نرخ بیکاری در گرداب آمارهای ضدونقیض/اتفاق نظر دولتمردان؛ راهکاری برای اشتغالزایی

به گزارش ایمنا، اوایل مهر ماه امسال سخنگوی دولت در نشست خبری خود اعلام کرد: بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، در تابستان سال جاری نرخ مشارکت ۴۱ درصد، نرخ بیکاری ۱۱.۵ درصد شده است.

با وجود اعلام این خبر اما رحمان فضلی نهم مهر ماه سال جاری درباره نرخ بیکاری گفت: برخلاف اعلام رسمی رقم ۱۲ درصد بیکاری در کل کشور برای بهار سال ۹۶، نرخ بیکاری در برخی از شهرهای کشور به بیش از ۶۰ درصد رسیده است و رقم بیکاری در بین تحصیل‌کرده‌ها بسیار بالاتر از آنچه به طور متوسط اعلام می‌شود است.

پیشتر و در گزارش منتشر شده مرکز پژوهش های مجلس در خرداد ماه ۹۶، پیش بینی شده بود که نرخ بیکاری در سال ۱۴۰۰ در سناریوی خوش بینانه، به حدود ۱۶ درصد و در سناریوی بدبینانه به حدود ۲۶ درصد می رسد و به نظر می رسد حل این شرایط آن چیزی است که معاون اول رئیس جمهور از آن به عنوان «ابر چالش» یاد می کند.

با این وجود بعد از اعلام وزیر کشور نسبت به بیکاری ۶۰ درصدی در برخی شهرها، مشاور وزیر و مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و توسعه اشتغال وزارت کار در واکنش به این ادعا، گفت که نرخ بیکاری در شهرها ملاک مناسبی برای ارزیابی وضعیت اشتغال کشور نیست بلکه بررسی نرخ بیکاری در شهرستان‌ها می‌تواند تصویر بهتری از وضعیت اشتغال در مناطق مختلف ارائه دهد.

علاءالدین ازوجی در توضیح بیشتر موضوع، بیان داشت: ممکن است در برخی مناطق شهری شاهد چنین وضعی باشیم اما آمارهایی که در اختیار ماست نشان می‌دهد نرخ بیکاری در هیچ شهرستانی به ۶۰ درصد نمی‌رسد و در واقع بدترین وضعیت اشتغال بین شهرستان‌های کشور مربوط به شهرستان اسلام‌آباد غرب در استان کرمانشاه است که نرخ بی‌کاری ۳۸.۶ درصد را در سال ۹۵ تجربه کرده است.

به گفته ازوجی وزارت کار اولویت‌هایی برای حل مشکل بیکاری در استان‌های محروم‌تر تعیین کرده است و تلاش می‌کند با کمک به کارآفرینان در این استان‌ها قسمتی از مشکلات در این مناطق را به‌طور خاص حل کند.

مرجع رسمی اعلام آمار بیکاری، مرکز آمار ایران است

از سوی دیگر نوبخت سخنگوی دولت روز گذشته در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که وزیر کشور آمار بیکاری را در برخی استان‌ها ۶۰ درصد اعلام کرده است و برنامه دولت برای حل این مشکل چیست، تصریح کرد: مرجع رسمی اعلام آمار بیکاری، مرکز آمار ایران و سایت این مرکز است. اعلام بیکاری نرخ ۶۰ درصد درست نیست، زیرا در تابستان امسال نرخ بیکاری کاهش یافته است. البته دولت از طریق تسهیلات بانکی، یک و نیم میلیارد اعتبار صندوق توسعه ملی و اعتبارات عمرانی به دنبال حل مشکل بیکاری در برخی استان‌ها از جمله کرمانشاه است و اولویت هم با مناطقی است که آمار بیکاری بالایی دارند.

اما در آمار جدیدی که دو روز گذشته به نقل از مرکز آمار ایران منتشر شد میزان بیکاری فصلی جوانان در بهار امسال با ثبت ۲۸.۸ درصد بیشترین نرخ بیکاری در ۱۶سال گذشته اعلام شد. پیش از این بالاترین نرخ بیکاری فصلی جوانان در فصل بهار، مربوط به سال ۱۳۸۰ با نرخ ۳۰.۶ درصد بود. در عین حال بررسی نرخ بیکاری فصلی در بین جمعیت جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که عموماً نرخ بیکاری فصلی، هر ساله در فصل زمستان به بالاترین حد خود نسبت به سایر فصول سال می‌رسد. اما چرا آمار میزان بیکاری در کشور همچنان بالاست؟

به گفته کارشناسان، آمارهای اشتغال در کشور ما نشان می دهد ۶۵۰ شغل سالانه ایجاد شده است که البته این آمار باید بیش از یک میلیون نفر در سال باشد که اگر حداقل از ۵ سال گذشته رعایت می شد، شاید نرخ بیکاری اکنون ۷ درصد بود.

