به گزارش ایمنا، از موزه ملی ایران و شکستن ظرفهای دوران سلجوقی تا تبریز و احداث پارکینگ طبقاتی در حریم ارگ علیشاه، از بازار تاریخی کرمان که با پیکور به جانش افتادند تا تخریب یکی پس از دیگری در بافت تاریخی شیراز، از تخریب بیش از 10 خانه تاریخی در شهر شیراز تا اقدام به ویرانی مدرسه عبدالله خان تهران و... از کدام بگویم؟! از حال ناخوش گورستان پیر بَنکی کازرون بگویم که دل خسته تر از پیش است و سنگ گورهایش مورد دستبرد قرار می گیرد یا از تندیس بزرگ مردان سرزمینم بگویم که به سرقت می رود و از کاشی ها و کتیبه ها و گل میخ ها و کوبه و آئینه کاری و گچبری ها... از کدام بگویم؟! از وضعیت وخیم نگهداری از آتشکده ری بنویسم یا واگذاری غیرقانونی غار علی صدر به بخش خصوصی؟ راستی آنقدر بر کاخ ناصرالدین شاه در شهرستانک یادگار نوشته اند که دارد زیر این نامرامی می پوسد! بند امیرزرقان شیراز را چگونه بنویسم که نفس هایش بند آمده است؟! راستی، مراقب سرای میخچی شهر رشت باشید نگذارید به مانند ارگ علیشاه تبریز تهدید شود. وای از حال و روز آسیاب آبی کهک که در لاب هلای برج های بلوار مرزداران مخفی است! بازارچه حاج قاسم! تو را نیز به جانت افتاده اند؟! بزرگترین کلیسای کاتولیک ایران(عذرای توانا) نیز در تبریز بر وضعیت وخیم خود مویه می کند! بافت تاریخی سمنان نیز در تیررس تخریب است! و البته بازهم هست.. در گوشه گوشهی سرزمینم باز هم هستند میراثی که حالشان خوب نیست، حالشان را خراب کرده اند. من نگرانم... نگران سرزمینی که میراثش اینگونه در تهدید و تخریب است... .
این گزارش به سی و سه پل اختصاص دارد اما نه از نگاه نگران، که البته از خشک شدن زاینده رود، دلم سخت گرفته است، از یادگارنویسی های روی پل آزرده ام، از آتشی که روشن می کنند تا جمعشان گرم شود ولی بنای پل را آتش می زنند نفرت دارم، از بسیاری اتفاقات ناگوار دیگری که بر سر این پل و سایر پل های تاریخی اصفهان می آید دل چرکینم... اما این بار از نگاه دیگری سخن خواهم گفت، با هدف آگاه سازی درباره ترک هایی که مدام نقل می شود. ترک هایی که باید قبول کنیم از جنس امروز نیست. می گویند سی و سه پل ترک برداشته است! اما چنین نیست، این ترک ها به درزهای انقطاعی مرتبط است که در فواصل مشخص مشاهده می شود و برای آگاهی از آن باید سال 1349 را مرور کنیم... .
استحکام و تعمیرات سی و سه پل در سال 1349
در سال 1349 تعمیرات اساسی و استحکامی سی و سه پل به وسیله دفتر فنی سازمان حفاظت آثار باستانی در اصفهان و اداره کل فرهنگ و هنر استان اصفهان از فروردین ماه سال 49 آغاز شد. مبلغ 10 میلیون ریال از عوارض سیمان اصفهان به تعمیرات سی و سه پل و پل خواجو اختصاص یافت و به موازات مطالعات و بررسی های لازم دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار تاریخی اصفهان در جهت تهیه مقدمات امر به منظور تعمیرات اساسی و استحکامی سی وسه پل(پل الهوردیخان)،با استفاده از مبلغ 2 میلیون ریال کمک کارخانه قند اصفهان، پل چوم واقع در سه کیلومتری شهر نیز مستحکم و تعمیر شد.
