آینده مبهم "غذا" با وجود هجوم ملخ و سیل

درحالی‌که بارش‌های سنگین هفته‌های اخیر خسارات فراوانی به بخش کشاورزی استان‌های گلستان، مازندران، خوزستان، لرستان و برخی مناطق دیگر وارد کرد اما بسیاری مسئولان بر این باورند با سیلاب‌هایی که در سراسر استان‌های کشور به وقوع پیوست در سال‌های آینده آثار مثبتی در عملکرد بخش کشاورزی شاهد خواهیم بود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، در پی سیلاب‌های کم‌سابقه‌ای که از آغازین روزهای امسال در شهرهای مختلف کشور به‌ویژه در مناطق شمال، غرب و جنوب غربی ایران رخ داد، گزارش‌ها چنین نشان می‌دهد بیشترین میزان خسارت‌های سیلاب‌های اخیر مربوط به بخش کشاورزی استان‌های گلستان، خوزستان، لرستان و مازندران است که عمده تولیداتشان گندم، کلزا، جو، برنج، سبزی و صیفی، مرکبات، سیاه ریشه‌ها، دام، طیور و آبزیان است.

با توجه به برآوردهای اولیه مدیریت بحران و کاهش مخاطرات وزارت جهاد کشاورزی خسارات فراوانی به کشاورزی این استان‌ها که دارای رتبه‌های برتر تولیدات زراعی بودند واردشده است به‌طوری‌که  میزان خسارت‌های بخش کشاورزی در ۱۶ استان کشور شش هزار و ۱۶۶ میلیارد تومان اعلام شده است. آمارهای فعلی نشان می‌دهد که ۸۷۲ هزار هکتار اراضی زراعی معادل ۴۶.۳ درصد ، ۱۰۸ هزار هکتار اراضی باغی معادل ۱۲.۲ درصد ، ۱۹ درصد بخش دام، طیور و آبزیان و ۲۲.۵ درصد بخش آب‌وخاک، امور زیربنایی و تأسیسات و شبکه‌های انتقال آب خسارت جدی دیده‌است. البته این در حالی است که برخی مسئولان حوزه کشاورزی براین باورند هنوز آمار کلی از مجموع خسارت‌های بخش کشاورزی نداریم و همچنان این موضوع در حال بررسی کارشناسی است.

با توجه به اینکه خوزستان با تولید بیش از ۵.۱ میلیون تن گندم و گلستان با تولید بیش از ۱۰۰ هزارتن دانه کلزا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کشور در این زمینه‌ها به شمار می‌روند ( البته استان‌های فارس، کرمان، ایلام، مازندران، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی، سمنان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان هم در تولید گندم، کلزا، جو، آبزیان و تولیدات زراعی، باغی، دامی و طیور نقش مهمی دارند)، مجموع خسارات به ویژه در استان‌هایی که از منابع تامین غذایی کشور به حساب می آمدند، این نگرانی را ایجاد می‌کند که آیا امنیت غذایی و ذخایر مواد اولیه خوراکی کشور در ماه‌های آینده با مشکلی مواجه می‌شود یا نه؟! اینکه ذخایر فعلی کشور تا چه اندازه پاسخگوی جبران خسارات پیش آمده برای بخش کشاورزی و زیربخش‌های آن در اثر جریان سیل است؟ و تا چه اندازه این رخداد بر افزایش قیمت‌ها موثر خواهد بود؟

در همین راستا احمدرضا همتی رییس اتحادیه تولیدکنندگان وصادرکنند گان محصولات کشاورزی اصفهان در گفت‌وگو با خبرگار ایمنا اظهار می‌کند: در صورتی‌که برنامه‌ای صحیح وجود داشته و آب‌های ناشی از بارش‌ها هدایت و نگهداری می شد قطعا شاهد تاثیرات مثبتی بر کشاورزی کشور بودیم اما با شرایطی که پیش آمد بارش ها نتیجه ای به غیر از تخریب در پی نداشت.

وی یادآور می‌شود: اگرچه نتیجه بارش‌ها تا حدودی برای استان اصفهان مطلوب بود ولی استان‌های دیگر دچار آسیب شدند که ماحصل آن مواردی همچون گرانی سراسری و کاهش صادرات مواد غذایی خواهد بود. به ویژه وقوع سیل دراستان خوزستان که دارای رتبه برتر تولید گندم بود مشکلات فراوانی را برای تامین گندم ایجاد خواهد کرد.

