به گزارش خبرگزاری ایمنا، مرجان شرفی در سی‌وهفتمین نشست از سلسله نشست‌های بازآفرینی شهری با موضوع «ضرورت، شیوه‌ها و تجربه‌های مشارکت در محیط برنامه‌ریزی شهری ایران» که به همت محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان به‌عنوان رئیس دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور برگزار شد، اظهار کرد: ایده‌های خوب همواره برخاسته از جامعه است و مشارکت شهروندان، تعیین کننده درجه موفقیت یا شکست هر طرح است.
وی با اشاره به اینکه تصمیم‌گیری پایدار بدون سهیم کردن نظرات و دیدگاه‌های مردم ممکن نیست، افزود: از آنجا که تمام مردم یکسان نیستند و اهداف و مشکلاتشان نیز متفاوت است، برنامه‌ریز باید به خوبی این مشکلات و خواسته‌ها را شناسایی کند که در این راستا برنامه‌ریزی با مردم می‌تواند راهگشا باشد.
عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران تاکید کرد: در پایین‌ترین سطح، دخالت شهروندان در فرایند برنامه‌ریزی می‌تواند به اتخاذ تصمیمات پایدارتر، با اعتبار بیشتر و مبتنی بر نیازهای طیف وسیع‌تری از مردم منجر شود، همچنین در بالاترین سطح، مشارکت مردمی می‌تواند سبب گسترش و تقویت مردم سالاری از طریق شیوه‌های مشورتی، مستقیم و صریح شود.
شرفی گفت: لازمه تحقق طرح‌های شهری، مشارکت و دخیل کردن مردم در روند تهیه طرح‌ها بوده و یکی از عوامل مهم برای موفقیت در فرایند مشارکتی، تعیین شیوه‌هایی است که نحوه رابطه و کار با مردم و سطح مشارکت آن‌ها را مشخص کند.
وی با اشاره به مفهوم مشارکت مردمی ادامه داد: شری ارنشتاین به ساده‌ترین شکل، مشارکت مردمی را قدرت شهروندی تعریف می‌کند، همچنین از دیدگاه کریتون، مشارکت مردمی فرایندی است که به وسیله آن گرانی‌ها، ارزش‌ها و نیازهای مردم به منظور تصمیم‌سازی جمعی مورد توجه قرار می‌گیرد.
عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران با اشاره به مزیت‌های مشارکت مردمی خاطرنشان کرد: درگیر کردن شهروندان در تصمیماتی که زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد به آن‌ها احساس ارزشمندی می‌دهد، همچنین مشارکت از جنبه زندگی عمومی، اعتماد به نفس مردم را در کنترل سایر جنبه‌های زندگی آن‌ها افزایش داده و از روش مشارکت، مردم به فهم بهتری از نیازها و خواسته‌های واقعی خود می‌رسند.
شرفی گفت: با روش مشارکت در فرایند برنامه‌ریزی، حس پیوند اجتماعی، همبستگی و توافق عمومی در جامعه تقویت می‌شود و در نتیجه تعامل میان شهروندان و حکومت، سطح آگاهی هر دو اضافه می‌شود و در واقع از طریق مشارکت و تعامل، نوعی فرایند آموزش متقابل شکل می‌گیرد که منجر به یادگیری گروهی یا یادگیری متقابل می‌شود.
وی اضافه کرد: گروه‌های مشارکتی بعضی مواقع آن قدر به مخالفت باهم می‌پردازند که نمی‌توان هیچ تصمیمی گرفت و مردم بیشتر نسبت به اولویت‌های خود تردید دارند و این موجب دوگانگی‌هایی می‌شود.
عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران با اشاره به طبقه‌بندی‌های رایج از تکنیک‌های مشارکت مردمی تصریح کرد: این طبقه‌بندی شامل طبقه‌بندی سانوف طبقه‌بندی پریسکولی، طبقه بندی کریتون، طبقه‌بندی همپتون، طبقه‌بندی جردن و طبقه‌بندی انجمن مشارکت مردمی است.
شرفی گفت: برای گزینه تکنیک‌های تبادل اطلاعات باید چند موضوع از جمله پیوست صورتحساب، جلسات توجیهی و اطلاع‌رسانی، رابط‌های اطلاعاتی اصلی، میزگردهای تخصصی و گزارش یا خبر اصلی را در نظر گرفت.
وی افزود: تکنیک‌هایی برای دریافت بازخوردها شامل مواردی از جمله فرم‌های نظرخواهی، نظرسنجی‌های کامپیوتر مبنا، تسهیلگران جامعه محلی، فرایند دلفی، پیمایش‌های شخصی و نظرسنجی‌های اینترنتی می‌شود.
شیوه‌های آگاهی شامل شیوه‌های غیرمستقیم، تعامل گروهی، آزاد و قابل انعطاف یا طوفان ذهنی است
عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران با اشاره به نظریه مشارکت در محیط برنامه‌ریزی شهری ایران تاکید کرد: در نظریه مشارکت در محیط برنامه‌ریزی شهری ایران با سه عامل از جمله کمبود دانش، ماهیت پدیده و شناخت شناسی و روش شناسی روبه‌رو است.
شرفی گفت: مشارکت مردمی، یکی از اصول مهم گفتمان برنامه‌ریزی در جهان است و توسعه مفهوم مشارکت در کشورهای غربی به شکل تدریجی و همگام با تغییر در رویه‌ها و ساختارها بیگانگی به وجود آمده است.
وی ادامه داد: مفهوم مشارکت در محیط برنامه‌ریزی سایر کشورها درک مشارکت توسط کنشگران به عنوان تهدیدی برای وضع موجود و تحمیل شده از بیرون است.
عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران خاطرنشان کرد: برای این موضوع به یک پرسش می‌رسیم و این پرسش که کدام نظریه فرایند مشارکت مردمی را در محیط برنامه‌ریزی شهری ایران تبیین می‌کند را می‌توان با پرسش چیستی و پرسش‌های چرایی مطرح کرد.
شرفی با اشاره به روش‌شناسی نظریه زمینه‌ای رویکرد استراوس و کربین ۲۰۱۵ گفت: در این زمینه چند مسئله از جمله چند عاملی، فرایند محور، تعاملی و پیچیده بودن پدیده مورد مطالعه، وابستگی رفتار کنشگران مختلف در فرایند مشارکت به نمادهایی که از محیط برنامه‌ریزی دریافت می‌کنند و ضرورت فهم معنی این نمادها فقدان یک نظریه یکپارچه در این زمینه و نیز نبود کارایی چارچوبهای نظری موقت و موجود در شرایط محیط برنامه‌ریزی شهری ایران تأثیرگذار است.
وی با اشاره به تکنیک‌هایی برای جلب مشارکت گروه‌های هدف افزود: در این بخش از تکنیک‌های مختلفی برای ارائه طرح استفاده کردیم که شامل تابلوی اعلانات، وب سایت محله یوسف آباد می‌شود، همچنین برگزاری مسابقات در سطح مدارس محله و برگزاری جلسه گروه متمرکز با ساکنان قدیمی و معتمدان محله شکل گرفت و برگزاری مسابقات نقاشی، انشا و عکاسی در سطح مدارس محله از دیگر اقداماتی بود که برای اجرای طرح از آن کمک گرفتیم.
به گزارش ایمنا، سلسله نشست‌های تخصصی بازآفرینی شهری هر هفته توسط «دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور» برای مسئولان و تصمیم‌گیران حوزه بازآفرینی شهری شاغل در فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و استانداری‌های چهار استان اصفهان، فارس، قم و یزد برگزار می‌شود.
نظر شما