به گزارش ایمنا صادق زاده در این نشست پیرامون عنوان آن گفت: این عنوان از یک منظر کلی است و از یک منظر تخصصی، که آن را بهانه ای برای صحبت در مورد نگارگری قرار داده ایم. جلوه کردن به نوعی دیدن، دیده شدن و به ظهور رسیدن معنی می شود.
صادق زاده افزود: در دیدن تخصصی نگارگری نکات مهمی وجود دارد که می توان به آشکارا دیدن، دیدگاه نقادانه داشتن، نگاه رمزگونه و توجه به نشانه ها و مفاهیم اشاره کرد. وقتی آثار را آشکارا می بینیم وجوه مختلفی دارند گاه نگاه مخاطب متوجه موضوع کار است و نگاه نگارگر به عنوان بیننده متوجه ریزه کاریهای اثر، در نگاه نقادانه گاه تنها نقاط ضعف دیده می شود و گاه نگاه نقادانه مثبت نسبت به اثر وجود دارد و در نگاه رمزگونه نیز آنچه ورای موضوع اثر مد نظر است دیده می شود و نشانه و مفاهیمی که مدنظر نگارگر است مورد توجه قرار می گیرد.
سخنگوی این نشست تأکید کرد: در دیدن آثار هنری به ویژه آثار نگارگری فاصله در دیدن بسیار حائز اهمیت است، در نگارگری با ریزه کاری هایی که وجود دارد دیدن آثار از دور چندان مطلوب نیست و آنکه در گذشته نگارگری در حیطه کتاب و کتابت معنا می یافت به همین دلیل فاصله دید تعریف شده در این هنر فاصله خواندن کتاب می باشد. دیدن یک امر نسبی است و جلوه هم همین گونه می باشد و وقتی جلوه گری نیز نسبی معنا یابد می توان با اثر ارتباط برقرار کرد.
وی جلوه را چنین تعریف کرد: جلوه از یک نظر یعنی چگونگی ظاهر اثر و دریافتی که چشم از آن اثر دارد. جلوه و جلوه گری در نگارگری را از دیدگاه های مختلف می توان مورد بررسی قرار داد. جلوه ها شامل جلوه های تکنیکی، اجتماعی، خیالی، نور، جهان پیوسته، اندیشه گرا و ... می شوند.
مجید صادق زاده خاطرنشان کرد: جلوه های تکنیکی در نگارگری بسیار متنوع هستند، جلوه های طبیعت گرایانه با دید انتزاع گرایانه در واقع این دنیای نگارگری است که از خاک تا طلا را در کنار یکدیگر قرار می دهد و در اوج لطافت و ظرافت میان رنگها ارتباط برقرار می کند. در نگارگری توجه به جوامع انسانی یا جلوه های اجتماعی مانند لشکرکشی، سوگواری و غیره قابل رویت است که می توان آنها را از نظر موضوعی نیز تقسیم بندی نمود.
وی ادامه داد: بخشی از جلوه گری نگارگری را جلوه گری های خیالی تشکیل می دهد که می توان به کتاب خاوران نامه در این زمینه اشاره نمود، جلوه گری نور یکی دیگر از انواع جلوه گری در نگارگری است که به وسیله کاربرد رنگ سبب دیده شدن و جلوه یک شخص یا شی در اثر می شود. در نگارگری برعکس علم فیزیک جهان پیوسته و ملاء جلوه می کند نه جهان خلاء و ناپیوسته شاهد این موضوع نیز فرم " گرفت و گیر" است که در آن فرم ها درهم تنیده اند.
صادق زاده افزود : آثار نگارگری در دوره های متفاوت تاریخی مفاهیم متعددی از جمله روابط فرم گرا، استحکام هندسی و میل به جهان ابدی را در بردارند. از دیگر جلوه گری های نگارگری می توان به جلوه گری فضای ملایم و ایجاد آرامش در آثار اشاره کرد. به نظر می رسد نوعی از راز و نیاز و خلوت شخصی در آثار وجود دارد که در آثار هر نگارگر متفاوت است.
وی تصریح کرد: جلوه گری اندیشه گرا و حضور حکمت در برخی آثار نگارگران به ویژه نگارگران شناخته شده قابل مشاهده است. حضور حکمت می تواند کاربرد درست تمامی عناصر در کنار یکدیگر را نشان دهد. در نگارگری جلوه گری اندیشه گرا و حکمت را می توان در بیان وحدت و کثرت مشاهده نمود.
صادق زاده با انتقاد از اینکه برخی به عدم وجود پرسپکتیو در نگارگری می پردازند گفت: در واقع مجاز نیستیم به یک هنرمند بگوئیم چرا فلان موضوع را نکشیده ای، گرچه در پاسخ به عدم وجود پرسپکتیو در نگارگری می توان پاسخ داد که در نگارگری پرسپکتیو به معنای علمی وجود ندارد بلکه پرسپکتیو هنری که بیانی از چشم شهودی است در این هنر وجود دارد. خط افق در نگارگری خط لایتناهی است و نقطه گریز در پرسپکتیو نگارگری عمق معناست، ناظر از عالم خیال به منظره نگاه می کند و عمق رنگ در واقع همان عمق نور است که نور در نور وجود دارد و این عمق نور است که مولوی آن را توضیح داده است.
وی از جلوه منطق به عنوان یکی دیگر از جلوه های نگارگری نام برد و در توضیح آن افزود: جلوه منطق به توضیح روابط صحیح فرم های متنوع می پردازد و جلوه گری نگارگری به ما نشان می دهد که ابزار دقیقی در خلق آن به کار گرفته شده است. در نگارگری تکنیک انتقاد وجود دارد اما از اعتراض خبری نیست. در آثار نگارگری همه چیز مابه ازای بیرونی ندارد و برای مثال برخی از فرم ها مانند بعضی از لباس ها و چین و چروک آنها زائیده ذهن نگارگر می باشد.
در پایان این نشست صادق زاده به بیان نکات مهم جلسه بر روی تصاویر آثار بهزاد و دیگر نگارگران مشهور پرداخت و انواع جلوه های بصری مطرح شده را بر روی آثار توضیح داد.
نظر شما