منطقه 5 در يك نگاه

به گزارش ايمنا، منطقه پنج اصفهان از شمال به میدان سهروردی در امتداد میرزا کوچک خان ، در امتداد سعدی و بلوار ملت تا سی و سه پل اول چهارباغ بالا منتهی می شود . ازشرق به خیابان چهارباغ بالا از سی و سه پل تا دروازه شیراز، خیابان هزار جریب ، پل دفاع مقدس و امتداد شهید دستجردی تا پل راه آهن محدود می شود. ازجنوب به پل راه آهن در مسیر ریل راه آهن، در محور جاده خاکی صفه میدان تیر تا برگوشه جنوب شرقی کارخانه سیمان اصفهان محدود می شود و از غرب بر گوشه شرقی کارخانه سیمان اصفهان تا بزرگراه اقارب پرست در امتداد خیابان جانبازان، سه راه سیمین ، میدان سهروردی محدود می شود.
اين منطقه اصفهان در سال ۱۳۴۸ به صورت برزن دستگرد ، برزن ۵ و برزن ۶ در قالــب شهرداري ناحيه ۲ درآمد و در سـال ۱۳۵۰ بود که به صــورت منطقه پنج شكل گرفت. ساختمان شهرداری پنجمین منطقه اصفهان ابتدا در گذر سنگتراش ها ؛ مدرسه موسيقي فعلي‏بود و سپس به ميدان ارتش منتقل شد واز ابتداي سال ۱۳۸۰ به مكان كنوني ابتداي خيابان سلمان انتقال يافت.
ويژگي هاي خاص منطقه۵ اصفهان ، رشد روز افزون جمعيت و افزایش تراكم ساختمان هاي مسكوني ، خدماتي، تجاري و آلودگي هاي زيست محيطي ناشي از وجود مراكز بزرگ صنعتي سبب شد مدیریت شهر اصفهان برای توزيع عادلانه امكانات وخدمات در ابتداي سال ۸۶ این منطقه رابه دو منطقة ۵ و ۱۳ تفكيك کند. اکنون اين منطقه داراي يك ناحيه خدمات شهري درسپاهان شهر و مديريت صفه مي باشد.
این منطقه از شهر اصفهان از ۱۲ محله تشکیل شده است . 

۱- محله مارنان
محله مارنان از شمال به پل تاریخی مارنان واز جنوب به فرح آباد واز سمت مشرق به جلفا و حسين آبادو از سمت غرب به دستگرد محدود است. این محله را که گاه محله ماربانان نيز گفته ونوشته اند، در زمان هاي گذشته از دهات اصفهان بوده ودر جنوب غربي اصفهان درناحيه برزرود قرارداشته وخيابان وحيد از وسط آن مي گذرد .
در محل سه راه خيابان وحيد و نظر غربي ،امامزاده اي است به نام شاهزاده محمد قرار دارد که از ویژگی های این منطقه است . این امامز اده از امامزادگان معتبر ومورد توجه مردم است که نسب وی به زيد بن حسن بن علي (ع) مي رسد. بزرگان بسیاری منسوب به اين محل وعلمايي نيز در اين امامزاده مدفون هستند.
۲- محله سیچان
محله سیچان ازشمال به خيابان نظرشرقی ، ازجنوب به خیابان شریعتی ، از غرب به خیابان حکیم نظامی،توحید و از شرق به خیابان چهارباغ بالا محدود می شد. این محله۹۷۹۹۴۴ مترمربع مساحت دارد و ۱۳۷۶۰ نفردر آن سکونت دارند . تراکم در منطقه ۵ اصفهان ۱۴۱ نفر در هکتار است .
