به گزارش خبرگزاری ایمنا، دیدگاه امام علی (ع) نسبت به یتیمان، دیدگاه پدرانه و سرشار از مهر و عطوفت بود؛ آن حضرت یتیمان را به شدت مورد حمایت و توجه قرار می‌دادند و بارها در سخنان و احادیث خود، بر لزوم رسیدگی به امور آنها تأکید می‌کردند.
برخی از جلوه‌های این دیدگاه را می‌توان از توصیه امیرالمومنین (ع) به "اکرام و احترام یتیمان" دید؛ امام علی (ع) در نامه ۴۷ نهج البلاغه با جمله "الله الله فی الایتام" بر توجه به یتیمان تأکید می‌کند و می‌فرماید: «یک روز در میان به یتیمان رسیدگی نکنید، بلکه همیشه به آنها توجه داشته باشید، از خدا بترسید، مبادا یتیمان گرسنه بمانند و در جامعه شما تباه شوند.» آن حضرت در احادیث دیگری بر حفظ و نگهداری از اموال یتیمان تأکید می‌کند.
تشویق به سرپرستی و تربیت یتیمان از دیگر مواردی است که در کلام امام علی (ع) به چشم می‌خورد؛ آن حضرت در زندگی خود، سرپرستی بسیاری از یتیمان را بر عهده داشتند و از آنها مانند فرزندان خود مراقبت می‌کردند، همچنین در برابر کسانی که به یتیمان ظلم می‌کردند، به شدت موضع می‌گرفتند؛ امام علی (ع) در نهج البلاغه خود را پدر یتیمان می‌نامند و در نامه ۴۷، خطاب به امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) می‌فرماید: «شما را به توجه نسبت به یتیمان سفارش می‌کنم که من پدرشان هستم.»
پیامبر اکرم (ص) به امام علی (ع) فرمود: «ای علی، هر کس به عنوان نوازش دست بر سر یتیمی کشد، به تعداد هر مویی که دست او از آن می‌گذرد در روز قیامت نوری خواهد داشت.» امام علی (ع) در حکمت ۲۶۴ نهج البلاغه در خصوص "تشویق به یتیم نوازی و رسیدگی به ایتام" تأکید زیادی دارند؛ احادیث و سخنان دیگری از امام علی (ع) و سایر معصومان در مورد یتیمان وجود دارد، از جمله "هر کس سرپرستی یتیمی را بر عهده بگیرد و از او تا زمانی که به حد بلوغ برسد، نگهداری کند، خداوند بهشت را بر او واجب می‌کند"، "یتیمان را دریابید و از آنها دستگیری کنید، زیرا آنها در پناه خداوند هستند و خداوند به واسطه یتیمان به بندگان خود رحمت می‌کند" و "بهترین خانه‌ها، خانه‌ای است که در آن یتیمی مورد مهر و عطوفت قرار گیرد".
در مجموع، می‌توان گفت که دیدگاه امام علی (ع) نسبت به یتیم، دیدگاهی مبتنی بر مهربانی، توجه، عدالت و مسئولیت اجتماعی بود؛ ایشان یتیمان را به عنوان افراد آسیب‌پذیر و نیازمند جامعه می‌دانستند و بر لزوم حمایت و یاری رساندن به آنها تأکید می‌کردند، از این رو دیدگاه امام علی (ع) نسبت به یتیمان، درس‌های بسیاری برای جامعه امروز ما دارد.
تأثیرات یتیم شدن بر سلامت روان کودکان، هویت و عزت نفس آنها
جامعه شناسان یتیم شدن را به عنوان یک پدیده اجتماعی پیچیده با پیامدهای گسترده برای فرد و جامعه می‌دانند؛ دیدگاه‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد؛ یتیم شدن می‌تواند کودکان را در معرض آسیب پذیری‌های متعددی از جمله فقر، سو تغذیه، عدم دسترسی به آموزش و بهداشت، و استثمار قرار دهد، از این رو یتیم شدن یک اختلال در ساختار خانواده است که می‌تواند منجر به پیامدهای منفی برای جامعه شود.
خانواده و جامعه نقش مهمی در حمایت از کودکان یتیم و کمک به آنها برای غلبه بر چالش‌های یتیم شدن دارند؛ سیاست‌های اجتماعی مناسب می‌تواند به بهبود زندگی کودکان یتیم و کمک به آنها برای دستیابی به پتانسیل کامل خود کمک کند.
یتیم شدن، تجربه‌ای بسیار دشوار و دردناک برای کودکان است که می‌تواند اثرات مخربی بر سلامت روان آنها بگذارد؛ این اثرات بر اساس سن کودک، شرایط یتیم شدن، و حمایت‌های اجتماعی و عاطفی که دریافت می‌کند، متفاوت است، بنابراین یتیم شدن منجر به مشکلات روانی و عاطفی مانند اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه در کودکان خواهد شد.
کودکان یتیم اغلب غم و اندوه عمیقی را تجربه می‌کنند که می‌تواند منجر به افسردگی، اضطراب، و انزوا شود؛ برخی از کودکان یتیم به دلیل خشم و ناامیدی از فقدان والدین خود، رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهند؛ گاه کودکان یتیم خود را در مرگ والدین خود مقصر می‌دانند و احساس گناه می‌کنند.
یتیم شدن می‌تواند اعتماد کودک به دیگران را خدشه دار کند و برقراری روابط عاطفی را برای او دشوار کند؛ غم و اندوه و اضطراب ناشی از یتیم شدن بر تمرکز و یادگیری کودک در مدرسه تأثیر می‌گذارد؛ بسیاری از کودکان یتیم از مشکلاتی مانند بی خوابی یا کابوس رنج می‌برند، همچنین کودکان یتیم اغلب احساس تنهایی و انزوا می‌کنند و ممکن است از دوستان و همسالان خود کناره‌گیری کنند.
مهمترین نیاز کودکان یتیم، دریافت حمایت عاطفی از سوی بزرگسالان مورد اعتماد است؛ کودکان یتیم به ثبات و امنیت در زندگی خود نیاز دارند؛ حفظ روال زندگی و قرار دادن آنها در محیطی امن و حمایتی می‌تواند موجب آرامش آنها شود؛ تشویق و حمایت از کودکان یتیم می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس آنها و ارتقای عزت نفسشان کمک کند، همچنین فراهم کردن فرصت‌هایی برای معاشرت و بازی با همسالان موجب کاهش احساس تنهایی و انزوا در آنها خواهد شد؛ با این اوصاف، یتیم شدن تجربه‌ای دشوار است، اما با حمایت و کمک‌های لازم، کودکان یتیم می‌توانند به زندگی سالم و شادی ادامه دهند.
نظر شما