به گزارش خبرگزاری ایمنا، هر سال با شروع فصل سرما بسیاری از کارگران فصلی از مناطق دور و نزدیک و شهرهای کوچک به امید یافتن کاری مناسب عازم کلان شهرها می‌شوند تا معیشت خود و خانواده‌هایشان را فراهم کنند؛ در این بین کارگران شاغل در بخش‌های ساختمانی بیشترین تعداد کارگران فصلی را تشکیل می‌دهند.
این کارگران که بدنه اصلی ساخت‌وساز مسکن را تشکیل می‌دهند، در این روزهای سرد با کاهش بازار کار مواجه هستند؛ این افراد نه مزد مشخص دارند و از بیمه، پاداش و عیدی هم که خبری نیست، بنابراین اگر بلایی سرشان بیاید، معلوم نیست سرنوشت خانواده آن‌ها چه می‌شود.
روی داربست رفتن و کار کردن در بلندی حتی به گفتن هم آسان نیست، اما کارگران فصلی چاره‌ای جز این ندارند که با وجود همه سختی‌ها تن به کاری بدهند تا بتوانند از پس معیشت خود برآیند؛ اگر وضعیت ساخت‌وساز خوب باشد، آن‌ها تنها شش تا هفت ماه در سال برای انجام کار فرصت دارند، اما اگر اوضاع همانند آنچه این روزها شاهد آن هستیم باشد که همه چیز به نوسان بازار ارز و طلا بستگی دارد، طبیعی است که با افزایش قیمت مصالح ساختمانی و افزایش هزینه‌ها نان این بندگان خدا آجر می‌شود، آن وقت حتی کار کردن در باقی مانده روزهای زمستان هم آنقدر سخت می‌شود که بیشتر روزها موجب جمع شدن آن‌ها در گوشه‌ای از میدان‌های شهر شده و در بسیاری از موارد عصبانیت ناشی از بیکاری یا تلاش برای رقابت و قاپیدن کار از دست یکدیگر موجب درگیری لفظی میان آن‌ها می‌شود.
در این میان رسیدگی به وضعیت کارگران فصلی و در نظر گرفتن محل مناسب برای ساماندهی آن‌ها موضوعی است که باید مورد توجه مدیران شهری، مسئولان اداره کار و امور اجتماعی و سایر مسئولان ذیربط قرار گیرد.
برای ساماندهی کارگران فصلی نیازمند عزم و اراده جدی کل نهادهای مربوطه هستیم
احمدرضا مصور، رئیس کمیسیون حقوقی، برنامه‌ریزی و پایش مصوبات شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه برای ساماندهی کارگران ساختمانی یک تا دو دستورالعمل در طول سال آمده است، اظهار می‌کند: پشت میدان جوان محوطه‌ای وجود دارد، که برای ساماندهی کارگران ساختمانی آماده شده است.
وی با اشاره به محوطه پشت میدان جوان ادامه می‌دهد: شهرداری قصد داشت کارگران با رفتن به این محوطه در کنار خیابان منتظر کار نباشند، همچنین کارفرمایان در صورت نیاز به کارگر با مراجعه به این محل، به افراد مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند
رئیس کمیسیون حقوقی، برنامه‌ریزی و پایش مصوبات شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح می‌کند: کارگران ساختمانی در سه دسته کلی غیر ایرانی‌ها، مهاجران فاقد مهارت خاص و بومی‌ها تقسیم‌بندی می‌شوند که این سه دسته همیشه با یکدیگر در تضاد و تقابل هستند.
مصور می‌گوید: در پی این تضادها هر زمان که شهروندان برای انتخاب کارگر به سطح شهر می‌آیند، کارگران با آوار شدن بر سر آن‌ها صحنه زشتی را در شهر ایجاد می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه برای ساماندهی کارگران فصلی غیر از شهرداری کسی به میدان کار نمی‌آید، بیان می‌کند: در صورتی که اداره کار وظیفه ساماندهی این کارگران فصلی را به عهده دارد، اما تاکنون اقدام ویژه‌ای در این باره نکرده است و شهرداری مجبور است در این مسیر تنها قدم بگذارد.
