آدامس‌های حاوی قند منجر به پوسیدگی دندان و اضافه وزن می‌شوند

دكتر منصور ريسمانچيان نايب رييس انجمن ارتقاء سلامتي و بهبود تغذيه در گفتگو با ایمنا در مورد تاربخچه آدامس گفت: یونانیان قدیم صمغ یا زرین درخت را بنام mastic اولین بار به عنوان آدامس استفاده کردند، در سال ۱۸۶۰ یک دندانساز به نام آلفرد آدامز تلاش کرد تا یک با بهره‌گیری از یک نوع صمغ یک نوع پلاستیک تولید کند، و در نهایت به کشف و تولید آدامس منجر شد که به نام مخترع آن آدامز یا همان آدامس در ایران شناخته شد. 
مواد تشکیل‌دهنده آدامس
وی مواد تشکیل‌دهنده آدامس‌های امروزی را شامل پایه آدامس ۳۰ درصد، شیرین‌کننده‌ها ۵۴ درصد، نرم‌کننده‌ها ۲ درصد، شیره ذرت ۱۰ درصد، طعم دهنده‌ها ۴ درصد اجزاء فعال و رنگ‌های خوراکی عنوان کرد و اظهار داشت: بهترین آدامس‌ها برای جویدن، آدامس‌هایی هستند که نرم، کم حجم و بدون قند (suger free ) باشند، آدامس‌هایی که سفت و يا بزرگ هستند به فک فشار می‌آورند و آدامس‌های حاوی قند در صورت تکرار مصرف، منجر به پوسیدگی دندان و اضافه وزن می‌شوند.
ریسمانچیان با اشاره به اینکه آدامس‌هاي بدون قند حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی فاقد کالری مانند آسپارتام، ساخارین، آسه سولفام هستند؛ گفت: این مواد نقشی در پوسیدگی دندان ندارند، کالری نداشته و در در صورت وجود در آدامس آسیبی را متوجه فرد نمی‌کنند.
وی بیان داشت: آدامس‌هایی هم هستند که با افزودنی‌های خاص برای اهداف خاص تهیه شده‌اند که اینها شامل: فلوراید (ضد پوسیدگی دندان)، کلر هگزیدین (ضد عفونی کننده)، نیکوتین (ترک سیگار)، دیفن هیدرامین( ضد حساسیت )، میکونازول (ضد قارچ)، آنتی‌اسید ( ضد ترش کردن)، كافئین( کم‌کردن خواب ) و زایلیتول ( ضد پوسیدگی) است. 
فواید آدامس
وی در خصوص فواید آدامس گفت: شایع‌ترین استفاده آدامس در کاهش بوی دهان به علت اسانس‌های خاص درون آنهاست، همچنین آدامس از طریق افزایش ترشح بزاق و کاهش تماس قند و جلوگیری از تبدیل شدن قند به اسید (و تغییر PH) از پوسیدگی دندان نیز جلوگیری می‌کند، البته این نباید دلیلی در کوتاهی از مسواک و نخ کشیدن دندان‌ها باشد. آدامس‌های سفید‌کننده مانند خمیردندان‌های سفید‌کننده، حاوی موادی هستند که منجر به سایش مینای دندان و از این طریق باعث براق و درخشنده شدن سطح دندان می‌شوند که در صورت مصرف زیاد مینای دندان به شدت آسیب خواهد دید. علاوه براین آدامس در افرادی که با استرس دندان‌ها را روی هم فشار می‌دهند، برای کاهش فشار دندان‌ها و فک کمک می‌کند اما این افراد باید برای درمان ریشه‌ای و یا فراگیری مهارت‌های کتنرل استرس هم اقدام کنند.
نايب رييس انجمن ارتقاء سلامتي و بهبود تغذيه افزود: در مورد کاهش وزن به بیماران توصیه می‌کنم در صورتیکه آدامس منجر به افزایش اشتها نمی‌شود، برای کاهش پرخوری‌های عصبی و خرده‌خوری‌های در طول روز از آدامس استفاده کنند که جایگزین شکلات، شیرینی، بستنی و ساير تنقلات شود اما در صورتي كه منجر به افزايش اشتها مي‌شود بايد از مصرف آن پرهيز كنند .
وی در مورد دیگر فواید آدامس گفت: بعضی تحقیقات نشان داد که جویدن آدامس منجر به افزایش حافظه، تقویت عضلات فک و زبان، کاهش میزان رفلاکس (ترش کردن)، جلوگیری از عفونت‌های گوش میانی به علت باز کردن شیپور استاش که بین دهان و گوش است و بهبود سریع‌تر وضعیت روده‌ها پس از جراحی‌های گوارشی می‌شود.
ریسمانچیان ادامه داد: همچنین آدامس به مرطوب کردن دهان در افرادی که دهانشان به علت مصرف دارو خشک است مانند داروهای ضد افسردگی، ضد فشارخون یا افرادی که مبتلا به دیابت یا تحت درمان رادیوتراپی هستند، کمک می‌کند، علاوه بر این زایلیتون یک نوع قند است که توسط باکتری‌های موجود در دهان نمی‌تواند تجزیه شود و ایجاد اسید کند که در کاهش پوسیدگی دندان موثر است و با افزایش جریان بزاق و کاهش تعداد یاکتری‌ها، منجر به کاهش پلاک‌های میکروبی هم می‌شود. 
مضرات آدامس
وی درباره مضرات آدامس با اشاره به اینکه مصرف آدامس در جامعه ما از نظر اجتماعی خیلی جنبه خوبی ندارد؛ گفت: آدامس با ترشح بزاق منجر به رفع تشنگی شده و مصرف مایعات کم می‌شود، همچنین در افراد با روده‌های تحریک پذیر، هنگام جویدن آدامس هوا وارد روده‌ها شده و منجر به تشدید علائم می‌شود. علاوه براین جویدن آدامس‌های حجیم و سفت منجر به التهاب مفصل فک و در دراز مدت منجر به درد شدید و ناراحتی خواهد شد.
دکتر ریسمانچیان با بیان آنکه برخی شیرین‌کننده‌ها در آدامس منجر به واکنش حساسیتی در برخی افراد می‌شود؛ افزود: جویدن آدامس قبل از جراحی و در موقع بیهوشی منجر به پریدن آن در مجاری تنفسی و افزایش احتمال خفگی می‌شود.
وی بهترین زمان برای مصرف آدامس را ۱۰ تا ۲۰ دقیقه پس از صرف غذا برای جلوگیری از اسیدی شدن محیط دهان دانست و تصریح کرد: جویدن آدامس پس از غذا از تشکیل پلاک‌های میکروبی و در پوسیدگی دندان موثر است علاوه بر اینکه با افزایش ترشح بزاق و شیره‌های گوارشی موجب هضم بهتر غذا می‌شود.
/۵