این مسئول خاطرنشان می کند: در رابطه با افزایش قیمت‌ها با مقایسه‌ای آماری بین نرخ مواد غذایی امسال با سال‌های گذشته به وضوح مشخص می شود که تا چه حد قیمت محصولات کشاورزی تغییر کرده است و قطعا با توجه به خسارات ناشی از سیل، صادرات نیز دچار مشکل خواهد شد. هر چند با افزایش نرخ ارز، رونق یافتن صادرات پیش بینی می‌شد ‌اما از بین رفتن محصولات زراعی باعث سقوط آمار صادرات نیز خواهد شد.

 به گفته همتی مشکلات تحریم و موانع واردات، سرمازدگی درختان، هجوم ملخ‌ها و سیلاب‌های اخیر همگی دست به دست هم داده و تهدیدی برای امنیت غذایی  کشور به‌شمار می رود ضمن آنکه نباید فراموش شود همچنان دچار بحران خشکسالی در استان اصفهان هستیم.

وعده جبران خسارات برای کشاورزان

با توجه به وارد آمدن خسارات فراوان به بخش کشاورزی استان‌های درگیر سیل تصمیماتی برای جبران خسارت فعالان این بخش مصوب شده است. به طوری که هیئت‌وزیران در جلسه روز ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ به پیشنهاد وزارت کشور و تأیید سازمان برنامه ‌و بودجه کشور به‌منظور جبران خسارت‌های بخش کشاورزی ناشی از سیل فروردین‌ماه سال جاری، با پرداخت کمک‌های بلاعوض به تمام استان‌های آسیب‌دیده، از محل منابع مالی اختصاص‌یافته و با لحاظ پوشش بیمه‌ای واحدهای مربوط، توسط استانداری موافقت کرد.

همچنین با تصمیم دولت و به‌منظور جبران خسارات یادشده، مبلغ ۵۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت (با سود و کارمزد چهار درصد) با راهبری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طریق بانک‌های عامل با معرفی وزارت جهاد کشاورزی و استانداری ذی‌ربط بین آسیب دیدگان با لحاظ پوشش بیمه‌ای واحدهای خسارت‌دیده و ضمانت زنجیره‌ای پرداخت می‌شود.

افزون بر این، هیئت دولت، وزارت جهاد کشاورزی را موظف کرد ظرف مدت دو هفته از ابلاغ این تصویب‌نامه، نسبت به تدوین دستورالعمل اجرایی نحوه و چگونگی پرداخت کمک بلاعوض و تسهیلات ارزان‌قیمت با هماهنگی وزارت کشور اقدام نماید.

دراین‌باره حسن نژاد، قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی با اشاره به میزان خسارت پرداختی به بهره‌برداران آسیب‌دیده از سیل در استان‌های مختلف گفته است: "در کل کشور تاکنون به ۲۲ هزار و ۵۳۴ مورد خسارت در بخش کشاورزی غرامت پرداخت کرده‌ایم. این صندوق متناسب با قراردادی که با بیمه‌گذاران دارد و رقمی که در بیمه‌نامه کشاورز تعهد کرده است، خسارت پرداخت می‌کند."

حسن نژاد درباره جبران خسارت سایر بهره‌برداران بخش کشاورزی آسیب‌دیده از سیل که زیرپوشش صندوق بیمه کشاورزی نبوده‌اند، بیان کرد:" بر اساس اعلام رییس‌جمهوری و وزیر جهاد کشاورزی، به بهره‌برداران بخش کشاورزی که بیمه نیستند و درعین‌حال براثر سیل خسارت‌دیده‌اند طی دستورالعملی غرامت پرداخت می‌شود. در بیمه کشاورزی، دولت بیش از ۶۰ درصد حق بیمه‌ها را پرداخت می‌کند و ما امیدواریم با تأمین اعتباری که سازمان برنامه‌وبودجه انجام می‌دهد، پرداخت غرامت‌ها به کشاورزان سیل‌زده بدون وقفه ادامه داشته باشد."

