به گزارش خبرنگار ایمنا، مشهد کلانشهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است، این کلانشهر با ۳۵۱ کیلومتر مربع مساحت دومین شهر پهناور ایران پس از تهران است و براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ با جمعیتی بالغ بر سه میلیون نفر، دومین شهر پرجمعیت ایران پس ازتهران محسوب می‌شود.
این شهر به واسطه وجود حرم حضرت علی بن موسی الرضا هشتمین امام شیعیان سالانه پذیرای بیشتر از ۲۰ میلیون زائر از داخل و خارج کشور است و از سال ۱۳۸۸ رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شده است.
کلانشهر مشهد در سده اخیر از رشد جمعیت بالایی برخوردار بوده است، این رشد جمعیتی نه تنها در محدوده کلانشهر مشهد بلکه در روستاها و شهرک‌های اطراف نیز طی دو دهه گذشته قابل توجه بوده و بنا بر آخرین آمار جمعیت شهرستان مشهد سه میلیون و ۳۷۲ هزار و ۶۶۰ نفر است.
در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام شد، این شهر با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود.
در سرشماری سال ۱۳۴۵، این شهر پس از تهران و اصفهان، جایگاه سوم را در بین شهرهای ایران از آن خود کرد در حالی که در سرشماری سال ۱۳۵۵، مشهد پس از تهران دومین شهر پرجمعیت ایران شد و در آخرین سرشماری رسمی سال ۱۳۹۵ همچنان این جایگاه را در بین کلانشهرهای دیگر حفظ کرد و تا هم اکنون بزرگترین کلانشهر ایران پس از تهران است.
مشهد رشد و توسعه خود را مرهون وجود بارگاه مقدس ثامن الائمه و گردشگران مذهبی است که سالانه از نقاط مختلف ایران و از سایر کشورها به این کلانشهر سفر می‌کنند، این نقش پس از انقلاب اسلامی و به واسطه ایدئولوژی نظام حاکم پر رنگ‌تر شد.
حوزه نفوذ کلانشهر مشهد
مشهد به تدریج نقش‌های مهم‌تری در حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور ایفا کرد تا جایی که دامنه نفوذ این نقش‌ها از مرزهای استانی و منطقه‌ای فراتر رفت، نقش‌ها و عملکردهای مشهد همراه با تحول سریع جمعیتی در سال‌های اخیر ابعاد متنوعی پیدا کرده و قلمرو و نفوذ این نقش‌ها به تدریج از مرزهای سنتی این شهر به عنوان مرکز استان فراتر رفته است.
این کلانشهر به عنوان یک منطقه بزرگ شهری، مرکز استان خراسان رضوی و قطب عمده فعالیت‌های اقتصادی- اجتماعی در شرق کشور و دارای نقش‌ها و عملکردهای متفاوتی است.
عملکردهای کلانشهر مشهد در سطح محلی و ناحیه‌ای شامل ارائه خدمات درمانی، مبادلات اقتصادی و مراجعه به ادارات و سازمان‌های دولتی است، سفر به مشهد برای استفاده از خدمات درمانی، بازرگانی و اداری از شهرستان‌های دوردست استان نیز حاکی از اعمال نفوذ این کلانشهر در سطح استانی است.
مشهد به موجب جایگاه ویژه مذهبی، سالانه پذیرای تعداد زیادی مسافر است که موجبات پویایی اقتصاد این کلانشهر را فراهم کرده و امروزه این کلانشهر از امکانات و خدماتی بهره‌مند است که ساکنان سایر استان‌ها بخصوص استان‌های همجوار از جمله سیستان و بلوچستان، سمنان و مازندران را برای استفاده از این خدمات ترغیب به سفر کوتاه مدت، بلند مدت و حتی مهاجرت می‌کند.
مشهد شهری فعال در حوزه‌های مختلف است
مشهد علاوه بر ایفای نقشی فعال در حوزه گردشگری، شهری فعال در زمینه صنعتی، آموزشی و بهداشتی و درمانی نیز هست و طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در بخش پروژه‌های کلان اداری–تجاری در این کلانشهر رونق گرفته است.
این کلانشهر یکی از قطب‌های اصلی تولید چرم در ایران است و صنایع غذایی، نساجی، شیمیایی و کانی غیرفلزی، صنایع قطعه‌سازی و فولاد کشاورزی از عمده‌ترین صنایع مشهد به‌شمار می‌آید، وجود مراکز تجاری بزرگ و قرارگیری نیمی از هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌های ایران در مشهد نیز جایگاه ویژه‌ای به این کلانشهر داده است.
چندی پیش مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران اذعان کرد که سهم حمل و نقل هوایی کل کشور در بین سایر روش‌های حمل و نقلی بین سه تا پنج درصد است ولی این سهم در مشهد حدود ۲۰ درصد است که بیانگر تقاضای بالای سفر به این استان است و با توجه به تبدیل شدن مشهد به مقصد گردشگری مذهبی، ایجاد فرودگاه جدید بین المللی در مشهد با ظرفیت ۵۰ میلیون مسافر از درخواست‌های استاندار خراسان رضوی است و می‌تواند جزء برنامه های میان مدت باشد.
همه اینها حاکی از جاذبه‌های قوی متعددی برای رشد جمعیت و ایفای نقش‌های مذهبی، فرهنگی، اقتصادی و خدماتی این کلانشهر در شرق کشور و اعمال نفوذ آن بر سایر بخش‌های کشور است.
نظر شما