خبرگزاری ایمنا - گروه سیاسی - اعظم ملایی: طی دهه‌های اخیر، خاورمیانه کانون بحران‌های گوناگونی بوده که جهان را صحنه درگیری‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی کرده است. در این میان، یکی از پدیده‌های جدید در عرصه روابط بین‌الملل، افراط گرایی اسلامی است که اکنون در خاورمیانه و بیشتر کشورهای اسلامی فعالیت دارد. امروزه برخی گروه‌های افراط گرای اسلامی برای دسترسی به اهداف خود، از ابزار تروریسم استفاده می‌کنند. تروریسمی که امروزه در حال فعالیت است، گونه‌ای از خشونت سیاسی است. تروریسم هرچند از ابتدای هزاره سوم، به طور ویژه در دستور کار امنیتی برخی کشورها قرار گرفته است، اما شکل اخیر تکفیری آن در خاورمیانه ، از لایه‌های پنهانی سر برآورده که در واقع، در قالب یک تهدید جدی امنیتی و در ظاهری به مراتب خشن‌تر ظاهر شده است. وجود شکاف‌های عمیق قومی ـ مذهبی در خاورمیانه و ژرفتر شدن این شکاف‌ها به واسطه جنگ قدرتها و خلأ امنیتی ایجاد شده، منطقه خاورمیانه را به بهشت گروه‌های افراطی همانند داعش (دولت اسلامی عراق و شام) تبدیل کرده است. قدرت گرفتن داعش در عراق و سوریه و سیطره آن بر بخش‌های گسترده‌ای از این کشورها، نه تنها عراق و سوریه را با بحران امنیتی و تهدید سرزمینی جدی روبرو ساخته، بلکه تهدیدات و مخاطرات مهمی را برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد کرده است.
تا به حال جمهوری اسلامی ایران از این حملات مصون بود؛ با این وجود حمله های اخیر به مجلس شورای اسلامی و آرامگاه امام خمینی در روز چهارشنبه که به کشته شدن ۱۷ نفر از هم وطنانمان انجامید، نشان داد که گروه افراط گرای داعش به هیچ وجه قابل نادیده گرفتن نیست.
داعش، ایران و متحدین شیعه اش را رافضی یا مرتد از اسلام می داند. به عقیده آنان شیعیان از دین خارج شده و دین اسلام را منحرف کرده‌اند و بنابراین کشتن آنها نوعی فضیلت محسوب می شود. البته گروه تروریستی تکفیری داعش برخلاف آنچه در تبلیغات رسانه‌ای خود وانمود کرده و خود را مدافع حقوق اهل سنت نشان می‌دهد، بارها در عمل اثبات کرده است که برای پیروان هیچ دین و مذهبی ارزش قائل نیست و فقط به اهداف جنایتکارانه خود و حامیانش فکر می‌کند. قتل عام علمای اهل سنت عراق و مخالفان سنی مذهب این گروه و نیز کشتار غیر نظامیان مسیحی در مصر نشان می دهد که رویکردهای وحشیانه و تروریستی داعش ارتباط چندانی با دین و مذهب ندارد و تنها با هدف خودنمایی سیاسی و ابراز وجود صورت می گیرد.
داعش از روشهای گوناگونی برای جذب نیرو استفاده می کند. این گروه تروریستی با توجه به علاقه مسلمانان به تشکیل دولت اسلامی، یکی از مهمترین برنامه هایش را تشکیل یک دولت اسلامی بزرگ قرار داده است، داعش حتی برای این که مصمم بودن خود را در این زمینه نشان بدهد، سال ها پیش نام خودش را از القاعده عراق به «دولت اسلامی عراق» تغییر داد و می کوشد با سوء استفاده از تمایلات مذهبی مسلمانان خصوصاً جوانان در کشورهای مختلف ، آنها را به ابزاری برای اجرای اهداف شوم خود تبدیل کند.
در همین راستا این گروه تروریستی، اعلام کرد که به دنبال برداشتن مرزها و ایجاد یک خلافت اسلامی واحد در سرزمین های اسلامی است و برای دادن جنبه عملی به این شعار ، گستره فعالیتش را از عراق به سوریه گسترش داد و سوریه و عراق را یک سرزمین واحد خواند. برگزاری دوره های دینی برای کودکان و جوانان ، فعالیت گسترده و آزادانه در شبکه‌های اجتماعی و ارائه وعده های مالی جذاب به جوانان بیکار و فقیر از دیگر حربه هایی هستند که داعش از آنها برای جذب نیرو استفاده می کند.
بنابراین در چنین شرایطی به نظر می رسد مقابله با این گروه که فعالیت خود را در سطح منطقه ای و جهانی گسترش داده است، مستلزم همکاری واقعی همه کشورهای منطقه و جامعه بین المللی است. روندی که نیازمند کنار گذاشتن اغراض و منافع سیاسی فردی کشورها و مشارکت آنها در خشکاندن ریشه های مالی و لجستیکی داعش است. در عرصه داخلی ایران نیز که به تازگی از این گروه افراط گرا زخم خورده، جلوگیری از تکرار چنین حوادثی نیازمند اتحاد و وحدت داخلی احاد ملت است. در این راستا، راهکارهای مقابله دولت ایران با این گروه نیز باید در جهت خنثی سازی اقدامات آنها به شیوه خودشان باشد. تأسیس شبکه های ملی و فرا ملی برای ارائه آموزشهای دینی اصیل، آشنا ساختن نسل جوان با الگوهای دینی درخشان در تاریخ اسلام، جذب نخبگان اقلیتهای دینی و قومی در مناصب حکومتی و مشارکت دادن آنها در مدیریت سیاسی کشور و رفع فقر و تبعیض در مناطق مرزی، حاشیه ای و شهرهای دارای اقلیتهای قومی و مذهبی، از جمله راهکارهایی هستند که می توانند توطئه داعش در کشورمان را ناکام گذاشته و از جذب نیروهای ملی به این گروه افراطی جلوگیری به عمل اورد.
منابع:
هادی آجیلی؛ زهرا مبینی کشه. (زمستان 1393). نقش داعش در شکل‌گیری معادلات جدید در خاورمیانه. دوره سوم، شماره نهم
الهام حیدری.(زمستان 1393). کالبد شکافی جریان «داعش» بررسی زمینه‌های ذهنی، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، دوره سوم، شماره نهم.
نظر شما