به گزارش خبرنگار ایمنا، ابتلا به آلزایمر در جوانی بدترین چیزی است که در زندگی میتوان با آن روبرو شد. نتایج برخی تحقیقات نشان داده است که ۲۶۰ هزار نفر از مردم استرالیا دچار آلزایمر هستند. همچنین بر اساس نتایج این تحقیقات در سال ۲۰۱۰ افراد زیادی در سن ۵۹ سالگی به بیماری آلزایمر تشخیص داده شدهاند. اکثر این افراد هم بعد از سن ۶۵ سالگی اما تا ۵ درصد از اوایل دهه ۴۰ و ۵۰ سالگی به آلزایمر مبتلا شدهاند. این بیماری با سرعت پایینی رشد میکند به گفته بسیاری از دانشمندان، آلزایمر به علت افزایش میزان تولید یا ذخیره یک نوع پروتئین خاص در مغز به وجود آمده و بتدریج به مرگ سلولهای عصبی منجر میشود.
احتمال ابتلا به آلزایمر بعد از ۷۰ سالگی به میزان چشمگیری افزایش مییابد به نحوی که حدود ۵۰ درصد از افراد بالای ۸۵ سال به این بیماری مبتلا میشوند. به منظور واکاوی دلایل شیوع آلزایمر، روند درمان و شناخت کلی این بیماری با سید مصطفی عبداللهی متخصص سلامت روان و پزشکی روان تنی گفتوگویی داشتهایم که در ادامه میخوانید:
در مورد بیماری آلزایمر و میزان شیوع آن توضیح دهید؟
از دیرباز تاکنون بیماری آلزایمر به عنوان یکی از اختلالات روانی حاد در جامعه شناخته شده است، اما همواره افکار عمومی ابتلای این نوع اختلال را مختص سالمندان دانسته یا میدانند در حالی که آلزایمر و تبعات آن تمام اقشار و ردههای سنی را در جامعه تحتالشعاع قرار میدهد. آلزایمر یک بیماری پیشرونده زوال حافظه و دیگر کارکردهای مهم ذهنی است. آلزایمر معمولترین علت دمانس (زوال عقلی) است. این بیماری دستهای از اختلالات مغزی است که منجر به از دست دادن مهارتهای فکری و اجتماعی میشوند، این تغییرات به اندازهای شدید هستند که میتوانند زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهند.
پیشرفت علائم بروز آلزایمر در بین افراد مختلف چه تفاوتهایی دارد؟
در مراحل ابتدایی فراموشی و یا گیجی خفیف ممکن است تنها علامت مورد توجه آلزایمر باشد. اما با گذشت زمان بیشتر خاطرات به خصوص حافظه اخیر از یاد میرود. سرعت پیشرفت علائم در افراد مختلف متفاوت است. در صورتی که فردی مبتلا به آلزایمر شود احتمالاً اولین علامتی که فرد متوجه آن میشود سختتر شدن غیر معمول به خاطر آوردن و سازماندهی افکار است. ممکن است خود بیمار هیچ مشکلی احساس نکند و خانواده، دوستان نزدیک یا همکاران این تغییرات را حس کنند.
بیماری آلزایمر چه نشانههایی دارد؟
کاهش توانایی در به خاطرسپاری و به یاد آوردن اطلاعات جدید که نشانههایی از آن عبارتند از: طرح سوالات یا مکالمات تکراری، گم کردن وسایل شخصی، فراموش کردن حوادث یا قرار ملاقاتها و گم شدن در یک مسیر آشناست. از دیگر نشانههای این بیماری اختلال در استدلالها، وظایف پیچیده و انجام قضاوت که عبارتند از: درک نادرست از خطرات ایمنی، ناتوانی در مدیریت امور مالی، تصمیم گیری ضعیف، ناتوانی در برنامهریزی و انجام فعالیتهای پیچیده یا متوالی است.
همچنین اختلالات تجسمی که به علت برخی مشکلات بینایی چشم وجود دارد و باعث ناتوانی در تشخیص چهره یا اشیای مشترک یا یافتن اشیا در نمای مستقیم و ناتوانی در استفاده از ابزارهای ساده مانند پوشیدن لباس اتفاق میافتد. علاوه بر این موارد، تغییر در شخصیت و رفتار افراد مانند آشفتگی، بی تفاوتی، اجتماع گریزی یا نداشتن علاقه و انگیزه یا ابتکار، از دست دادن حس همدلی، داشتن حس اجبار، وسواس یا رفتار اجتماعی غیرقابل قبول از دیگر علائم است که شروع تدریجی، ماهها تا سالها، به جای ساعتها یا روزها طول میکشد و بدتر شدن سطح طبیعی شناخت فرد در موقعیتهای خاص از نشانههای ابتلا به بیماری آلزایمر است.
علل ایجاد کننده اولیه آلزایمر در افراد چیست؟
دلیل اصلی ابتلا به بیماری آلزایمر هنوز شناخته شده نیست، اما برخی از عواملی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد عبارتند از: افزایش سن، سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری آلزایمر، آسیبدیدگیهای شدید سر در گذشته و عوامل مربوط به سبک زندگی و عوارضی که به دلیل بیماریهای قلبی عروقی ایجاد میشوند.
توصیه شما برای پیشگیری از بروز آلزایمر چیست؟
انجام ورزش منظم، حفظ سلامت سیستم قلبی عروقی، مدیریت بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، چاقی، سیگار کشیدن و فشار خون بالا، رژیم غذایی متنوع و سالم، شرکت در آموزش مادامالعمر و آموزش شناختی و همچنین داشتن تعاملات اجتماعی از جمله راههای پیشگیری از آلزایمر است.
تشخیص آلزایمر زودرس که در جوانی شروع میشود چگونه است؟
اگر چه بروز آلزایمر غالباً در بزرگسالان بالای ۶۵ سال دیده میشود، اما حدود پنج درصد از افرادی که این بیماری در آنها تشخیص داده میشود، آلزایمر زودرس دارند. این بدان معناست که بیماری این افراد در دهه ۴۰ یا ۵۰ زندگیشان تشخیص داده میشود. تشخیص آلزایمر در جوانی میتواند دشوار باشد، زیرا ممکن است اینطور به نظر برسد که بسیاری از علائم آلزایمر زودرس ناشی از رویدادهای معمول زندگی مانند استرس هستند. هنگامی که این بیماری بر مغز اثر بگذارد، میتواند باعث کاهش تواناییهای حافظه، قدرت استدلال و تفکر شود. این اُفت، معمولاً بهآهستگی اتفاق میافتد اما میتواند در هر مورد متفاوت باشد.
چه تعداد بیمار آلزایمر در ایران و جهان وجود دارد؟
در حال حاضر ۵۰ میلیون نفر در جهان مبتلا به آلزایمر هستند و تنها بیش از پنج میلیون نفر در ایالات متحده به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. بر اساس آمار جمعیت سالمندان و آمارهای جهانی، در ایران نیز بیش از ۷۰۰ هزار نفر مبتلا به این بیماری بوده و بخش بزرگی از آمار بیماری آلزایمر در ایران پنهان است.
در حال حاضر آیا برای بیماری آلزایمر راه تشخیص علمی هست؟
هیچ آزمایش سادهای برای تشخیص آلزایمر وجود ندارد، بنابراین نورولوژیست به گفتههای شما در مورد تغییرات ایجاد شده در فرد مورد نظر اتکا خواهد کرد. آزمایش وضعیت روانی که گاهی "mini-cog" نامیده میشود، یا سایر آزمایشهای غربالگری میتوانند مهارتهای هیجانی یا حافظه کوتاهمدت شخص را اندازهگیری کنند. میتوان برای پیشگیری از سایر مشکلات مانند سکته یا تومور از آزمایشهای عصب شناختی و اسکنهای مغزی استفاده کرد که میتوانند اطلاعات دیگری درباره مغز فرد مورد نظر به دست دهند.
در آلزایمر، تخریب و مرگ سلولهای مغزی و همچنین تخریب ارتباط بین آنها باعث کاهش دائم حافظه و عملکرد ذهنی میشود. اقدامات پزشکی فعلی برای درمان بیماری آلزایمر و استراتژیهای مدیریت آن میتواند به طور موقت علائم را بهبود دهد که اغلب در به حداکثر رساندن کارایی و حفظ استقلال بیمار مؤثر است.
داروهای خاصی برای بهبود و درمان بیماران آلزایمری و کاهش پیشرفت علائم این عارضه وجود دارد؟
داروهای فعلی درمان آلزایمر به بهبود علائم اختلالات حافظه و تغییرات شناختی کمک میکنند. دو نوع مختلف از داروهایی که برای بهبود علائم شناختی بکار میرود وجود دارد که مهارکنندههای کولین استراز یکی از این داروهاست و این داروها سطح یک ماده میانجی بین سلولی که در آلزایمر کاهش مییابد را افزایش میدهد. این داروها برای مدتی علائم بیماری را در افراد تا حدی بهبود می بخشد. کولین استرازهایی که به طور معمول تجویز میشوند شامل دونپزیل (donepezil)، گالانتامین (galantamine) و ریوستیگمین (rivastigmine) هستند. مهمترین عارضه جانبی این داروها شامل اسهال، تهوع و اختلال در خواب است و داروی دیگر ممانتین (نامندا) است که این دارو بر شبکه بین سلولی مغزی تأثیر میگذارد و سرعت پیشرفت علائم را در آلزایمر متوسط تا شدید کاهش میدهد.
نظر شما