تهیه طرح جامع سیما و منظر شهری در دستور کار است

به گزارش ایمنا، به موازات افزایش جمعیت و میزان شهرنشینی و گسترش شهر اصفهان ، نیاز تغییر عمده در نگرش به کالبد شهر و به طور خاص در جداره‌های شهری و نما و منظر شهر احساس می گردد.
سيماي شهري بخش‌هايي از فضاي عمومي شهر است كه توسط مردم ديده مي‌شود و اين مجموعه شامل فضاهاي شهر، مبلمان و تابلوهاي شهري و نماي ساختمان‌هاي شهري است و نحوه برخورد با هر كدام متفاوت و داراي پيچيدگي‌هاي خود است.
بايد توجه داشت كه سيما و منظر شهر بخشي از هويت شهرها را تشكيل مي‌دهد از این رو حركت به سوي ساماندهی سیما و منظر شهری اصفهان كه يك شهر تاريخي و داراي سابقه فرهنگي متاثر از ارزش‌هاي اسلامي است، تكليف سنگين‌تري را به دوش مدیران شهری و مجموعه مرتبط گذاشته است.
با توجه به تاریخی بودن دیار نصف جهان ، مجموعه شهرسازی اصفهان تلاش کرده است اقداماتی که در رابطه با سیما و منظر شهری انجام می شود با معماری اصفهان هماهنگی و همخوانی داشته باشد.
در این راستا دستور العمل اجرايي نما و سيماي شهري به منظور ايجاد وحدت رويه ، شفاف سازي و مشخص بودن چهارچوب براي شهروندان تدوين و به تصویب شورای اسلامی شهر اصفهان و در نهايت كميسيون ماده پنج رسیده است.
حفظ و تقويت هويت و اصالت شهرسازي و معماري اصفهان، ساماندهي و نظم بخشي به وضعيت موجود منظر شهري برای كاهش بي نظمي ها و جلوگيري از اغتشاشات بصري، هماهنگی و همخوانی با اقلیم شهر اصفهان، مدون سازی ضوابط ویژه سیمای شهری و نمای ساختمانها به منظور نهادینه سازی و امکان اجرا و نظارت در دستورالعمل اجرايي نما و سيماي شهري اصفهان مورد تاکید قرار گرفته است.
در سال جاری نیز اداره سيما و منظر شهري به صورت متمركز در معاونت شهرسازي و معماري تشكيل شد که این اداره اهدافی از جمله ارتقای کیفیت بصری و ادراکی منظر شهری با تاکید بر شاخصهای هویت بخش و معیارهای معماری ایرانی- اسلامی ، بهره گیری از تمام ظرفیت های موجود کارشناسی و حرفه ای و علمی و ایجاد زمینه مناسب جهت هماهنگی محیط های آموزشی-تخصصی و حرفه ای مرتبط بااهداف مدیریت شهری را دنبال می کند.
برای آشنایی هر چه بهتر فعالیت های اداره سيما و منظر شهري شهرداری اصفهان گفت و گویی را با مهندس سید احمد حسینی نیا – رئيس اداره سيما و منظر شهري شهرداری اصفهان انجام داده ایم که مشروح آن از نظرتان می گذرد:

لطفا اشاره ای به تاریخچه طرح ساماندهی نمای شهر اصفهان داشته باشید!
ریشه و سابقه ساماندهی نمای ابنيه شهر اصفهان به دهه ۷۰ بازمی گردد و این موضوع در شهرداری اصفهان به صورت بررسی نمای پروژه های خاص کلید خورد.
در گذر زمان با شکل گیری مدیریت برنامه ریزی و توسعه شهری در دفتر معاونت شهرسازی و معماری ، نوع نگاهها به سمت تهیه طرح های سیمای شهری رفت و در پروسه تکمیل آن در دهه ۸۰ موضوع نماها در مدیریت نظارت نیز پررنگ شد و تداوم داشت تا اواخر دهه ۸۰ که جرقه توجه بیشتر به موضوع سیما و منظر شهری زده شد.
در آن سالها چندین همایش برگزار شد که منجر به گردآوری اطلاعات مطلوب در زمینه سیما و منظر شهری ودر نهايت منجر به اخذ مصوبه اي در سال ۸۹ در خصوص مباحث سیما و منظرشهري از شورای اسلامی شهر اصفهان گرديد.
از سال ۱۳۹۰ در معاونت شهرسازی برای تحقق مصوبات شورای شهر در خصوص سیما و منظر شهری ، کمیته تخصصی "نما و منظر" در معاونت شهرسازی شکل گرفت که این کمیته تخصصی ابتدا توسط دفتر نظارت بر شهرسازی پیگیری شد و سپس به دفتر مدیریت برنامه ريزي و توسعه شهری که نام آن به "مدیریت طراحی و معماری" تغییر کرد ، بازگشت.
حدود یکسال نیز دفتر طراحی و معماری کمیته ها را دنبال می کرد تا اینکه در ابتدای سال۹۳با توجه به ضرورت واهميت سيما و منظرشهري درمعاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان ، فقدان اداره سیما و منظر احساس شد و از ابتداي امسال اداره سیما و منظر شهری در اصفهان دایر شد .
اعضای كار گروه سیما و منظر شهری مناطق شامل رئیس اداره سیما و منظر شهری، معاون شهر سازی منطقه، مسئول شهرسازی منطقه، مسئول زیبا سازی منطقه ، اساتید دانشگاه به انتخاب منطقه و کارشناسان حرفه ای به انتخاب منطقه می باشند و کمیته تخصصی نما ومنظر شهری مستقر در معاونت نیزمتشکل از رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر، مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی، معاون سازمان میراث فرهنگی ، مدیر معماری و طراحی شهری ، مدیر نظارت بر اجرای ضوابط شهرسازی ، رئیس اداره سیما و منظر شهری ، رئیس گروه تخصصی سازمان نظام مهندسی ساختمان ، نماینده سازمان زیبا سازی و اساتید دانشگاه هستند.

