به گزارش خبرنگار ایمنا، در تصاویر به جا مانده از دوران دفاع مقدس، تصاویر نوجوانان اسلحه به‌دوشی که با چهره‌هایی کم‌سن‌وسال جلوی دوربین عکاسان جنگ با لبخند یا بی لبخند علامت پیروزی نشان می‌دهند و ژست‌های بزرگ‌سالانه می‌گرفتند، جلوه‌گری می‌کند؛ نوجوانان دلاوری هم‌چون حسین فهمیده ۱۳ ساله و بهنام محمدی ۱۳ ساله که حضورشان در جبهه‌ها موجب خلق حماسه‌های بی‌بدیلی شده است که تا همیشه در تاریخ دفاع مقدس مایه افتخار و غرور ملی خواهد بود.
از طرفی، کودکان از قربانیان اصلی جنگ‌ها به شمار می‌روند، کودکانی که تا دیروز در کوچه مشغول بازی بودند به یک‌باره تحت تأثیر جنگ نابرابری قرار گرفتند که تمام زندگی آنها را تحت تأثیر خود قرار داده بود.
پرپر شدن عزیزان یک خانواده جلوی چشمان آنها و رنج و عذاب بی انتهای مادرانی که به دنبال نجات جان فرزندانش از چنگال وحشی متجاوزی که به تنها چیزی که فکر می‌کرد، کشورگشایی بود، صحنه‌هایی است که هیچ‌گاه از ذهن آن کودکان پاک نخواهد شد.
رشادت، دلاوری، مقاومت و مظلومیت کودکان، همه عواملی است که دست به یکدیگر دادند که فیلم‌سازان سینمای ایران در فیلم‌های مختلفی طی دهه‌های اخیر، تصویرگر نقش کودکان و نوجوانان در سال‌های دفاع مقدس و رنجی و دردی که بر آنها در این دوران گذشت، شوند.
آثاری که روح مقاومت و ایثار را به نمایش گذاشته‌اند
«حال پدر نامساعد است، رسول می‌داند عمر پدر به این دنیا نیست. او هرطور شده باید برای امری مهم خود را به حاج‌قاسم برساند، اما در میانه راه، رازی بزرگ برای او برملا می‌شود…»؛ این جملات، داستان فیلمی است که توانست در سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان برگزیده جایزه شهید «بهنام محمدی»، قهرمان ۱۳ ساله دفاع مقدس شود.
این جایزه یکی از مهم‌ترین جوایز سینمای کودک است که هرساله با هدف پاسداشت یادوخاطره این نوجوان قهرمان به فیلم‌های شرکت کننده در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اهدا می‌شود، به فیلم‌های برجسته‌ای تعلق می‌گیرد که ایثار، حماسه و مقاومت را به تصویر می‌کشند.
ماجرای اضافه شدن جایزه شهید «بهنام محمدی» به جوایز اصلی جشنواره کودک به دوره بیست‌وپنجم این جشنواره باز می‌گردد، زمانی که به ابتکار سیداحمدمیرعلایی تهیه کننده سینما، مدیرعامل وقت بنیاد سینمایی فارابی و دبیر وقت جشنواره فیلم کودک، این شهید به عنوان یک الگوی قهرمان برای نوجوانان، به یکی از محورهای مهم جشنواره بدل شد، در سال ۱۳۹۰، میرعلایی به همراه حسن نجاریان قائم مقام بنیاد سینمایی فارابی با حضور در خانه شهید «بهنام محمدی» با خانواده او دیدار کردند و در جریان این دیدار، میرعلایی از نزدیک در جریان ابعاد وجودی این شهید نوجوان قرار گرفت و با موافقت خانواده‌اش، مقرر شد تا بزرگداشت این شهید در جشنواره فیلم کودک و نوجوان برگزار شود، در ادامه این تصمیم گرفته شد تا هر سال جایزه شهید «بهنام محمدی»، به کارگردان یا تهیه‌کننده آثار حاضر در جشنواره که توانسته باشند روح مقاومت و ایثار را به مخاطب منتقل کنند، تعلق گیرد.