آرزو و هدف اصلی، حذف هرگونه رفت و امد وسایل نقلیه موتوری از روی سی و سه پل بود اما در آن زمان با توجه به اینکه احتمال داده میشد تا پایان تعمیرات، پل جدیدی در اصفهان ساخته نشود، برای پیشگیری از خطرات مسلم ناشی از رفت و آمد وسایل نقلیه موتوری و هرگونه عامل زیان آور قابل تصور، در طرح تعمیرات پیش بینی های لازم بعمل آمد.
طرح تعمیراتی دفتر فنی حفاظت آثار باستانی ایران در استان اصفهان
در این طرح تعمیراتی، علاوه بر درمان آن از نظر استحکامی به بازگرداندن روح و منظور اصلی پل توجه شد. ازجمله این اقدامات می توان به یکپارچه نمودن سطح سواره رو و پیاده رو در طبقه بالا، بازنمودن کلیه پله هایی که طبقات را به یکدیگر مرتبط می ساخته است، ترمیم سکوهای طبقه زیرین برای استفاده بهتر از آن و ترمیم پایه های سنگی بین دهانه ها به فاصله قدم انسان که عبور سرتاسری زیر پل را ممکن سازد، بررسی امکان فراهم آوردن دسترسی به زیر پل برای همگان در ابتدا و انتهای پل، بررسی ترمیم طارمی بام پیاده روها برای استفاده عابر از دید و فضای بیشتر، احیای سقاخانه های طرفین پل برای استفاده عموم به عنوان آبخوری، توصیه ایجاد آبریزگاه عمومی در طرفین پل در فاصله ای مناسب از آن، اتخاذ ترتیبی که عبور آب حتی به میزان کم از کلیه دهانه های زیرین پل ممکن شود، اشاره نمود که مورد اخیر علاوه بر اینکه سیما و زندگی جدیدی به پل می بخشد باعث می شود که زمین زیر پی های پل بصورت یکنواخت تحت تأثیر نفوذ آب قرار گیرد.
در این طرح اجرائی تعمیراتی، از عناصر مطمئن ساختمان برای رهاندن دیگر عناصر اصلی آن از خرابی استفاده شد. به عنوان مثال، پوشش دهانه ها را که زیر فشار بار فوق العاده قرار گرفته و به عنوان عناصر باربر محسوب میشد از این وظیفه سنگین رها شدند، به این ترتیب که با استفاده از قسمتی از فضاهای بی مصرف و پرشده پشت پوشش دهانه ها و در سراسر پل، سیستم بتنی مرکب از پونر و دال که قادر به تحمل بارهای چرخ و انتقال نیروها به پایاه باشند طراحی گردید.
در ادامه، استخوان بندی بتن آرمه بصورت یکپارچه بر هر سه دهانه ساخته شد. درزهای انبساط عرضی پیش بینی شد و واقع در امتداد محور طولی پایه برای هرگونه انبساط و انقباض در نظرگرفته شد. بر روی هر دهانه بزرگ زیرین 2 دهانه کوچک در بالا ساخته شده، به طوری که بار جرز بین 2 دهانه کوچک بالا بر روی تیزه طاق پائین وارد شده که درنتیجه باعث انحنا برداشتن کتیبه زیر آن در اثر نشست شده بود. حال برای آنکه بار وارد بر این جرز مستقیماً روی پایه های زیرین منتقل شود، در زیر پایاه های سوار بر نیزه قوس های زیرین، تیرآهن هایی جای داده شد و در قسمت پیاده رو خاکبرداری تا پشت قوس ها انجام گرفت که این خاکبرداری روی پایه غالباً تا عمق 2 متر می رسید. سپس یک حمال بتن آرمه در فضای موجود ریخته شد، این حمال قادر بود بارهای تیر آهن ها را مستقیماً گرفته و به پایه های اصلی منتقل سازد. بدین ترتیب فشار دیوارهای فوقانی که بر وسط قوس ها وارد می آمد مرتفع گردید. این کار در مورد یک یک پایه های روی تیزه قوس ها در سرتاسر پیاده روهای طرفین انجام شد.
