"زادروز هوگو گروتيوس قاضي و فيلسوف هلندي"، "تصمیم ملكهي سوئد به كنارهگيري"، "قتل اميليانو زاپاتا انقلابي معروف مكزيك"، "درگذشت جبران خليل جبران نويسنده و فيلسوف لبناني"، "زادروز عمر شريف (مايکل شلهوب) بازيگر مشهور مصري" و... از جملهي مهمترين رخدادهاي امروز (دهم آوريل) در تقویم تاریخ میلادي است.
● دهم آوريل سال 1583 میلادی:
امروز دهم آوريل زادروز «هوگو گروتيوس» قاضي و فيلسوف هلندي است كه در سال 1583 به دنيا آمد و 62 سال عمر كرد. وي فلسفهي قضاوت را به دست داده و همچنين نظر داده است كه براي حفظ صلح جهاني و کنترل رفتار دولتها و مقامها، تدوين يک رشته قوانين بينالمللي لازم است و اين ضوابط بايد بر پايهي قوانين طبيعي تنظيم شوند، نه منافع و سياستهاي برخي از دولتها.
وي نوشته است که براي محاکمه و مجازات ناقضان اصول و قواعد حاکم بر روابط ملتها و بشريت بايد يک دادگاه بينالملل وجود داشته باشد. يک سازمان جهاني بايد بهوجود آيد كه بتواند حكم اين دادگاه را به اجرا درآورد زيرا كه بدون ضمانت اجرايي حكم، وجود دادگاه بيحاصل است. در قرن بيستم نظرات گروتيوس مورد توجه قرار گرفت و گوشهاي از اين نظرات در ايجاد ديوان داوري لاهه و دادگاه کيفري بينالمللي بهکار رفته است.
● دهم آوريل سال 1652 میلادی:
90 هلندي به رياست «وان ريبك» دهم آوريل سال 1652 تصميم گرفتند در منتهياليه قارهي آفريقا، جايي كه دو اقيانوس هند و اطلس بههم ميپيوندند، مستقر شوند و شهري را بر دامنه و فراز تپههاي آنجا بنا نهند كه همين «كيپتاون» امروز از شهرهاي بزرگ و يكي از سه پايتخت جمهوري فدرال آفريقاي جنوبي است.
آنان دو روز پيش از آن با كشتي وارد اين منطقه شده بودند تا در نيمراه هلند به اندونزي (هند هلند) ايستگاهي رابط ايجاد كنند. عبور از دماغهي اميد كه قبلاً نخست دريانوردان پرتغالي به آنجا رسيده و اين نام را بر آن نهاده بودند بهعلت تلاطم دائمي و توفان دشوار بود و كشتيها مجبور به حركت زيگزاگ بودند.
چهار سال پيش از استقرار گروه «ري بك»، يك كشتي هلندي در همين منطقه غرق شده بود و سرنشينان آن در همان حوالي با كشت سبزيجات كه بذر آنها را با خود داشتند زنده مانده بودند و دربارهي حاصلخيزي و استعداد اراضي منطقه جهت پرورش گاو و گوسفند براي تازهواردين داستانها گفته بودند.
90 هلندي كه در سال 1652 در دماغهي اميد مستقر شدند بهاتفاق، نخستين مهاجرنشين هلندي آفريقاي جنوبي را بهوجود آوردند. اعقاب مهاجرين هلندي که بهنام «افريكانر» گروه سفيدپوستان فدراسيون افريقاي جنوبي را تشكيل ميدهند تا دههي 1990 با ناديده گرفتن حقوق اكثريت سياهپوست منطقه، با تشكيل يك دولت تبعيض نژادي بر همهي كشور حكومت ميكردند.
اين مهاجرين هلندي در سالهاي پاياني قرن 19 در برابر سلطهي انگلستان ايستادگي چشمگيري از خود نشان داده بودند. در اين جنگها، از مهاجرين هلندي بهعنوان بوئرها (کشاورزان) نام برده شده است. همين جنگ بوئرها آغاز پايان کار انگلستان بهعنوان يک ابرقدرت بوده است.