رئیس کمیسیون حقوقی، برنامه‌ریزی و پایش مصوبات شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به وظیفه قانونی اداره کار در ساماندهی کارگران فصلی خاطر نشان کرد: اداره کار قصد داشت با دریافت بیمه از کارگران به ساماندهی آن‌ها بپردازد، اما در حاضر تنها به دریافت بیمه از این افراد اقدام کرده است، هیچ ساماندهی در کار نیست و حتی خدماتی به این کارگران ارائه نمی‌کند.
تنها عملکرد شهرداری برای ساماندهی کارگران فصلی کافی نیست و همت جمعی نهادهای مربوطه را می‌طلبد
مصور با بیان مسئولیت اداره مهاجرت و شهرداری در این باره توضیح می‌دهد: اقدامات شهرداری همچون ساختن ساختمان یا راه‌اندازی سامانه که در شهر مشهد رقم خورد، برای ساماندهی کارگران مؤثر واقع نشد، زیرا تنها عملکرد شهرداری در این عرصه کافی نیست و همت جمعی نهادهای مربوطه را می‌طلبد.
وی با اشاره به شکست سامانه ساماندهی کارگران فصلی در مشهد ادامه می‌دهد: این سامانه میان کارگران و کارفرمایان طرفدار ندارد، زیرا کارفرما تمایلی به ثبت مشخصات خود و ساختمان در سامانه ندارد؛ اصفهان نیز در دوره‌ای در این مسیر گام نهاد، اما مشکلات موجود اجازه پیش‌روی طرح را نداد.
رئیس کمیسیون حقوقی، برنامه‌ریزی و پایش مصوبات شورای اسلامی شهر اصفهان درباره ثبت نام کارگران برای عضویت در این سامانه می‌گوید: کارگران نیز ظرفیت ثبت نام در این سامانه را ندارند، زیرا بعضی از آن‌ها مهاجر غیرقانونی هستند که باید از کشور خارج شوند، بعضی از آن‌ها نیز بومیانی هستند که سواد استفاده از سامانه را ندارند.
مصور تصریح می‌کند: حضور کارگران ساختمانی در کنار خیابان‌ها با رونق اقتصاد مسکن رابطه مستقیمی دارد، زیرا اگر مسکن رونق بگیرد، این افراد در خیابان‌ها کمتر دیده می‌شوند و بیشتر مشغول کار هستند.
وی ادامه می‌دهد: با وجود ایجاد محوطه برای کارگران فصلی، ساماندهی شهرداری و اداره کار به دلیل اینکه قانونی برای مقابله با افرادی که در کنار خیابان به انتظار کار هستند، وجود ندارد هر طرحی با شکست مواجه می‌شود.
رئیس کمیسیون حقوقی، برنامه‌ریزی و پایش مصوبات شورای اسلامی شهر اصفهان بیان می‌کند: در اصفهان یکی از راه‌کارهای ارائه شده این بود که محلی را آماده کنند و با فراهم کردن اسباب چای کارگر در آنجا با متانت منتظر کارفرما بماند، اما در عمل عرضه و تقاضا باهم برابر نبود و باز هم شاهد شکست این طرح بودیم.
مصور اضافه می‌کند: در کل برای ساماندهی کارگران فصلی نیازمند عزم و اراده جدی کل نهادهای مربوطه هستیم.
تشکل‌های کارگری بستری برای مطالبه خواسته‌های کارگران فصلی
جمال کرمی، رئیس اداره تشکل‌های کارگری و کارفرمایی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان با اشاره به تشکل‌های ویژه کارگران اظهار کرد: کارگرانی که دارای بیمه تأمین اجتماعی و مهارت مربوطه باشند می‌توانند از طریق عضویت در تشکل‌های ویژه کارگران ساماندهی شوند.
وی با اشاره به انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان اصفهان می‌افزاید: در سطح استان اصفهان حدود ۳۰ انجمن صنفی ویژه کارگران ساختمانی تشکیل شده است.
رئیس اداره تشکل‌های کارگری و کارفرمایی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان تصریح می‌کند: انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی یک کانون استانی نیز دارند، به طور کلی بیش از ۴۳ هزار کارگر ساختمانی عضو تشکل‌های مربوطه هستند.