اکنون این طرح در چه مرحله ای است و چقدر نظارت می شود؟
در حال حاضر دسته بندی در خصوص کنترل نماهاي درمرحله طراحي انجام شده به این صورت که بخشی از امور را به مناطق واگذار نموده و امور ویژه تر را در این کمیته دنبال کرده ایم که ماحصل آن راه اندازي ۱۵ کارگروه در ۱۵ منطقه شهرداری اصفهان بود .
از مجموع ۱۵ کارگروه تشکیل شده فقط ۹ کارگروه فعال در مناطق ۱ ، ۳، ۴ ، ۵، ۶، ۷ ، ۸ ، ۹ و ۱۳ فعال هستند که در ۶ ماهه نخست سالجاری در منطقه یک شهرداری اصفهان ۴ کارگروه ، منطقه سه ۴ کارگروه، منطقه چهار ۲ کارگروه ، منطقه پنج ۲ کارگروه ، منطقه شش ۳ کارگروه ، منطقه هفت ۱ کارگروه ، منطقه نه ۱ کارگروه و در منطقه سیزده نیز ۱ کارگروه برگزار شده و اميدواريم ساير مناطق نيزدرخصوص كارگروه مربوطه اقدام نموده و در ۶ ماهه دوم امسال این آمار رشد چشمگیری خواهد داشت .
بهترین مناطقی که طی ۶ ماهه ابتدای سال ۹۳ کارگروهها فعالیت گسترده تری نسبت به سایر مناطق داشتند ، مربوط به مناطق ۶، ۱و ۳ می باشد.
البته به لحاظ اینکه اصفهان یک شهر تاریخی به شمار می رود و در ۳ دوره تاريخي پایتخت کشور بوده است ، اهمیت ویژه ای دارد و خط قرمزهایی را برای برخی مناطق داراي بافت تاريخي ترسیم کرده ایم ؛ از جمله اینکه کمیته های تخصصی درباره سیما و منظر پروژه هایی که در بافت تاریخی قرار دارند ، نگاه ويژه اي خواهد داشت .
بطوريكه درکمیته تخصصی نما ومنظر شهری که در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان مستقر هستند، از رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر، مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی، معاون سازمان میراث فرهنگی ، مدیر معماری و طراحی شهری ، مدیر نظارت بر اجرای ضوابط شهرسازی ، رئیس اداره سیما و منظر شهری ، رئیس گروه تخصصی سازمان نظام مهندسی ساختمان ، نماینده سازمان زیبا سازی و اساتید دانشگاه دعوت می کنیم که نماهایی را که در محور تاریخی و محدوده مصوب بافت تاريخي شهر هستند با یک برند ویژه و خاص مورد پردازش قرار دهند تا منجر به ساخت و سازی نشود که در آینده برای اصفهان تبعاتی به همراه داشته باشد .
ذکر این نکته هم حائز اهمیت است که اداره سیما و منظر شهری صرفا کار کنترل نمای شهری را بر عهده ندارد بلکه مباحثی همچون منظر شهری را نیز دنبال می كند وبه ساماندهی كالبدي فضاهای شهری می پردازد و به روایتی ديگر براي زیباتر شدن شهر ، پیاده روها ، مبلمان شهری ، سیمای زمین و پوشش های گیاهی اقداماتي جهت تهيه الگوي آنها در دستور كار اداره قرار دارد.
تهیه طرح جامع سیما و منظر شهری که سند راهبردی برای سیما و منظر شهری در برنامه ۹۳ و ۹۴ نیز در دستور کار اداره سیما و منظر شهری اصفهان قرار دارد که پیش بینی کرده ایم برای تحقق آن از مشاورانی کمک بگیریم که چارچوب کلی سیما و منظر شهر اصفهان را بر اساس مولفه های سبک اصفهان و معماری اسلامی طرح ریزی و نقشه راه ارایه کنند.
البته در صدد هستیم تصمیم های آنی نگیریم و برای سیما و منظر شهری چشم انداز تعریف شده ای داشته باشیم.
در خصوص بحث نظارت نیز باید عنوان کنم از سال ۹۰ که بحث کمیته های تخصصی در معاونت شهرسازی شکل گرفت ، در واقع مهندسین ناظر معماری را درگیر این مساله کردیم، به این صورت که در مرحله صدور پروانه فرم هایی تحت عنوان "فرم های شماره ۱۹" تنظیم شد که در این فرم ها تعهدی از مالک و مهندس ناظر اخذ می شود که قبل از بتن ریزی سقف اول ، طرح نما را به مرجع صدور پروانه و کمیته های تخصصی ارایه و به تایید برسانند و در صورت تایید ، عملیات ساختمانی را ادامه دهند.
همچنین اعلام کردیم که عدول از این مهم منجر به برخورد قانونی و معرفی مهندسین مربوطه به شورای ا نتظامي سازمان نظام مهندسي ساختمان می شود .
اداره سیما و منظرشهري اصفهان با همراهی مدیریت نظارت بر ضوابط شهرسازی به طور مشترک به دنبال این است که ساز و کاری برای کنترل دقیق براي ساختمان ها تعریف کند که در قسمتی از آن مبحث ، سیما و منظر شهری لحاظ شود.
همچنین اداره سیما و منظر شهری اصفهان واحد"رصد شهری" را دارد که نیازمند حضور کارشناس برای انجام امور است. (اکنون رصد شهری در حوزه مناطق است)