● دهم آوريل سال 1654 میلادی:
دهم آوريل 1654 كريستينا ملكهي دانشمند سوئد به ملت اين كشور اعلام كرد كه تصميم به كنارهگيري گرفته و به سياستمداران سوئد دو ماه مهلت داد كه پادشاه ديگري براي كشور بيابند و تأكيد كرد كه 16 ژوئن از كاخ سلطنتي اثاثهكشي خواهد كرد.
وي كه بر جاي پدرش آدولفوس نشسته بود هنوز 25 ساله نشده بود كه تصميم به كنارهگيري گرفت. آدولفوس داراي فرزند ذكور نبود. سوئد از ديرزمان توسط نخستوزير اداره ميشد و پادشاه نقش عمده نداشت.
كريستينا كه پس از او «چارلز گوستاو» پسرعمويش را بر جايش نشانيدند داراي تحصيلات عالي و بانويي روشنفكر بود كه بيشتر وقت خود را صرف بحثهاي علمي و فلسفي ميكرد و «دكارت» فيلسوف بلندآوازهي فرانسوي و نويسندهي تعريف «جامعه » در جلسات بحثي كه وي حضور داشت، شركت ميكرد. كريستينا بزرگترين حامي و مشوق «دكارت» بود.
كريستينا در طول سلطنت خود نخست همهي املاك موروثي خاندان سلطنت را به دولت واگذار كرد و سپس از دولت خواست كه آنها به مردم بفروشد. وي بيش از پيش اختيارات پادشاه را محدود كرد و كارها را به نخستوزير سپرد. كريستينا در استعفانامهاش نوشت كه ذات او با اين همه تشريفات غيرلازم سازگار نيست و او نشستن در كتابخانه و خواندن كتاب و گفتگو با دانشمندان را ترجيح ميدهد.
● دهم آوريل سال 1826 میلادی:
دهم آوريل سال 1826 تزار وقت روسيه به دولت عثماني در مورد سرزمينهاي اسلاونشين منطقهي دانوب از جمله صربستان التيماتوم داد و از اين دولت خواست كه از اين مناطق خارج و بيش از اين متعرض اسلاوهاي همنژاد روسها نشود.
روسيه بهخاطر صربستان سه بار با عثماني جنگيد، به حمايت از صربها وارد جنگ جهاني اول شد و در جريان جنگ جهاني دوم، آلمانها را از صربستان بيرون راند، اما در دههي 1990 بهدليل ضعف رهبري موفق نشد از حملهي نظامي ناتو به همنژادان صرب خود جلوگيري كند.
● دهم آوريل سال 1919 میلادی:
اميليانو زاپاتا انقلابي معروف مكزيك دهم آوريل 1919 در آستانهي 40 سالگي در دامي كه براي قتل او طراحي كرده بودند، افتاد و كشته شد. زاپاتا بر ضد ديكتاتوري «دياز» رئيسجمهور مكزيك، فساد اداري و قضايي، فئواليسم و بيحق كردن هموطنانش بهپاخاست و براي رسيدن به اين هدف سالها مبارزهي مسلحانه كرد.
زاپاتا ميگفت: اگر به فساد و ظلم مهلت داده شود بهصورت عادت درخواهد آمد و همانند موريانه، وطن را از درون نابود خواهد كرد. ظلم و ستم چيزي جز سلب حق ديگران و بياعتنايي به انسانيت نيست. آموزش ايستادگي و دفاع از حق، بزرگترين تكليف يك انسان است. به مردم بايد آموخت كه از حق طبيعي خود دفاع كنند. كشاورز، كارگر و سرخپوست (بومي) چه گناهي كردهاند كه نبايد زمين، سواد، وسيلهي توليد و استفاده از استعداد خود داشته باشند و زندگي كنند تا عملهي عدهاي انگشتشمار باشند كه چيزي بيشتر از آنها ندارند (بهتر نيستند). پولدار شدن از جيب ديگران با توسل به تقلب بزرگترين گناه است و...