تشکیل کمیته پایش پل های تاریخی استان اصفهان
مدیر کل میراث فرهنگی استان اصفهان در اسفندماه سال 94 اظهار داشت: با توجه به بروز خشکسالی های مکرر در بخشی از رودخانه زاینده رود، متأسفانه برخی از پل های تاریخی استان به تدریج دچار معضلاتی می شوند که لازم است نظارت دقیق تر نسبت به گذشته بر روی آن ها انجام شود. فریدون اله یاری افزود: اعضای کمیته پایش پل های تاریخی که مشتمل بر کارشناسان زبده میراث فرهنگی در حوزه سازمان و دانشگاه هستند، بر اساس دستور العمل تنظیمی به صورت منظم پل های تاریخی زاینده رود را از مبدأ رود در استان اصفهان تا مقصد به صورت مستمر مورد بررسی قرار داده و اقدامات لازم را برای نگهداری و مرمت پل های تاریخی ارائه خواهند کرد.
در مجموع اینکه، در زمان پهلوی به جهت عبور و مرور کامیون ها از روی پل، روی طاق ها بطور کامل تخلیه شد و از پایه ها یک سری چاهک کنده شد و داخل آنها ستون های بتنی مسلح اجرا شد و روی تمام طاقها نیز آرماتور بندی و بتن ریزی شد تا وزن کامیون ها از روی طاق های قدیمی برداشته شده و به روی دال و ستونهای بتنی منتقل شود، به همین دلیل درزهای انقطاع میان قسمتهایی از دال اجرا شده که این ترک ها به آن درزها مربوط است. ضمن این که موجهایی که در بدنه های غرفه ها ایجاد شده نیز به دلیل وجود همین دال بتنی و انتقال حرکت ارتعاشی لاستیک کامیونها از دال به بدنه ها بوده که بعد از بسته شدن پل به روی ماشین ها دیگر حرکت محسوسی نداشته است.
مشکلات کنونی پل شامل پوسیدگی تیرآهن های کار گذاشته در همان زمان پهلوی در سرتاسر پیشانی پل در دو جهت و پوسیدگی و باد کردن آنها است، همچنین شعار نویسی ها و روشن کردن آتش در قسمتهای مختلف پل، و در موردی دیگر که واقعاً جای بسی شرمندگی است یعنی اشتباه گرفتن پل بجای سرویس بهداشتی، ازجمله موارد بسیاری است که به پل آسیب میرسانند. بنابراین نشر مطالبی با عنوان ترک خوردن سی و سه پل بدون آگاهی و در نظرگرفتن تعمیرات صورت گرفته بر روی این پل در سال 49 شمسی، صحیحی نیست. اما امیدواریم کمیته پایش پل های تاریخی استان اصفهان بتواند با نظارت دقیق بر روی 11 پل تاریخی استان، معضلات ایجاد شده را مرتفع سازد و به مرثیه سرایی برای پل های اصفهان منتهی نشود. امیدوارم...
12168/135
شیرین مستغاثی
کانال اطلاع رسانی:
https://telegram.me/imnanews
این گزارش به سی و سه پل اختصاص دارد اما نه از نگاه نگران، که البته از خشک شدن زاینده رود، دلم سخت گرفته است، از یادگارنویسی های روی پل آزرده ام، از آتشی که روشن می کنند تا جمعشان گرم شود ولی بنای پل را آتش می زنند نفرت دارم، از بسیاری اتفاقات ناگوار دیگری که بر سر این پل و سایر پل های تاریخی اصفهان می آید دل چرکینم... اما این بار از نگاه دیگری سخن خواهم گفت، با هدف آگاه سازی درباره ترک هایی که مدام نقل می شود. ترک هایی که باید قبول کنیم از جنس امروز نیست. می گویند سی و سه پل ترک برداشته است! اما چنین نیست، این ترک ها به درزهای انقطاعی مرتبط است که در فواصل مشخص مشاهده می شود و برای آگاهی از آن باید سال 1349 را مرور کنیم... .