آیا آماری هم در این رابطه می توانید ارایه کنید؟
طی ۶ ماهه نخست سال جاری حدود ۱۰۰ پرونده در کمیته تخصصی اداره سیما و منظر شهری مورد بررسی قرار گرفت که از سوی مناطق ارجاع شده بود ؛ از این ۱۰۰ پرونده ۶۷ مورد مطرح شد و مدارک آنها با ناقصی همراه نبود و ۳۳ مورد آن به دلیل امتناع از حضور طراح يا عدم پيگيري مالكين مطرح نشد .
از تعداد ۶۷ پرونده مطرح شده تعداد ۳۹ پرونده تایید و تحویل مالک و طراح شد و ۲۶ مورد نیز باید طراح نمای ارایه شده خود را اصلاح می کردند که متاسفانه از سوی مالک و طراح رها شده است.
در ۲ مورد از پرونده ها نیز الگوهای ارایه شده برای نما با الگوهای ایرانی – اسلامی در تضاد بود و با چارچوب ضوابط و مصوبات همخوانی نداشت که باید اصلاح می شدند.

جایگاه اصفهان در بین کلان شهرها کجاست؟
در خرداد ماه امسال همایشی با حضور مدیران کلان شهرها در تهران برگزار شد که یکی از کمیته هایی که در آن همايش دنبال می شد، کمیته "سیما و منظر شهری" بود و در قیاس با شهرهایی همچون تهران ، مشهد ، شیراز ، ارومیه و کرمانشاه ، اصفهان تنها کلانشهری بود که ضوابط مصوب كميسيون ماده پنج برای نما و منظر داشت و این در حالی بود که شهرهای دیگر یا ضوابطی نداشتند و یا ضوابط آنها در این زمینه در دست اقدام بود.
به جرات می توان گفت اصفهان تنها کلان شهری است که اداره سیما و منظر شهری با این چارت کاری را دارا می باشد.

آینده ساماندهی شهر اصفهان را چگونه ترسیم می کنید؟
در اداره طراحي سیما و منظر شهری دو موضوع کلی به صورت "کلان" و "خرد" دنبال می شود ؛ در بخش کلان آینده اصفهان را می نگریم تا بتوانیم بر اساس سند راهبردی و طرح جامع به سمتی رویم که بتوانیم معماری ایرانی – اسلامی را در اصفهان احیا کنیم و از اغتشاشات بصری موجود در شهر جلوگیری کنیم.
در نگاه خرد منظور این است که وضعیت ابنیه موجود را از نظر سیما و منظر کنترل کنیم که شکل و معماری هماهنگ ، همخوان و وزینی را در شهر داشته باشیم زیرا یک موضوع روان شناسی در آن نهفته است؛ وآن اينكه در مباحث کالبدی و بصری آنچه دیده می شود ، تاثیر مستقیم بر روی روان و رفتار انسان دارد ، اگر فضای پایش شده و منظم و چشم نواز در سیما و منظر شهری داشته باشیم، اثرات مطلوب در شهروندان دارد و باعث شکل گیری رفتارهای مناسب در فضای شهری می شود ، از این رو سیما و منظر شهری بسیار مهم است و باید به آن پرداخته شود تا بتوان یک فضای شهری مطلوب را در شهر برای شهروندان ایجاد کرد./410