اين محله از محلات جنوبي زاينده رود مي باشد. شاه عباس اراضي جنوب زاينده رود را كه درست درشمال اين ده واقع شده بود ،هنگامي كه ارامنه را ازارمنستان به اصفهان كوچانيد به آنها بخشيد و فرمان هايي صادركرد تا ارمنيان دراين اراضي مستقر شوند. اين اراضي شامل سه ده مارنان،قينان و سيچان بود که هرسه با توسعه شهراصفهان به انضمام جلفا كه ارمنيان ساخته اند به عنوان يكي ازمحلات معتبر اصفهان محسوب می شود. جابري انصاري اين محله را ازبهترين محلات اصفهان ازنظر آب و هوا ذكرمي كند.
واژه سيچان ازسه جزءِ «سي + چ +ان » تشكيل شده است.كلمه «سي » تلفظ ديگري است از«زي» كه ازمصدر«زيستن »آمده است وطبيعي ترين انتخاب نام براي محل زندگي و زيست گاه آدميان است. وپسوند «ان» را براي نسبت وكثرت به كارمي برند.بنابراين سيچان به معني محل زيست است وازباب تسميه حال ومحل اين نام را به خود گرفته است.
۳- محله حسین آباد
محله حسین آباد از شمال به خيابان محتشم کاشانی ، ازجنوب به خیابان ارتش، از غرب به خیابان خیابان وحید و ازشرق به خیابان حکیم نظامی منتهی می شود . در این محله با مساحت۹۰۵۱۱۸ مترمربع، ۲۳۸۵۰ نفرزندگی می کنند. تراکم جمعیت ۲۶۴ نفر در هکتار است.
شهر اصفهان در عصر صفويه تبديل به يك پايتخت بزرگ و جهاني شد و در دراين دوره به سرعت توسعه و گسترش يافت. صفويان تلاش کردند ، شهر قديمي اصفهان را به سمت جنوب گسترش دهندو توسعه شهر با پيدايش محلات جديد همراه بود. در دوره شاه عباس اول محلات معروفي چون محلة عباس آباد، محله جلفا و محلات بزرگ ديگر ايجاد شد. در دوره شاه عباس دوم در ادامه افكار و نقشه هاي شاه عباس اول، به بخش جنوبي پل خواجو توجهي خاص شد. گروهي از زرتشتيان که از قديم الايام در اين محل ساكن بودند. در اواخر صفويه این محله از محلات پر رونق اصفهان محسوب مي شد و در دوره پهلوي بنا به تقسيم بندي شهر اصفهان به چهار بخش، محلات: «چهارباغ بالا، سيچان، حسين آباد، مارنان، قينان، فرح آباد، سعادت آباد و هزارجريب» جزء بخش آخر محلات اصفهان كه در طرف جنوب رودخانه قرار داشته و از نظر آب و هوا جزء بهترين محلات شمرده مي شد، محسوب گشت.
۴-محله جلفا
محله جلفا از شمال به خیابان نظر غربی، از جنوب به خیابان محتشم کاشانی، از غرب به خیابان وحید ،مارنان و از شرق به خیابان حکیم نظامی ، توحید وشهید قندی محدود می شود . در این منطقه با مساحت ۱۴۶۹۴۷۲ مترمربع،۲۳۳۴۰ نفرزندگی می کنند. تراکم جمعیت درمحله جلفا ۱۵۹ نفر در هکتار است.