اميليانو عضو انتخابي انجمن يك روستا بود. وي هنگامي كه ديد دولت به پيشنهادهاي انجمن اعتنا نميكند دست به مبارزهي مسلحانه زد و اعلام داشت كه مبارزهي مسلحانه با دولتي كه به واقعيات و حقوق اتباع توجه ندارد امري مشروع و منطقي است.
با اين فلسفه در اندك زمان، بسياري از كشاورزان و بوميان مكزيك از پيروان او شدند و دولت را وادار به غيرقانوني كردن فروش اراضي كشاورزي به بيگانگان، استرداد اراضي مصادره شده، تعديل بهرهي مالكانه، دائر كردن آموزشگاه رايگان براي بيسوادان، درمان عمومي و بازنشستگي براي روستانشينان كردند و...
راديكال شدن روزافزون زاپاتا و ترس از فراگير شدن افكار او و وقوع انقلابهايي در قارهي آمريكا نظير آنچه را كه در سالهاي پس از 1900 (عصيانهاي 1905 و 1906) در روسيه روي داده بود باعث شد كه نقشهي توطئهي قتل او طرح شود. طبق اين نقشه، يكي از افسران ارشد ارتش مكزيك ابراز تمايل كرده بود كه به زاپاتا بپيوندد. سپس زاپاتا را دعوت كردند كه با اين فرد مذاكره كند و از شرايط او آگاه شود كه هنگام نزديك شدن زاپاتا به محل مذاكره، او را به گلوله بستند.
● دهم آوريل سال 1931 میلادی:
در چنين روزي در سال 1931 ميلادي؛ «جبران خليل جبران» نويسنده، شاعر و فيلسوف لبناني دار فاني را وداع گفت.
جبران خليل جبران ششم ژانويهي سال 1883 ميلادي در لبنان شمالي ديده به جهان گشود. بهدليل اينکه پيروان اديان مختلف در لبنان بهطور مسالمتآميز در کنار يکديگر در حال زندگياند، جبران نيز در ميان اين اديان مختلف به همزيستي اديان خو گرفت و اين امر بهوضوح در ميان آثار او نمايان است.
مادرش کاميلا راحمه، جبران را از سومين شوهر خود با نام خليل جبران حامله شد. ماريانا و سلطانا دو خواهر کوچکتر او بودند. جبران خليل جبران در هشت سالگي بههمراه خانوادهاش به آمريکا رفت و در 25 ژوئن 1895 ميلادي سفري به نيويورک داشت. وي پس از آن براي بار دوم، در سال 1898 بههمراه خانوادهاش وارد لبنان شد.
او بين سالهاي 1898 تا 1902 در دانشگاه لبنان به تحصيل پرداخت. پس از اينکه اعضاي خانوادهاش در سال 1902 دار فاني را وداع گفتند او در همان سال براي دومينبار به ايالات متحدهي آمريکا مهاجرت کرد. جبران در سال 1908 به پاريس سفر کرد اما پس از مدتي دوباره به آمريکا بازگشت.
وي در سال 1914 در پاريس نمايشگاهي از آثار نقاشي خود را برپا کرد. او در سال 1918 ميلادي نخستين اثرش را با نام «ديوانه» به زبان انگليسي منتشر کرد. پيشقراول (1920)، پيامبر (1923)، شن و کف (1926)، مسيح پسر انسان (1928) از ديگر آثار ادبي او به زبان انگليسي است. ارواح عاصي (1908)، بالهاي شکسته (1912) و يک اشک و يک لبخند (1914) از عناوين مهمترين آثار او به زبان عربي هستند.
وي در حوزهي علوم روانشناختي نيز آثار گرانسنگي از خود به جاي نهاده است که از ميان آنها ميتوان به زمين خدايان (1931) و باغ پيامبر (1933) ميلادي اشاره کرد. اين عارف شاعر در دهم آوريل سال 1931 ميلادي در سن چهل و هشت سالگي در نيويورک بر اثر سرطان در گذشت.
● دهم آوريل سال 1932 میلادی:
در چنين روزي در سال 1932 ميلادي؛ عمر شريف (مايکل شلهوب) بازيگر مشهور مصري به دنيا آمد.