کارگران می‌توانند مشکلات خود را در قالب تشکیل انجمن‌های صنفی مطالبه کنند
کرمی با اشاره به وظایف مهم تشکل‌های کارگری خاطر نشان می‌کند: کارگران می‌توانند مشکلات خود را در قالب تشکیل انجمن‌های صنفی مطالبه کنند، به‌عنوان مثال مشکلات قشر کارگر از طریق تشکل‌های مربوطه احصا و به مقامات استانی و ملی منعکس می‌شود.
رئیس اداره تشکل‌های کارگری و کارفرمایی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان اضافه می‌کند: با تشکیل این انجمن‌های صنفی، نماینده قانونی کارگران می‌تواند، اهم مسائل صنفی از جمله فضای مناسب استقرار در سطح شهر، بیمه تأمین اجتماعی را برای جامعه هدف از مبادی ذیربط پیگیری کند.
وی با اشاره به فضای مخصوص کارگران فصلی توضیح می‌دهد: با در نظر گرفتن فضای مخصوص برای کارگران، ارجاع کار برای آن‌ها بهتر صورت می‌گیرد، همچنین کارفرما نیز دسترسی راحت‌تری به این قشر پیدا خواهد کرد.
کرمی با اشاره به اهداف کانون‌های کارگری ادامه می‌دهد: این کانون‌ها می‌تواند در قالب تعامل و مساعدت با شهرداری وارد مذاکره شوند تا خواسته‌های کارگران همچون ایجاد فضای مخصوص برای آن‌ها پیگیری شود و به عمل برسد، اما برای ایجاد این فضای مخصوص اداره کار تکلیف و امکاناتی ندارد.
رئیس اداره تشکل‌های کارگری و کارفرمایی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان بیان می‌کند: مواردی همچون محل استقرار و تجمع کارگران برای کار از طریق شهرداری و با همکاری کانون مربوطه قابل انجام می‌باشد.
کرمی با اشاره به بیمه کارگران توضیح می‌دهد: یکی از مطالبات اصلی کارگران فصلی تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گرفتن است که این موضوع در تأمین اجتماعی با توجه به محدودیت منابع مواجه است و در صورت رفع موانع موجود یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های کارگران فصلی مرتفع خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: یکی از کاربردهای تشکل‌های صنفی پیگیری درخواست‌ها و مطالبات اعضا تا حصول نتیجه است.
کانون انجمن‌های صنفی نیازمند پشتیبانی بیشتر دولت است
ابراهیم سبزواری، رئیس کانون کارگران و استادکاران ساختمانی استان اصفهان با اشاره به لزوم ساماندهی کارگران فصلی اظهار کرد: در حال حاضر برای کارگران فصلی شهر اصفهان دو برنامه مطرح شده است یکی از این طرح‌ها آن است که مسئولان یک مکانی را به عنوان ایست‌کار برای آن‌ها آماده‌سازی کنند به گونه‌ای که تخصص آن‌ها نیز مشخص باشد که آیا کارگر یا استاد کار هستند.
در شهر اصفهان ۳۳ هزار کارگر ساختمانی بیمه شده‌اند و ۲۰ هزار نفر در نوبت بیمه قرار دارند
رئیس کانون انجن‌های ساختمانی استان اصفهان با اشاره به ساماندهی کارگران فصلی با اشاره به بیمه کارگران ساختمانی خاطرنشان کرد: در اصفهان نزدیک به ۴۸ هزار کارگر ساختمانی وجود دارد که در شهر اصفهان ۳۳ هزار از کارگران ساختمانی بیمه شده‌اند و ۲۰ هزار نفر در نوبت بیمه قرار دارند.
سبزواری با بیان اینکه تنها تا پایان ۱۳۹۷ سهمیه بیمه برای کارگران موجود بوده است، توضیح می‌دهد: از آن سال به بعد دیگر سهمیه بیمه به کارگران داده نشده است؛ در مجلس با توجه به اصلاح ماده ۵ قانونی بیمه کارگران ساختمانی مطرح شد که در سال جاری مازاد بر درآمد تأمین اجتماعی را به کارگران ساختمانی اختصاص دهند.