پیش‌بینی نتایج مطلوب بارندگی‌ها برای کشاورزان اصفهانی

باوجود سیلاب‌هایی که در سراسر استان‌های کشور، به وقوع پیوست و آسیب‌ها و خسارات آن، از سوی تعدادی از مسئولان اذعان می‌شود که در سال‌های آینده آثار مثبتی در عملکرد بخش کشاورزی شاهد خواهیم بود.

دراین‌باره محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده است: "باوجودآنکه این بارندگی‌ها برای بهره‌برداران ما مشکلاتی را به وجود آورده اما نعمت‌های زیادی برای محیط‌زیست، کشاورزی داشته است و به تقویت سفره‌های زیرزمینی و پر آب شدن تالاب‌ها انجامیده و تأثیر شگرفی در کشت دیم کشور داشته است.

وی با بیان اینکه دولت در پرداخت غرامت به کشاورزان مصوبات خوبی داشته است، می‌افزاید: بخشی از این غرامات به‌صورت مستقیم و بلاعوض و بخشی دیگر نیز به‌صورت تسهیلات به کشاوزان پرداخت می‌شود و این موضوع تصویب و به رؤسای جهاد کشاورزی ابلاغ‌شده است و آرام‌آرام پرداخت می‌شود."

در این میان اصفهان به دلی آنکه کشاورزی در این استان به‌شدت تحت تاثیر خشکسالی‌ها قرارگرفته و زراعتش به‌ویژه در شرق استان، سال‌های زیادی بی‌رمق شده و کم‌آبی در آن به بحرانی قابل توجه تبدیل‌شده بود با افزایش بارندگی‌ها در چند هفته گذشته و جاری شدن آب در زاینده‌رود، جانی دوباره گرفت و تن تشنه اش از بارندگی ها مرطوب شد. و مسئولان خبر از افزایش برداشت محصولات زراعی همچون جو و گندم را می‌دهند. به‌ویژه آنکه استان اصفهان سه درصد اراضی کشاورزی کشور را در اختیار دارد و شش درصد محصولات کشاورزی را تولید می‌کند، بی شک این بارندگی‌ها باعث توسعه زراعت خواهد شد.

اگرچه مرادمند قائم‌مقام و معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان اعلام کرد که "بارش‌ها و سیلاب‌های اخیر بالغ‌بر ۷۶۰ میلیارد ریال خسارت به بخش کشاورزی اصفهان وارد کرده است" ولی در مجموع این‌چنین به نظر می‌رسد که بارش‌های اخیر تا حدودی باعث کاسته شدن از نگرانی‌ها نسبت به بی‌آبی و رکود کشاورزی شده است.

همچنان که محمود رضا افلاکی، مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اعلام می‌کند که در سال‌های خشک‌سالی، تولید محصولات استان اصفهان از سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن به سه میلیون و ۲۰۰هزار تن رسیده بود اما بارندگی‌های اخیر باعث می‌شود محصولات زراعی به میزان سه میلیون و ۸۰۰ هزار تن نیز برسد.

این مسئول با اشاره به خسارات وارده به محصولات زراعی اصفهان، تصریح می‌کند: تقریباً به پنج هزار هکتار محصول گندم و جو در استان خساراتی از سیل واردشده که این میزان از خسارت مربوط به مناطق غرب و جنوب استان و اراضی است که نزدیک رودخانه‌های منطقه‌ای قرارگرفته است. اما در برابر این خسارات، حدود ۱۳۳هزار هکتار غلات کشت پاییزه از بارندگی‌های اخیر منتفع شده است. به‌این‌ترتیب، میزان خسارات واردشده کمتر از سه درصد از کل محصولات زراعی زیر کشت استان است.

افلاکی با تأکید بر مطلوب بودن نتیجه بارش‌ها می‌گوید: کشاورزان منطقه مرکزی استان نیز از این شرایط پیش‌آمده بسیار راضی هستند و با پیش‌بینی‌های انجام‌گرفته نسبت به ادامه بارش‌ها می‌توان چنین استنباط کرد که بارندگی‌ها تا ۲۰ درصد در افزایش میزان تولیدات محصولات زراعی استان تأثیرگذار خواهد بود به علاوه اینکه بارندگی‌ها باعث صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی هم شد تا جایی که در اراضی آبی گندم غرب این استان تابه‌حال آبیاری صورت نگرفته‌ و اراضی از نزولات جوی سیراب شده است.

کد خبر 374443

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.