به گزارش خبرگزاری ایمنا لطفعلی ضیائی در جلسه کمیسیون آب، محیط زیست و اقتصاد سبز ایران با حضور نمایندگان کمیسیون کشاورزی، اتاق بازرگانی اصفهان که در خصوص وضعیت تنها حوضه آبریز فلات مرکزی کشور برگزار شد، با بیان اینکه آنچه در این جلسه گفته می شود تنها در جهت روشن شدن بحران زاینده رود و پاسخ به سوء تفاهم هاست، اظهار داشت: از جمله ابعاد و پیامدهای بحران فراگیر آب در حوضه آبریز زاینده رود تامین نشدن حق آبه محیط زیستی تالاب گاوخونی، پیش روی بیابان، خطر جابجایی های بزرگ جمعیتی، فرونشست زمین، بحران زیست محیطی، آسیب به اعتبار قوانین و خدشه به اعتماد مردم است که همگی حاکی از پرداختن سریع به این معضل و جلوگیری از افزایش تبعات آن است.
وی با بیان اینکه تالاب گاوخونی در حال تبدیل شدن به کانون بزرگ ریزگردها است، اظهار داشت: براساس تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه صنعتی اصفهان خاک بستر تالاب گاوخونی حاوی مقادیر قابل توجه ای از فلزات سنگین مانند کادمیون، نیکل، روی، منگنز و مس است که با توجه به تشکیل شدن بستر تالاب از خاک های رس این فلزات سنگین می توانند در قالب ریزگردهای سمی تا شعاع یک هزار کیلومتر پراکنده شوند.
نائب رئیس کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به اینکه میزان کادمیون در بستر تالاب ۸ برابر و میزان روی ۲ برابر استانداردهای جهانی است، افزود: تنها در شعاع ۵۰۰ کیلومتری تالاب استان های تهران، سمنان، قم، لرستان، خوزستان، چهارمحال بختیاری، یزد، فارس و کرمان قرار دارد که این ریزگردهای سمی با توجه به شدت بادهای منطقه ای می تواند این استان ها را نیز تحت شعاع قرار دهند.
وی فرونشست دشت ها را یکی دیگر از ابعاد مهم بحران در حوضه آبریز زاینده رود عنوان کرد و ادامه داد: این خطر به حدی جدی است که ۳۲۰ واحد مسکونی در منطقه دامنه اصفهان را در آستانه تخریب قرار داده است و سبب شده تا این استان از نظر مخاطرات بیلان آب های زیر زمینی به عنوان چهارمین استان کشور شناخته شود.
توزیع نامتوازن آب بین حوضه کارون و زاینده رود
ضیائی با بیان اینکه رشته کوه های البرز میانی، آب حوضه های کارون و زاینده رود را تامین می کند، اظهار داشت: تنها ۸ درصد از منابع آبی البرز میانی وارد حوضه زاینده رود می شود و این در حالیست که نسبت جمعیت حوضه آبریز زاینده رود نسبت به حوضه آبریز کارون ۵۶ به ۴۴ درصد است.
وی ادامه داد: سرانه آب تجدید پذیر در حوضه زاینده رود با احتساب تونل های که به آن اختصاص پیدا کرده است ۷۵۰ متر مکعب به ازای هر نفر است که این میزان در حوضه کارون ۵۳۰۷ متر مکعب به ازای هر نفر است که این توزیع نامتوازن آب سبب شده است تا زاینده رود با کمبود سالانه ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب مواجه باشد.
نائب رئیس کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به اینکه مطابق با آمارهای بین المللی هرگاه میزان سرانه آب های تجدید پذیر در یک حوضه کمتر از هزار واحد باشد بحران آب اتفاق افتاده است، گفت: در حوضه زاینده رود و حتی با احتساب انتقال های بین حوضه ای، آب سرانه ۷۵۰ متر است که این حاکی از شدت این بحران در فلات مرکزی کشور است.
وی با بیان اینکه شهرستان های سمیرم و فریدن در اصفهان از مناطق حوضه آبریز کارون محسوب می شوند و سالانه ۹۵۰ میلیون متر مکعب آب را به این حوضه انتقال می دهند، تصریح کرد: این درحالیست که مقدار آب حاصل از طرح های انتقال آب کارون به اصفهان تنها ۶۴۷ میلیون متر مکعب است.
ضیائی اثرات تغییر اقلیم بر میزان بارش را ۲۰ درصد دانست و اظهار داشت: نباید این مساله به عنوان ریشه بحران و کاهش مسئولیت ها در حوضه آبریز زاینده رود عنوان شود زیرا علاوه بر عدم کاهش چشمگیر بارش ها سازمان هوایی ناسا هم بر متغیر بودن و غیر قابل اتکا بودن تغییر اقلیم در بحران ها اذعان داشته است.
افزایش بارگذاری ها و عدم اجرای قوانین علت اصلی خشکی زاینده رود است
وی مهمترین دلیل بحران زاینده رود را افزایش بارگذاری ها و عدم اجرای قوانین دانست و ادامه داد: در قدم اول تامین آب لازم برای تخصیص های جدید از حق آبه زیست محیطی تالاب بوده به نحوی که ۱۲ سال است تالاب گاوخونی از حق قانونی خود بی بهره مانده است و پس از آن حق آبه کشاورزان به این امر اختصاص یافته است.
نائب رئیس کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان با تاکید بر اینکه علت خشکی زاینده رود نقض مصوبات و قوانین موجود برای این حوضه است، تصریح کرد: طبق قانون طرح های کوهرنگ دو، کوهرنگ سه، چشمه لنگان و بهشت آباد با جمع ۷۲۶ میلیون متر مکعب به چهارمحال بختیاری و شرب اصفهان، کاشان و یزد اختصاص دارد و قاعدتا باید با تعطیلی این طرح ها اختصاص های صورت گرفته کاهش یابد اما متاسفانه این اتفاق رخ نداده و کماکان این مصارف از حق آبه زیست محیطی تالاب و حق آبه کشاورزان اصفهان تامین می شود.
وی با اشاره به مدیریت و کاهش مصرف آب در استان اصفهان و بخش های مختلف مصرف، گفت: صرفه جویی ها پاسخگوی شدت این بحران نیست و متاسفانه با این وجود فضاسازی های ناروایی نسبت به استان اصفهان انجام شده است که برای ایجاد انسجام ملی همه باید تلاش کنند تا مردم آگاهی لازم از شرایط موجود را کسب کنند.
ضیائی تشکیل ستاد ملی نجات زاینده رود از سرآب تا پایاب، التزام دولت به اجرای مصوبات قانونی، خودداری از بارگذاری های جدید و همکاری دو استان برای اجرای قوانین را از جمله راهکارهای پایان دادن به تبعات زیست محیطی زاینده رود و سایر مشکلات حوضه ی آب ریز زاینده رود دانست.
نظر شما