جلفاي اصفهان يكي از محلات منطقه ۵ اصفهان است كه قدمت آن به زمان شاه عباس (۱۶۰۶ ميلادي) بر می گردد و در جنوب شهر واقع شده است. از نخستين روزهاي تكوين ، اين شهرك ارمني‌نشين از پنج محله به نامهاي ميدان بزرگ، ميدان كوچك، هاكوپ‌جان يا يعقوب‌جان و يا محله‌ي حصيربافها، چهارسوق قارا كل تشكيل شده بود و ساكنين آنها را جلفاييان آذربايجان تشكيل مي‌دادند. در دوران سلطنت شاه عباس دوم بر وسعت آن اضافه شد و او دستور داد كه ارامنه‌ي داخل شهر كه در شمس‌آباد و عباس‌آباد هم سكونت داشتند به جلفا منتقل شوند .محله‌ زرتشتيان كه در نزديك جلفا و بدان پيوسته بود، به ارامنه تحويل داده شد و چون شغل اغلب مهاجران جديد حجاري بود و به همين دليل اين محله به نام سنگ‌تراشان ناميده شد كه هنوز هم به همين نام است. با توسعه‌ شهري، دو محله‌ي ديگر يعني كوي ايرواني‌ها (ايروان) و محله‌تبريزيها كه ساكنين آنها از دو شهر آمده بودند، به وجود آمد. محلات جديدالاحداث در جنوب و جنوب غربي جلفاي قديم شكل گرفت و آنجا را جلفاي نو گفتند . در منابع فارسي اسم جلفا به صورت "جولاه" و در زبان ارمني آن را "جوغا" مي‌گويند. این محله قبل از ورود ارامنه به اصفهان، زمين هاي كشاورزي از املاك سلطنتي به شمار مي رفت كه در سال ۱۶۱۸ ميلادي ضمن فرماني، به ارامنه واگذار گرديد و چون شبكه آبرساني آن از نهر و جويهاي كوچك و بزرگ تشكيل مي‌شد،با ايجاد شهرك جلفا، معابر عمومي را به طوري به وجود آوردند كه منطبق با حريم آبها باشد لذا پيچ و خم كوچه‌ها خيلي زياد بوده و حتي توسعه جديد جلفا در نيم قرن گذشته و ادامه آن در حال حاضر، از حريم آبرساني مزارع تبعيت مي‌كند. جلفاي قديم داراي يك خيابان شرقي- غربي (خيابان نظر) بود و آن خيابان نيز دو دروازه در شرق و غرب داشت كه شبها بسته مي‌شد. دروازده‌ي غربي را سرقرازيان و شرقي را يمانيان مي‌گفتند. نام اين دو دروازه از دو خانواده ي معروف ارامنه‌ي جلفا گرفته شده بود كه در احداث آن نقش داشتند. بعد از سقوط صفويان يعني با روي كارآمدن افاغنه، افشاريه، زنديه و به ويژه قاجاريه پيوسته از وسعت و جمعيت آن به شدت كاسته شد، به طوري كه اغلب ساكن و كليساهاي آن رو به ويراني نهاد و نيمي از آنها كاملا" از بين رفت، در يك قرن گذشته شهر با خيابان‌كشي‌هاي جديد ساختاري فضايي جديدي را پيدا كرد.
در جلفا ايجاد خيابان نظر با جهت شرقي و غربي در سال ۱۳۱۴ ش و خيابان حكيم‌نظامي با جهت شمالي و جنوبي، جلفا را تقريبا" به چهار واحد جداگانه تقسيم كرد و پلهاي مارنان، فلزي و آذر ارتباط اين بخش شهري را با قسمت شمالي شهر برقرار كرد.جلفاي اصفهان درگذشته به صورت يك شهرك كاملا" مستقل و جداي از شهر اصفهان بوده و حتي فاصله‌اي بين اصفهان و جلفا نيز وجود داشته كه از فضاهاي سبز و باغات و مزارع تشكيل شده بود، اما در نيم قرن اخير با توسعه‌ي شهري، اغلب فضاهاي سبز به ساكن شهري تبديل گرديده است.
۵- محله وحید
محله وحید از شمال به خیابان رودکی، از جنوب به بلوار کشاورز، از غرب به خیابان سهروردی و از شرقبه خیابان وحید محدود می شود . دراین محله با مساحت ۷۱۶۷۲۱ مترمربع،۱۴۹۳۵ نفر سکونت دارند. تراکم جمعیت در محله وحید ۲۰۷ نفر در هکتار است .
۶- محله بهارآزادی
محله بهارآزادی از شمال به خيابان شریعتی، ازجنوب به بلوار دانشگاه، از غرب به خیابان حکیم نظامی از شرق به خیابان چهارباغ بالا محدود می شود . در این محله از منطقه ۵ ۶۷۳۷۶۹مترمربع مساحت دارد،۷۰۶۵ نفر جمعیت داردو تراکم جمعیت ۱۰۳ نفر در هکتار است.