نرخ بیکاری زنان در کشور ما به شدت بالا رفته است

سید علی هاشمی محقق و پژوهشگر حوزه بازارکار نیز در یک برنامه تلویزیونی پیرامون این موضوع، گفت: مقایسه آمار اشتغال زمستان ۹۵ با بهار ۹۶  نشان می دهد، در این بازه زمانی تعداد قابل توجهی شغل  ایجاد شده و نرخ بیکاری در جداول تغییر کرده است.

وی گفت: شاغلین در زمستان ۹۵ بیش از ۲۲ میلیون و سیصد هزار بوده که در بهار به بیش از ۲۳ میلیون سی صد هزار نفر رسیده است که نشان می دهد در فاصله یک فصل، بیش از یک میلیون نفر شغل ایجاد شده است. نرخ مشارکت نیز در زمستان ۹۵  ۳۸.۹ و دربهار  ۴۰.۶ درصد بوده است یعنی جمعیت فعال در زمستان ۲۵ میلیون بود ه که در بهار همان سال به ۲۶ و سی صد هزار رسیده که  دریک فصل بیش از یک میلیون نفر بیکار بیشتر شده است. البته علیرغم افزایش بیکاری تعداد قابل توجه ای هم شغل ایجاد شده است. هاشمی گفت علت در سال های قبل جمعیت متقاضی از بازار کار دور نگه داشته شدند.

هاشمی گفت: علاوه بر این، آمارها نشان می دهد، نرخ بیکاری زنان در کشور ما به شدت بالا رفته است و بررسی این آمارها، باید مبنای تحلیل های ما باشد.

این محقق حوزه بازارکار گفت: ریشه این موضوع، در ساله های قبل است. اینکه در ۱۰ سال گذشته تراکم افراد و به تبع  انباشت نیروی کار در دانشگاه ها بسیار بالا بوده است که به بهانه های مختلف از بازار کار دور نگه داشته شده اند و  فکری هم برای اشتغال آنها نشده است.

وی تاکید کرد: در کشور ما، منابع و سرمایه به اندازه کافی هست و کارآفرین هم داریم اما اشتغال همچنان کم است.

نرخ بالای بیکاری تحصیل کرده های دانشگاهی، بزرگترین معضل اصفهان

اما مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان نیز اواسط شهریور امسال در خصوص نرخ بیکاری استان، اعلام کرد که نرخ بیکاری استان اصفهان در سال ۹۵ مطابق با اعلام مرکز آمار ایران ۱۴.۶ درصد است که متوسط نرخ کشوری ۱۲.۴ درصد بود به نحوی که نرخ بیکاری استان اصفهان ۲.۲ درصد از کشور بیشتر است.

محسن نیرومند با بیان اینکه بیش از یک میلیون و ۵۱۹ هزار نفر شاغل و ۲۵۹ هزار ۹۹۷ بیکار در استان در پایان سال ۹۵ داشتیم، تاکید کرد: بیشترین نرخ بیکاری را در لنجان با ۱۸.۶ درصد سپس شاهین‌شهر و خوانسار قرار دارند.

وی افزود: کمترین نرخ بیکاری را آران و بیدگل با ۵.۹ درصد دارد که در یک اقتصاد پویا بیکاری باید حداقل ۶ درصد داشته باشد همچنین نطنز با ۶.۵ درصد و برخوار با ۷.۱ درصد کمترین نرخ بیکاری استان را دارند.

به گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان، در حال حاضر ۲۴ هزار و ۷۹۷ نفر مقرری بگیر بیمه بیکاری در استان اصفهان داریم که متاسفانه این آمار سالانه ۳۰ درصد رشد دارد که یکی از دلایل مهم این آمار رکود حاکم بر صنعت است همچنین ۱۰ درصد بیمه بیکاری کشور به دلیل صنعتی بودن آن مربوط به استان اصفهان است.

وی با ابراز تاسف نسبت به اینکه بدبختانه یکی از معضلات استان اصفهان، نرخ بالای بیکاری تحصیلکردگان دانشگاهی است که خانم ها در صدر این فهرست قرار دارند، بیان داشت: نرخ بالای سود بانکی ضد اشتغال است، با این نرخ ها نمی‌توان اشتغال پایدار ایجاد کرد؛ در کل حل مشکل بیکاری اختیارات وسیع‌تری می‌خواهد که در اختیار این سازمان نیست.

