گفتن داشت.
هنوز برای برآورد آثار اقتصادی کرونا، زود است
گفته می‌شود هراس مردم از سفر در شرایط کنونی امری طبیعی است و البته این موضوع ضرر و زیان زیادی را متوجه صنعت گردشگری کشور خواهد کرد. به باور مسئولان صنعت گردشگری تنها کاری که در حال حاضر می‌توانیم انجام دهیم، این است که با دعوت از مسئولان وزارت بهداشت و وزارت گردشگری جلسه‌ای اضطراری تشکیل دهیم تا به راه‌حل‌هایی دست پیدا کنیم، برای اینکه ببینیم چطور کمترین آسیب متوجه صنعت گردشگری کشور شود.
مهران ساعی کارشناس اقتصادی با تأکید بر ترس منطقی مردم نسبت به ویروس کرونا، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اتفاقی ناخوشایند است که در پایان سال ۹۸ پس از وقوع یکسری حوادث نامطلوب، مردم انتظار آن را نداشتند.
وی تصریح می‌کند: هنوز نمی‌توانیم برآورد دقیقی از آثار اقتصادی این ویروس داشته باشیم اما آنچه مسلم است رکود کسب‌وکارهایی است که با ایام نوروز در ارتباط بود و در صدر آن‌ها گردشگری قرار داشت که با فرارسیدن نوروز از استقبال زیادی برخوردار بود.
این کارشناس اقتصادی می‌افزاید: اکنون بازار مسافران داخلی که متقاضی پرواز خارجی بودند و مسافران خارجی که وارد ایران می‌شدند، هر دو با کسادی روبرو شده است؛ صنعتی که بسیار زیاد در مورد آن بحث می‌شد که می‌توان از طریق درآمدزایی آن، به کلی با اقتصاد تک بُعدی نفت، خداحافظی کرد.
وی می‌افزاید: با توجه به تحریم‌ها انتظار می‌رفت بیشترین ورودی گردشگر خارجی از کشور چین باشد. برنامه‌ریزی‌هایی هم برای تخفیف هتل‌های ایرانی به گردشگران چینی شده بود که با وجود این شرایط، غیرممکن شده است. نه تنها چینی‌ها بلکه هیچ کشور دیگری فعلاً جرأت ورود به ایران یا هر کشور درگیر این ویروس را ندارند و قطعاً سفرهای داخلی هم تا حد زیادی با کاهش روبه‌رو خواهد بود.
ساعی اظهار می‌کند: برای از بین رفتن ویروس کرونا و تبدیل شیوع به بهبود، یک دوره زمانی حداقل شش ماهه لازم است که در این مدت صنایع وابسته به گردشگری زیانی جدی خواهند دید و تا زمانی که آن‌ها به شرایط عادی بازگردند این ضرر همچنان پای برجا خواهد بود، راهکاری هم وجود ندارد جز آنکه با رعایت مسائل بهداشتی، دوره شیوع این ویروس کاهش یابد.
به آینده خوش‌بین باشید
گفتنی است باوجود پیش‌بینی‌ها نسبت به پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا بر صنعت گردشگری عده‌ای دیگر خوش‌بین هستند همان‌گونه که «جک ازون» مدیر یک آژانس گردشگری بزرگ می‌گوید: «اگر ویروس سارس بد بود، حتماً کرونا بدتر است. اما ابولا را یادتان هست؟ این ویروس هنوز در آفریقا وجود دارد و تورهای سافاری هم رزرو می‌شوند. ویروس چیکونگونیا را یادتان هست؟ حالا وارد چرخه جدیدی شده است. مردم فراموش خواهند کرد؛ شبیه به تمام چیزهای دیگر…
و همه‌چیز مثل سابق خواهد شد."
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما