به گزارش خبرنگار ایمنا، نعمت‌الله فاضلی در میزگرد توسعه و مسئله کودکی در ایران اظهار کرد: به لحاظ بیولوژیک کودکی همواره وجود داشته و ما هنوز با فرزندی سروکار داریم و فرزندسالاری به جای کودک سالاری وجود دارد.
فاضلی با بیان اینکه فرزندی یک رابطه اجتماعی است، افزود: فرزندی رابطه‌ای بین انسان‌ها است و مهم‌ترین ویژگی فرزندی این است که فرزند فاقد استقلال و رابطه‌ای است که نوعی مالکیت در آن نهفته و از این جهت والدین فرزندان را در مالکیت خود می‌دانند.
سرمایه‌گذاری بر روی کودک بحران‌زا است
وی با اشاره به اینکه بحران در حوزه کودکی دقیقا از زمانی شروع می‌شود که بر کودکان سرمایه‌گذاری می‌شود، افزود: کودکی دقیقا از همین زمان از بین می‌رود و امکان شکل‌گیری طبیعیِ شخصیتی که لحظه اکنونِ خود را از دست می‌دهد وجود نخواهد داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه جامعه در پرتو نگاه اقتصادی و سودانگرانه، ارزش‌های وجودی انسانی را پایمال می‌کند، گفت: از این نگاه که آموزش مهم است اما اگر بر کودکان سرمایه‌گذاری شود نمی‌گذاریم گفتمان فرهنگی فرزندی به کودکی برسد.
وی در خصوص تعریف گفتمان کودکی گفت: موجود انسانی نه بچه است نه فرزند و نه مالکیت وجودی آن به ما وابسته است کودکی یک دوره نیست بلکه یک معناست و نوعی بودن و شدن است.
کودکی را دست کم گرفته‌ایم
فاضلی با تاکید بر اینکه کودکی را دست کم گرفته‌ایم، اظهار کرد: تمام گفتمان‌هایی که تاکنون بوده گفتمان‌های زیرساخت و عمران بوده و به جای اینکه از انسان صحبت کنیم از عمران حرف زده‌ایم، این راه ما را به نتیجه نمی رساند.
انسان‌شناس و پژوهشگر مطالعات فرهنگی با بیان اینکه هر تئوری که محورش اقتصاد باشد به توسعه نمی‌انجامد، گفت: هر جامعه‌ای که مبتنی بر شکفتگی و ظهور قابلیت‌ها و استعدادهای وجودی و احساس رضایت و خوشبختی انسان‌ها حرکت کند موجب توسعه می شود.
وی با اشاره به نظریه "فروید" گفت: فروید بیش از اندازه بر اهمیت کودکی تاکید داشت و شاگرد او "اریکسون" هویت را هشت مرحله‌ای دانست و گفت نباید فکر کنیم اگر کسی در کودکی بد بوده نمی‌تواند خوب شود یا اگر خوب بوده نمی‌تواند بد شود، اریکسون نشان داد که انسان در هر مرحله‌ای می‌تواند تغییر کند.
فاضلی نظریه فروید را عامل ایجاد دکانی بزرگ برای مشاوره، روانشناسی و مددکاری دانست و افزود : بر اساس این نظریه کاسبی بزرگی برای رشته‌های متعدد ایجاد شد که خانواده‌ها نگران عدم سرمایه گذاری روی فرزندان خود شدند.
آمار بالای پزشک و مهندس بیانگر نگاه اقتصادی به کودکان است
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه نباید دچار اپیدمی فرویدی شویم، گفت: نظام پزشکی امروز ما به جای پیشگیری به نحو نادرستی، بر درمان مبتنی است و سیطره کودکی بر سایر دوره‌های زندگی مانند سیطره همین درمان بر پیشگیری است و این نگاه نشانگر بحران و عقب‌ماندگی است.
وی با بیان اینکه روانشناسی مسائلی به وجود آورد که کودکی را به نوعی تقلیل گرایی اقتصادی تنزل داد، اظهار کرد: این تفکر که اگر در آموزش ۱۰۰ تومان بدهید، ۵۰۰ تومان در می‌آورید نوعی نادانی است، متاسفانه سال‌ها است به کودکی و آموزش چنین نگاهی داشته‌ایم که نتیجه‌ای جز محیط زیست بحرانی، خانواده متشنج و افسردگی و عدم رضایت ندارد اما تا بخواهی مهندس و وکیل و پزشک دارد.
این انسان شناس با تاکید بر اینکه کودک باید کودکی کند، گفت: آدم‌ها باید اکنون شان بسط پیدا کند نه گذشته آنها، یعنی نه گذشته‌گرا باشند و نه آینده‌گرا چرا که در واقعیت حال بودن نه گذشته‌ای وجود دارد و نه آینده ای.
به کودکان مانند حساب بانکی نگاه نکنید
فاضلی با بیان اینکه جامعه امروز "اکنون" را کوچک کرده و آینده‌ای که هنوز نیامده را قربانی گذشته‌ای که تمام شده می‌کند، گفت: نباید روی کودکان سرمایه‌گذاری با معنای تجاریِ آن انجام شود بلکه آنها انسان هستند و کسی حق شرط بندی یا سرمایه گذاری روی آدم‌ها را ندارد با کودکان نباید مانند حساب بانکی برخورد کرد و ببینیم کدام بانک سود بیشتری می‌دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی کودکی را یک دوره از زندگی ندانست و گفت: در گذشته کودکی و بازی معنا نداشت و کودکان از بچگی کار می‌کردند و در آموزه‌های ما هم این بود که کودکی یک بزرگسالی با سن پایین است و در شرایط زندگی روستایی اصلا کودکی وجود نداشت و در حال حاضر هم کودکی در حال تقلیل به یک مقوله بیولوژیک است.
فاضلی کودکی را مهم دانست اما آن را پاشنه آشیل تئوری توسعه ندانست و تصریح کرد : کودکی در جامعه و خانواده‌های ما زیر سوال رفته و به مفهومی سوخته تبدیل شده است تنها به این دلیل که خواستیم روی آنها سرمایه‌گذاری کنیم.
وی مسائل جامعه را متکثرتر از این دانست که بتوان آنها را با تئوری کودکی حل کرد و گفت: نابرابری جنسیتی که در جامعه ما ریشه تاریخی دارد یا چالش‌های محیط زیستی و یا سیاسی و بین‌المللی را چگونه می توان با تئوری کودکی حل کرد؟ امروز جامعه ما چالش‌های بسیاری دارد که علاوه بر تئوری کودکی راهکارهای دیگری هم باید برای آن اندیشید.
وی با تاکید بر اینکه نباید توسعه را تنها حول محور اقتصاد محدود کرد و از انسان غافل شد، افزود: کودکان ابزار نیستند، کودکان آدم‌هایی هستند که حق زیستن، بودن و شدن دارند و کودکان به هیچ وجه قرار نیست آرمان‌های والدین یا حکومت را به دوش بکشند کودکان باید خودشان باشند و در لحظه اکنون همانگونه که هستند زندگی کنند.
نظر شما