به گزارش خبرنگار ایمنا، مدیریت و کنترل مراحل مختلف کشاورزی همچون کاشت، داشت و برداشت یکی از مهم ترین اقداماتی است که هر کشاورز در طول فعالیت شغلی خود انجام می دهد و بی شک پیشرفت علم و دانش بهبود وضعیت علوم کشاورزی و ارائه راهکارهای جدید توسعه ای برای افزایش میزان کیفی و کمی محصولات کشاورزی به همراه دارد و بر این اساس لازم دستگاه معتبری به ارائه این راهکارهای جدید به کشاورزان می‌پردازد.
این در حالی است که در بسیاری کشورهای جهان، بخش خصوصی وظیفه مدیریت و ساماندهی آموزش کشاورزی و اجرای طرح‌های علمی و دانش پایه در بخش کشاورزی را بر عهده دارد، این وظیفه خطیر در کشور ما بر عهده مراکز ترویج سازمان‌های جهاد کشاورزی در استان‌های مختلف است و برگزاری کلاس های آموزشی با موضوعات مختلف یکی از مهمترین اقدامات این مراکز به شمار می آید.
با این وجود گاهی بسیاری از کشاورزان و فعالان حوزه کشاورزی از میزان و نحوه فعالیت مراکز ترویج کشاورزی سازمان‌های جهاد کشاورزی گلایه دارند و معتقدند جهاد کشاورزی برای ترویج الگوهای نوین کشت تلاشی نمی کند.
در همین پیوند گفت‌وگویی با جمشید اسکندری، مدیرهماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان داشتیم که در ادامه می خوانید:
تعیین الگوی کشت برای کشاورزان یکی از مهمترین عوامل برطرف سازی مشکلات در بازار عرضه و تقاضای محصولات کشاورزی بوده و بی شک تعیین یک الگوی صحیح در این حوزه می تواند، مدیریت بازار را آسان تر کند؛ جهاد کشاورزی استان اصفهان چه اقداماتی برای اصلاح الگوی کشت و بهبود وضعیت کشاورزی در این حوزه انجام داده است؟
رویکردی که سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در پیش گرفته، رسیدگی به ۲۴ شهرستان است و بر اساس تحقیقاتی که در بخش آموزش این مرکز صورت می گیرد به ترویج برندهایی که زمینه رشد، فعالیت بهتر و بیشتر در استان را فراهم می کند، پرداخته می‌شود؛ این مهم از طریق کلاس‌های آموزشی و یا عوامل سازمان جهاد کشاورزی در سراسر استان اصفهان انجام می‌گیرد.
مرکز ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، با یک‌هزار و ۴۵۰ نفر به عنوان مددکار ترویجی کشاورزی در سطح استان همکاری می کند و این افراد که از معتمدین کشاورزان روستایی و غیر روستایی در اصفهان هستند در طول سال‌های اخیر توسط این مرکز شناسایی شده و در مباحث ترویجی همکاری مناسبی با سازمان جهاد کشاورزی اصفهان دارند. در حقیقت این عاملان آخرین نقطه ارتباط مستقیم با کشاورز هستند و دستورالعمل هایی که در جلسات مشترک به تصویب می رسد، از طریق آنها به کشاورزان ابلاغ می شود.
چه تعداد مراکز خدمات ترویجی در استان اصفهان فعال است، نحوه فعالیت و برقراری ارتباط این مراکز با کشاورزان به چه صورت است و تاکنون چه تعداد کلاس‌های آموزشی و ترویجی در این استان برگزار شده است؟
۵۱ دفتر و مرکز خدمات در استان اصفهان از سوی سازمان جهاد کشاورزی مدیریت می‌شوند که از این تعداد چهار دفتر به صورت اختصاصی به موضوع ترویج کشاورزی می پردازند. در این مراکز که در دهستان‌ها قرار گرفته اند سربازهای سازندگی، به خدمت می پردازند و متاسفانه کمبود سرباز در یک سال اخیر موجب کاهش تعداد آنها به ۵۰ نفر شده است. شرکت های فنی و مشاوره ای نیز در امر ترویج کشاورزی همکاری دارند. همچنین نظام صنفی یکی دیگر از دستگاه‌های ابلاغ الگوی کشت و اعلام توصیه‌های کشاورزی به کشاورزان است و بیش از ۲۰۲ کارشناس پهنه در این حوزه به فعالیت می پردازند.
در سال ۱۳۹۷، بیش از ۲۰۱ هزار و ۲۷۷ نفر- روز، کلاس آموزشی ترویجی برای کشاورزان و فعالان این بخش برگزار شد و کشاورزان زیادی در طول سال برای ارتباط مستقیم با مرکز ترویج درخواست کرده و از این مرکز مشاوره های لازم را دریافت کرده اند.
آموزش‌های توسعه ای پیرامون الگوی کشت چگونه به کشاورزان ارائه می شود و نحوه فعالیت سایت‌های کشاورزی استان به چه شکل است؟
اینکه کشاورزان در طول سال چه اقداماتی برای بهبود خاک و بذر خود انجام دهند و افزایش میزان کیفی و کمی محصولات خود را چگونه پیگیری کنند از سوی سایت‌های کشاورزی که در دهستان‌ها و روستاهای مختلف تشکیل شده است، به بحث گذاشته می شود و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات این سازمان با حضور در جلسات این سایت‌ها، در خصوص کاشت، داشت و برداشت به کشاورزان مشاوره می دهند.
آموزش‌های الگویی و توسعه ای مرکز ترویج جهاد کشاورزی استان اصفهان نیز از طریق همین ۱۷۴ سایت کشاورزی که در استان تشکیل شده است، به کشاورزان ارائه می شود و این مشاوره‌ها و آموزش‌ها شامل همه محصولات کشاورزی است؛ البته محصولاتی که کشاورزان بیشتری برای کاشت از آنها استقبال کرده اند، در اولویت مرکز ترویج و سایت‌های کشاورزی قرار دارد.