عمر شريف در فيلمهاي مختلفي از جمله «دکتر ژيواگو» و «فوق سري» بازي کرده است. اين بازيگر معروف مصري که طرفداران بسياري در اقصي نقاط جهان دارد، سالها بهدليل کمتوجهي در محافل سينمايي مصر هرگز چنانچه لايق آن بوده مورد تقدير قرار نگرفته است.
● دهم آوريل سال 1993 میلادی:
در اين روز در سال 1993 «كريس هاني» رهبر وقت حزب كمونيست فدراسيون آفريقاي جنوبي در 50 سالگي در يوهانسبورگ به دست يك آوارهي (پناهنده) ضدكمونيست لهستاني كشته شد و قاتل بعداً اعتراف كرد كه افراطيون سفيدپوست او را براي ارتكاب اين قتل اجير كرده بودند.
هاني كه بيشتر عمر خود را در مبارزه و از جمله مبارزهي مسلحانه و فرار از اين كشور به آن كشور گذرانده بود، پس از فروپاشي شوروي به نوسازي سوسياليسم آفريقايي همت گمارد و موفق شد كه اعضاي حزب كمونيست را بهجاي ريزش، افزايش دهد و همين امر باعث شد كه دشمنان بينالمللي پيدا كند و... حزب كمونيست آفريقاي جنوبي در چهارچوب كنگرهي ملي آفريقا به رهبري نلسون ماندلا عمل ميكرد.
● دهم آوريل سال 2003 میلادی:
پارلمان اروپا دهم آوريل 2003 به يك اقدام تازه دست زد و شرايط تازهاي را به ضميمهي مصوبهي مربوط به پذيرفتن اعضاي دهگانهي جديد برقرار كرد كه لازمالاتباع هستند.
طبق اين شرايط، دولتهاي عضو اتحاديهي اروپا مكلفند كه در قبال مسائل جهاني و هرگونه سياستي در اين زمينه با يك زبان سخن بگويند و تكروي نكنند. اين تصميم بهخاطر تكروي انگلستان در قبال مسئلهي عراق گرفته شده بود. مبارزهي پيگير با هرگونه فساد و نيز رعايت حقوق اقليت و عدم تبعيض، از ديگر ضمائم اين مصوبهاند.
پارلمان اروپا كه داراي 626 عضو است با پانصد رأي موافق، اين شرايط و نيز عضويت ده كشور ديگر را تصويب کرد. عضويت اين ده كشور كه عبارتند از: لهستان، ليتواني، لتوني، استوني، مجارستان، چك، اسلونيا (اسلواني)، اسلواكي، مالت و قبرس از اول ماه مه سال 2004 عملي شده است.
● برخی دیگر از مهمترين رخدادهای دهم آوريل در تقویم تاریخ میلادی:
ـ در چنين روزي در سال 1917 ميلادي؛ رابرت بونز ووزوارد شيميدان مشهور آمريکايي ديده به جهان گشود. وي به سال 1965 ميلادي جايزهي نوبل را از آن خود کرد.
ـ در چنين روزي در سال 1944 ميلادي؛ نيروهاي اتحاد جماهير شوروي بندر اودسا را از تصرف نازيها خارج کردند.
ـ در چنين روزي در سال 1946 ميلادي؛ نخستين انتخابات براي تعيين نوع رژيم ژاپن در اين کشور برگزار شد.
ـ در چنين روزي در سال 1957 ميلادي؛ کانال سوئز براي عبور و مرور کشتيها بازگشايي شد.
خبرگزاری ایمنا: در چنین روزی از سال 1919 ميلادی؛ توطئهی قتل اميليانو زاپاتا به اجرا درآمد. وی بر ضد ديكتاتوری «دياز» رئيسجمهور مكزيك، فساد اداری و قضايی، فئواليسم و بیحق كردن هموطنانش بهپاخاست و برای رسيدن به اين هدف سالها مبارزهی مسلحانه كرد.
کد خبر 27462
نظر شما