برخی آمارها در کشور با یکدیگر همخوانی ندارند

استاندار اصفهان نیز مهمترین چالش های استان اصفهان را نرخ بیکاری جوانان اعلام کرد و افزود: مطابق آمار نرخ بیکاری در کشور ۱۲.۴درصد و نرخ بیکاری استان اصفهان ۱۴.۶ درصد است.

به گفته زرگرپور، نرخ بیکاری استان اصفهان۲.۲ درصد بالاتر از میانگین کشوری است، البته این موضوع تحلیل علمی دارد زیرا بخشی از بیکاران مهاجران هستند و بی شک مهاجرت هم برای تفریح انجام نمی شود بلکه برای یافتن کار است.

وی تاکید کرد: تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی در این استان زیاد است و همه دنبال بازار کار هستند.

۶۰ درصد فرصت های شغلی در تصرف بانوان است

وی با اشاره به افزایش نرخ مشارکت اقتصادی در کشور، گفت: طبق آمار نرخ مشارکت بانوان افزایش یافته به طوری که ۶۰ درصد فرصت های شغلی در تصرف بانوان است.

همچنین استاندار اصفهان در نشست خبری روز گذشته خود با بیان اینکه گاهی اوقات آمارها در کشور با یکدیگر همخوانی ندارد چرا که زمان و مبانی آمارگیری متفاوت است، معتقد است: تنها مرکز آمار ایران دقیق‌ترین و قابل اعتمادترین آمار را ارائه می‌دهد؛ آمار بیکاری تنها به صورت سالانه ارائه می‌شود و نه به طور فصلی چراکه چنین آمارهایی متغیر است.

زرگرپور با تاکید بر اینکه آمار بیکاری استان اصفهان در سال ۹۵، ۱۴.۴ درصد بوده و این آمار ناشی از هشت عامل اصلی است، افزود: استانداری اصفهان در نظر دارد که تا پایان سال جاری آمار بیکاری در استان را به میانگین کشوری برساند و درصدد آن است که تا پایان سال جاری ۹۰ هزار شغل جدید در استان اصفهان ایجاد کند.

نرخ بیکاری کشور بیشتر از آمارهای اعلام شده است

همچنین حمیدرضا فولادگر نماینده مجلس پیرامون نرخ بالای بیکاری در کشور و استان در یک برنامه تلویزیونی، اظهار داشت: در کمیسیون ویژه تولید ملی علاوه بر اصل ۴۴، بحث اشتغال را دنبال می کنیم و مدتهاست که هشدار داده شده، نرخ بیکاری بالا رفته است.

وی با اشاره به اینکه مرکز آمار، جمعیت شاغل را بالای ۱۰ سال و یک هفته کار را در نرخ بیکاری موثر می داند، تصریح کرد: اگر اشتغال دائم درنظر گرفته شود، نرخ بیکاری خیلی بیشتر از اینها خواهد بود.

رییس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس گفت: ۳۰ درصد جمعیت بیکار ما تحصیلات دانشگاهی دارند و این گویای واقیت انکارناپذیری در جامعه ماست.

وی با بیان اینکه ما در سال های اخیر رشد اقتصادی داشتیم، اما این رشد اقتصادی باعث اشتغال نشده است، افزود: البته بخش های پتروشیمی و دیگر صنایع رشد اقتصادی ما را بالا برده است اما آنها نیز اشتغال ایجاد نکرده اند.

فولادگر ادامه داد: اگر ما در چند حوزه کار کنیم رشد اقتصادی بالا خواهد رفت؛ یکی از این حوزه ها IT، فعالسازی پروژه های ساختمان سازی، تولید و کشاورزی، صنایع گلخانه ای و دیگر حوزه موثر پروژه های نیمه تمام دولتی است که باید به بخش خصوصی واگذار شود؛ همچنین فعال کردن پروژه های عمرانی، کار آفرینی و فن آفرینی که غیرمستقیم ایجاد اشتغال می کنند نیز از جمله حوزه های مطرح در رشد اقتصادی به شمار می آید.

به اعتقاد کارشناسان، موضوع اشتغال در گرو بهبود وضع کسب و کار است و وضع کسب و کار دائم پایش می شود؛ مطابق آمارهای جهانی، ایران از نظر وضعیت کار در بین ۱۹۳ کشور جهان در رتبه ۱۲۳ قرار دارد و ما رتبه پایینی در سطح جهانی داریم که اگر موانع کسب و کار را حل کنیم رتبه جهانی را هم بهبود خواهیم بخشید و در نهایت شاهد کاهش واقعی نرخ بیکاری در کشور خواهیم بود.