۷- محله کوی امام جعفرصادق(ع)
محله کوی امام جعفرصادق(ع) از شمال به مهمانسرای جهانگردی واراضی دانشگاه، از جنوب به بزرگراه شهدای صفه، از غرب به اراضی دانشگاه و از شرق به خیابان هزار جریب محدود می شود . در این محله با مساحت ۳۷۸۵۳۴ مترمربع، ۳۱۳۲ نفرسکونت دارند . تراکم جمعیت درمحله کوی امام جعفرصادق(ع) ۱۱۵نفر در هکتار است.
۸- محله کوی سپاهان
محله کوی سپاهان از شمال به اراضی اداره آب وفاضلاب، از جنوب به اراضی نظامی، از غرب به اراضی نظامی و از شرق به بزرگراه وحیددستجردی منتهی می شود .در این محله با مساحت ۲۲۴۹۴۵ مترمربعی اش ۴۰۲۴ نفر زندگی می کنند. تراکم جمعیت محله کوی سپاهان ۱۵۴نفر در هکتار است .
۹- محله سپاهان شهر
محله سپاهان شهر از شمال به اراضی نظامی،از جنوب به امتداد ریل راه آهن ،اراضی نظامی، از غرب به اراضی نظامی، از شرق به بزرگراه وحیددستجردی منتهی می شود.در این منطقه با مساحت۴۱۱۷۹۱۲ مترمربع، ۴۷۰۳۸نفر زندگی می کنند . تراکم جمعیت درمحله سپاهان شهر ۱۱۴نفر در هکتار است .
۱۰- محله باغ دریاچه
محله باغ دریاچه از شمال به بزرگراه میرزا کوچک خان، از جنوب به خیابان رودکی، از غرب به خیابان سهروردی ، از شرق به خیابان وحید منتهی می شود . در این محله به مساحت ۸۴۰۴۱۶ مترمربع، ۱۲۵۵۶ نفر زندگی می کنند . تراکم جمعیت محله باغ دریاچه ۱۵۱ نفر در هکتار است .
۱۱- محله باغ زرشک
محله باغ زرشک از شمال به بوستان ملت ۱و۲ وبوستان سعدی، از جنوب به خیابان های نظر شرقی وغربی، از غرب به سه راه نظر وخیابان مارنان و از شرقبه چهار باغ بالامحدود می شود .دراین محله به مساحت ۱۰۱۴۵۷۳ مترمربع،۱۱۲۸۱ نفر زندگی می کنند. تراکم جمعیت درمحله باغ زرشک ۱۱۱ نفر در هکتار است .
از میان باغ هایی که به دستور شاه عباس بر محور چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا ساخته شد، شاید معروف تر از همه باغ زرشک باشد. وقتی سی و سه پل را رد کنید، در حالی که رو به جنوب هستید، دست راست شما که اکنون سردرب کارخانه صنایع پشم خود نمایی می کند، باغ زرشک بوده است. در نصف جهان في تعريف الاصفهان آمده است باغي كه اول باغ هاي چهارباغ علياست و به باغ زرشك معروف است و بسيار با صفا بوده و آن را نيز شاه عباس اول طرح انداخته است. این باغ تبدیل به باغ صنعتی می شودو سرانجام کارخانه صنایع پشم در آنجا برپا می شود. بعد از انتقال کارخانه صنایع پشم در ، زمین های این کارخانه تبدیل به آپارتمان می شود و اکنون باغ زرشک یکی از محلات منطقه ۵ است .
۱۲ – محله فرح آباد
محله فرح آباد از شمال به خيابان ارتش، از جنوب به اراضي ارتش ، ازغرب به خیابان جانبازان و از شرق به خیابان شهداي صفه منتهی می شود . د ر این مرحله به مساحت ۶۳۹۲۹۷ مترمربع۱۴۹۸۷ نفرسکونت دارند . تراکم جمعیت درمحله فرح آباد ۲۳۴ نفر در هکتاراست .