استحکام و تعمیرات سی و سه پل در سال 1349
در سال 1349 تعمیرات اساسی و استحکامی سی و سه پل به وسیله دفتر فنی سازمان حفاظت آثار باستانی در اصفهان و اداره کل فرهنگ و هنر استان اصفهان از فروردین ماه سال 49 آغاز شد. مبلغ 10 میلیون ریال از عوارض سیمان اصفهان به تعمیرات سی و سه پل و پل خواجو اختصاص یافت و به موازات مطالعات و بررسی های لازم دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار تاریخی اصفهان در جهت تهیه مقدمات امر به منظور تعمیرات اساسی و استحکامی سی وسه پل(پل الهوردیخان)،با استفاده از مبلغ 2 میلیون ریال کمک کارخانه قند اصفهان، پل چوم واقع در سه کیلومتری شهر نیز مستحکم و تعمیر شد.
آرزو و هدف اصلی، حذف هرگونه رفت و امد وسایل نقلیه موتوری از روی سی و سه پل بود اما در آن زمان با توجه به اینکه احتمال داده میشد تا پایان تعمیرات، پل جدیدی در اصفهان ساخته نشود، برای پیشگیری از خطرات مسلم ناشی از رفت و آمد وسایل نقلیه موتوری و هرگونه عامل زیان آور قابل تصور، در طرح تعمیرات پیش بینی های لازم بعمل آمد.
طرح تعمیراتی دفتر فنی حفاظت آثار باستانی ایران در استان اصفهان
در این طرح تعمیراتی، علاوه بر درمان آن از نظر استحکامی به بازگرداندن روح و منظور اصلی پل توجه شد. ازجمله این اقدامات می توان به یکپارچه نمودن سطح سواره رو و پیاده رو در طبقه بالا، بازنمودن کلیه پله هایی که طبقات را به یکدیگر مرتبط می ساخته است، ترمیم سکوهای طبقه زیرین برای استفاده بهتر از آن و ترمیم پایه های سنگی بین دهانه ها به فاصله قدم انسان که عبور سرتاسری زیر پل را ممکن سازد، بررسی امکان فراهم آوردن دسترسی به زیر پل برای همگان در ابتدا و انتهای پل، بررسی ترمیم طارمی بام پیاده روها برای استفاده عابر از دید و فضای بیشتر، احیای سقاخانه های طرفین پل برای استفاده عموم به عنوان آبخوری، توصیه ایجاد آبریزگاه عمومی در طرفین پل در فاصله ای مناسب از آن، اتخاذ ترتیبی که عبور آب حتی به میزان کم از کلیه دهانه های زیرین پل ممکن شود، اشاره نمود که مورد اخیر علاوه بر اینکه سیما و زندگی جدیدی به پل می بخشد باعث می شود که زمین زیر پی های پل بصورت یکنواخت تحت تأثیر نفوذ آب قرار گیرد.
در این طرح اجرائی تعمیراتی، از عناصر مطمئن ساختمان برای رهاندن دیگر عناصر اصلی آن از خرابی استفاده شد. به عنوان مثال، پوشش دهانه ها را که زیر فشار بار فوق العاده قرار گرفته و به عنوان عناصر باربر محسوب میشد از این وظیفه سنگین رها شدند، به این ترتیب که با استفاده از قسمتی از فضاهای بی مصرف و پرشده پشت پوشش دهانه ها و در سراسر پل، سیستم بتنی مرکب از پونر و دال که قادر به تحمل بارهای چرخ و انتقال نیروها به پایاه باشند طراحی گردید.