پنج سایت برای مشاوره در حوزه دامداری سنگین و هفت سایت پسته، هفت سایت انار، سه سایت زردآلو، ۲۷ سایت گندم آبی و سه سایت گندم دیمی در استان ایجاد کرده ایم و کشاورزان از مشاوره‌های این سایت‌ها به صورت ویژه استفاده می کنند. در واقع انتقال دانش کشاورزی از طریق همین سایت‌ها صورت می گیرد.
برگزاری مراسم روز مزرعه و هفته انتقال یافته‌ها نیز یکی دیگر از برنامه‌های مرکز ترویج کشاورزی جهاد کشاورزی استان اصفهان است که در طول سال صورت می گیرد و ارتباط مناسبی در این مراسم‌ها میان کشاورزان و محققان این حوزه برقرار می شود.
استفاده از تحقیقات علمی و دانش پایه در امر ترویج مباحث کشاورزی و الگوهای کشت تا چه حد صورت می گیرد و همکاری کشاورزان و میزان استقبال آنها از این طرح‌ها چطور بوده است؟
یکی دیگر از مهم ترین اقدامات مرکز ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان استفاده از طرح‌های تحقیقاتی و علمی است، بر این اساس این مرکز از طرح‌های تحقیقاتی حوزه کشاورزی که به پایان رسیده، استفاده می کند و با اجرایی کردن این تحقیقات در اراضی کشاورزی و با حضور کشاورز، به استفاده این تحقیقات به صورت عملی می پردازیم. برای مثال طرح‌های زیادی برای کاشت گندم در مزارع شهرستان اردستان به مرحله اجرا رسیده است.
اغلب کشاورزان طرح‌های تحقیقاتی ترویجی را معتبر نمی دانند و گمان می کنند اجرای طرح در مرکز تحقیقات این سازمان در ایده آل ترین حالت صورت گرفته و همین امر باعث وجود نتیجه بسیار مناسب شده است؛ البته اجرای طرح‌های تحقیقاتی و دانش پایه در اراضی کشاورزی استان و مشاهده نتیجه مطلوب آن توسط سایر کشاورزان موجب افزایش میزان استقبال کشاورزان از این طرح‌ها در دوره‌های زمانی بعدی می شود.
به غیر از دوره های اصلاح الگوی کشت، چه دوره های دیگر آموزشی برای فعالان بخش کشاورزی برگزار می شود و چه نهاد ها و دستگاه هایی در این زمینه با مرکز ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، همکاری می کنند؟
آموزش‌های اقتصاد مقاومتی یکی دیگر از بخش‌های آموزشی است که از سوی این مرکز و سازمان بسیج سازندگی برای کشاورزان در نظر گرفته شده و در سال گذشته بیش از ۱۸ هزار و ۹۰۰ نفر روز کلاس اقتصاد مقاومتی برای فعالان بخش کشاورزی استان برگزار شد، در این همین راستا برای شش هزار و ۶۰۰ نفر از شرکت کنندگان گواهی حضور در کلاس آموزشی صادر شده است.
دوره‌های سه تا پنج روزه مرکز ترویج جهاد کشاورزی که با همکاری بسیج سازندگی برگزار می شود نیز یکی دیگر از فعالیت های تاثیرگذار در روند آموزش و توسعه سطح علمی کشاورزان است که به صورت تئوری و عملی به مباحث و مشکلات روز کشاورزی و مزرعه داری می پردازد، مرکز آموزش جهاد کشاورزی، سازمان فنی و حرفه ای و سازمان نظام مهندسی نیز از جمله نهادهایی است که اقدام به برگزاری کلاس‌های این چنینی می کنند.
تا کنون ۱۸۴ هزار نفر از بهره برداران بخش کشاورزی در سامانه مرکز ترویج ثبت نام کرده اند و ارتباط مناسبی میان مرکز ترویج و این بخش از فعالان عرصه کشاورزی استان برقرار شده است.
میزان رضایت فعالان بخش خصوصی حوزه کشاورزی استان اصفهان از فعالیت‌ها و برنامه ریزی های انجام شده در خصوص ارتقا سطح علمی کشاورزان و بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی را چطور ارزیابی می کنید؟
فعالان بخش خصوصی حوزه کشاورزی معتقد هستند که بخش خصوصی مدیریت کشاورزی هیچگونه اقدامی برای توسعه و بهبود وضعیت کشاورزی کشور انجام نمی دهد و کشاورزان فعال و پویای استان کمتر از میزان فعالیت‌های بخش دولتی گلایه می کنند. مشکل نیرو و عوامل اجرایی یکی دیگر از معضلات ما برای اجرای برنامه‌های اساسی و سیاست‌های کلی است، اما همواره سعی کرده ایم با اولویت‌های تکثرگرا و اهرم‌های نیروی انسانی نهادهای دیگر، این کمبود نیروی انسانی را جبران کنیم.
تقریبا ۳۰ هزار نفر از جمعیت ۱۸۴هزار نفری بهره برداران کشاورزی استان، بی سواد هستند و نیروهای اجرایی و عوامل آموزشی ما ملزم به ارائه مطالب آموزشی و علمی به زبان ساده و روان برای آنها هستند. برنامه‌های تلوزیونی و نشریاتی که از سوی سازمان جهاد کشاورزی به کشاورزان ارائه می‌شود، کمک شایانی به اصلاح الگوی کشت آنها و بهبود وضعیت کشاورزی در استان می کند.
نظر شما