وی ادامه می‌دهد: کانون‌های صنفی تلاش زیادی برای این کارگران می‌کنند اما به دلیل اینکه پشتیبانی قوی ندارند، اقداماتشان به نتیجه نمی‌رسد
رئیس کانون انجن‌های ساختمانی استان اصفهان با اشاره به ساماندهی کارگران فصلی با اشاره به بیمه کارگران ساختمانی با اشاره به اقدامات مفید برای رفاه حال کارگران خاطر نشان کرد: این کانون‌ها برای مشکلات معیشتی کارگران بدون همراهی دولت اقدامات زیادی انجام داده‌اند که شامل تهیه سبد کالا در وضعیت کرونا، شب عید و ماه رمضان و دریافت وام ۴ درصد از بانک و قرض الحسنه برای این افراد، آموزش فنی کارگران ساختمانی، دادن مدرک فنی حرفه‌ای به کارگران می‌شود.
سبزواری می‌گوید: رسیدگی به کارگران فصلی کاری بسیار سخت و سنگین است، اما در شهر اصفهان پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم.
ایستکارهای ویژه کارگران برای دسترسی آسان کارفرما باید در تمام نقاط شهر قرار بگیرد
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس شهری با بیان اینکه مشکل کارگران فصلی از مشکلات بزرگ شهر است که در همه شهرهای بزرگ وجود دارد، اظهار می‌کند: مسئولان برای ساماندهی این کارگران فصلی باید آن‌ها را بیمه درمانی و از کارافتادگی کنند، همچنین یک مکانی برای ساماندهی، خواب و استراحت آن‌ها در نظر بگیرند.
وی با اشاره به اینکه مردم باید دسترسی راحتی به این کارگران داشته باشند می‌افزاید: کارگران فصلی باید در شهر ساماندهی شوند و به صورت پراکنده، اما منظم در شهر حضور داشته باشند که مردم هم به راحتی به آن‌ها دسترسی پیدا کنند.
جامعه‌شناس شهری با اشاره به دو دستگی کارگران فصلی ادامه می‌دهد: یک دسته از این‌ها اتباع غیر ایرانی، دسته دیگر کسانی هستند که از استان‌های دیگر به شهر اصفهان آمده‌اند، از این‌رو دولت باید این افراد به‌ویژه کارگران ایرانی را ساماندهی کند تا این افراد دچار آسیب اجتماعی نشوند.
قرایی‌مقدم با اشاره به تجربه اجرای طرح ایست کار مشهد بیان می‌کند: بر اساس این طرح کارگران ساختمانی به جای اینکه در کنار خیابان منتظر کارفرما باشند، در محوطه تعیین شده به انتظار می‌نشینند، اما این طرح با شکست مواجه شد که دلایل آن نیاز به آسیب‌شناسی دقیق دارد.
ایستگاه‌های ایست کار باید در همه محله‌ها و مناطق به صورت مساوی قرار بگیرد به گونه‌ای که دسترسی مردم آسان باشد
وی تصریح می‌کند: ایست کار در مجموع طرح خوبی است و می‌شود از آن به عنوان طرحی برای ساماندهی کارگران استفاده کرد، اما مسئله مهم این است که این ایستگاه‌ها باید در همه محله‌ها و مناطق به صورت مساوی قرار بگیرد به گونه‌ای که دسترسی مردم آسان باشد.
به گزارش ایمنا، با وجود آنکه فعالیت کارگران فصلی در بهره‌وری تولید و بازار کار نقش بسزایی دارد اما این کارگران از کمترین حمایت‌های اجتماعی و بیمه‌ای برخوردار بوده و دستگاه‌های مربوطه باید با حفظ حرمت و شأن کارگران فصلی بستر مناسبی را برای ساماندهی آن‌ها ایجاد کنند تا این قشر زحمت‌کش دور از هر گونه نگرانی هر روز به دنبال رزق و روزی خود باشند و هیچ روزی را بدون درآمد سپری نکنند.
نظر شما