پدر شیخ صدوق خود از دانشمندان به نام شیعه بوده و بیش از یکصد کتاب در موضوعات مختلف نگاشته است. وى پیشواى شیعه در قم و اطراف آن در زمان خود بوده و در عصر امام حسن عسکرى (ع) و غیبت صغرى حضرت ولى عصر(عج) و در عهد نیابت خاصه حسین بن روح مى‌زیست.
«شیخ صدوق» که نام کاملش محمد بن على بن حسین بن بابویه قمى است در سال 305 (و به نقلی 306) هجرى قمرى، در خاندان علم و تقوا، در شهر قم دیده به جهان گشود.
شیخ صدوق از بزرگترین شخصیت هاى جهان اسلام و شیعه و از برجسته ترین چهره هاى درخشان علم و فضیلت است. شیخ صدوق بیش از بیست سال از دوران پر برکت حیات پدر را درک کرد و در این مدت از محضر پدر و سایر علماى قم کسب علم و حکمت کرد.
پدر وی در سن 22 یا 23 سالگى فرزند دار فانى را وداع کرد. از آن پس وظیفه سنگین نشر احادیث آل محمد (صلى الله علیهم اجمعین) و هدایت امت به عهده وى قرار گرفت و دوران جدیدى از زندگى او آغاز شد.
عصر شیخ صدوق را باید عصر حدیث نامید. دوره‌اى که با حرکت علمى شیخ کلینى آغاز شد و با تلاش‌هاى پیگیر و بى‌وقفه شیخ صدوق ادامه یافت. شیخ صدوق براى ادامه راهى که کلینى در آن قدم نهاده بود سفرهاى علمى خود را آغاز کرد. وی به هر شهرى وارد مى‌شد به دنبال نخبگان مى‌گشت و از دانش آنان بهره مى‌گرفت و نیز علاقه‌مندان علوم دینى را از منبع سرشار اندوخته‌هاى خود سیراب مى‌کرد و بیش ترین فرصت و زحمت وى صرف جمع آورى و تدوین و تبویب و نشر احادیث و نگارش کتب مختلف شد و این امر جز با تسلط او بر رشته‌هاى علمى مربوطه محقق نمی‌شود.
از جمله تألیفات شیخ صدوق می توان به «من لا یحضره الفقیه»، «کمال الدین و تمام النعمة»، «التوحید»، «الخصال»، «معانی الأخبار»، «عیون أخبار الرضا علیهالسلام»، «الأمالی، «المقنع فی الفقه»، «الهدایة بالخیر» و هم چنین کتاب مفقودشدۀ«مدینة العلم» اشاره نمود.
این عالم بزرگ اسلام و شیعه، پس از عمرى پر برکت در سال 381 هجرى دیده از جهان فانى فرو بست و به سراى باقى شتافت./
نظر شما