در ادامه، استخوان بندی بتن آرمه بصورت یکپارچه بر هر سه دهانه ساخته شد. درزهای انبساط عرضی پیش بینی شد و واقع در امتداد محور طولی پایه برای هرگونه انبساط و انقباض در نظرگرفته شد. بر روی هر دهانه بزرگ زیرین 2 دهانه کوچک در بالا ساخته شده، به طوری که بار جرز بین 2 دهانه کوچک بالا بر روی تیزه طاق پائین وارد شده که درنتیجه باعث انحنا برداشتن کتیبه زیر آن در اثر نشست شده بود. حال برای آنکه بار وارد بر این جرز مستقیماً روی پایه های زیرین منتقل شود، در زیر پایاه های سوار بر نیزه قوس های زیرین، تیرآهن هایی جای داده شد و در قسمت پیاده رو خاکبرداری تا پشت قوس ها انجام گرفت که این خاکبرداری روی پایه غالباً تا عمق 2 متر می رسید. سپس یک حمال بتن آرمه در فضای موجود ریخته شد، این حمال قادر بود بارهای تیر آهن ها را مستقیماً گرفته و به پایه های اصلی منتقل سازد. بدین ترتیب فشار دیوارهای فوقانی که بر وسط قوس ها وارد می آمد مرتفع گردید. این کار در مورد یک یک پایه های روی تیزه قوس ها در سرتاسر پیاده روهای طرفین انجام شد.
تشکیل کمیته پایش پل های تاریخی استان اصفهان
مدیر کل میراث فرهنگی استان اصفهان در اسفندماه سال 94 اظهار داشت: با توجه به بروز خشکسالی های مکرر در بخشی از رودخانه زاینده رود، متأسفانه برخی از پل های تاریخی استان به تدریج دچار معضلاتی می شوند که لازم است نظارت دقیق تر نسبت به گذشته بر روی آن ها انجام شود. فریدون اله یاری افزود: اعضای کمیته پایش پل های تاریخی که مشتمل بر کارشناسان زبده میراث فرهنگی در حوزه سازمان و دانشگاه هستند، بر اساس دستور العمل تنظیمی به صورت منظم پل های تاریخی زاینده رود را از مبدأ رود در استان اصفهان تا مقصد به صورت مستمر مورد بررسی قرار داده و اقدامات لازم را برای نگهداری و مرمت پل های تاریخی ارائه خواهند کرد.
در مجموع اینکه، در زمان پهلوی به جهت عبور و مرور کامیون ها از روی پل، روی طاق ها بطور کامل تخلیه شد و از پایه ها یک سری چاهک کنده شد و داخل آنها ستون های بتنی مسلح اجرا شد و روی تمام طاقها نیز آرماتور بندی و بتن ریزی شد تا وزن کامیون ها از روی طاق های قدیمی برداشته شده و به روی دال و ستونهای بتنی منتقل شود، به همین دلیل درزهای انقطاع میان قسمتهایی از دال اجرا شده که این ترک ها به آن درزها مربوط است. ضمن این که موجهایی که در بدنه های غرفه ها ایجاد شده نیز به دلیل وجود همین دال بتنی و انتقال حرکت ارتعاشی لاستیک کامیونها از دال به بدنه ها بوده که بعد از بسته شدن پل به روی ماشین ها دیگر حرکت محسوسی نداشته است.
مشکلات کنونی پل شامل پوسیدگی تیرآهن های کار گذاشته در همان زمان پهلوی در سرتاسر پیشانی پل در دو جهت و پوسیدگی و باد کردن آنها است، همچنین شعار نویسی ها و روشن کردن آتش در قسمتهای مختلف پل، و در موردی دیگر که واقعاً جای بسی شرمندگی است یعنی اشتباه گرفتن پل بجای سرویس بهداشتی، ازجمله موارد بسیاری است که به پل آسیب میرسانند. بنابراین نشر مطالبی با عنوان ترک خوردن سی و سه پل بدون آگاهی و در نظرگرفتن تعمیرات صورت گرفته بر روی این پل در سال 49 شمسی، صحیحی نیست. اما امیدواریم کمیته پایش پل های تاریخی استان اصفهان بتواند با نظارت دقیق بر روی 11 پل تاریخی استان، معضلات ایجاد شده را مرتفع سازد و به مرثیه سرایی برای پل های اصفهان منتهی نشود. امیدوارم...
12168/135
شیرین مستغاثی
کانال اطلاع رسانی:
https://telegram.me/imnanews
نظر شما