فیلم «صدای پای من» به کارگردانی «مهرداد خوشبخت»، نخستین فیلمی بود که توانست نظر داوران جشنواره برای دریافت جایزه شهید بهنام محمدی را به خود جلب کند؛ داستان این فیلم درباره یک قهرمان دوومیدانی به نام دانیال است که ساکن یکی از روستاهای مرزی کشور بوده و بر اثر برخورد با مین، پای خود را از دست می‌دهد، او با کمک معلم و خانواده‌اش و یک پای مصنوعی که حرف می‌زند، دوران افسردگی را طی می‌کند. پای مصنوعی آرزو دارد که واقعی شود و در کفش بو بگیرد! فرشته مهربان به او قول می‌دهد که اگر پای خوبی برای یک بچه باشد، او را واقعی کند. شب مسابقه پای مصنوعی گم می‌شود، رقیب دانیال آن را دزدیده است.
«بزرگمرد کوچک»، «تابستان طولانی»، «به بادبادک‌ها شلیک نکنید»، «درخشش»، «سلام»، «جمعه گل»، «۲۳ نفر» و «مهران» فیلم‌های دیگر بودند که توانستند در دوره‌های گذشته این جشنواره، این جایزه را به خود اختصاص دهند.
اما اضافه شدن این بخش ویژه به جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان هم هنوز نتوانسته تحول اساسی در تولید فیلم‌هایی با این مضمون فراهم آورد، آثاری که می‌تواند نقش کلیدی در به تصویر کشیدن حماسه‌های قهرمانان نوجوانان دفاع مقدس از یک سو و به نمایش گذاشتن مظلومیت کودکان ایفا کند.
زمانه کنونی، توجه به سینمای مقاومت را می‌طلبد
سهیل کریمی از روزنامه‌نگاران و مستندسازان مطرح ایرانی که خود نگاه ویژه‌ای به ساخت فیلم‌های با مضمون ایثار و مقاومت دارد، بی‌مهری‌های صورت‌گرفته در تصمیم‌گیری‌های کلان مدیریتی برای حمایت از تولید چنین آثاری را یکی از دلایل اصلی پایین بودن آمار این فیلم‌ها می‌داند و می‌گوید: ظرفیت سینمای جنگ و حتی اتفاقات و وقایع مرتبط با آن به اندازه‌ای بالاست که حتی با گذشت سال‌های طولانی همچنان پتانسیل نابی برای پرداختن و استخراج کردن گنجینه‌ها و الگوهای ارزشمند درون خود دارد اما تنها در برهه‌هایی از زمان آن هم به دلیل دغدغه فیلم‌سازان شاهد تولید آثاری در این ارتباط بوده‌ایم.
وی می‌افزاید: تقویت روحیه ایستادگی و تلاش که باعث می‌شود تا نوجوانان و جوانان ما با اولین تلنگر و ناملایمات شانه خالی نکنند و به هدف خود برسند، بهترین دلیلی است که باید حمایت از تولید آثاری با مضمون مقاومت در دستور کار مسئولان سینمایی کشور قرار بگیرد.
کریمی ادامه می‌دهد: توجه به سینمای مقاومت در زمانه کنونی که کشورهای استعمارگر با هدف چپاول ملت‌های ضعیف و مظلوم، جنگ‌های متعددی به راه انداخته و باعث شده تا هرسال کودکان زیادی در معرض حوادث ناشی از آن قرار بگیرد، موضوعی است که نباید با بی‌توجهی از کنار آن گذشت.
این مستندساز با بیان اینکه حضور نوجوانان و کودکان در جنگ و روایت آثاری با مضمون مقاومت و ایثار در سینمای جهان نیز مورد توجه است، می‌گوید: در فیلم‌های «پسری با پیژامه راه راه» یا «به نام زندگی زیباست» دیده می‌شود که چگونه از فضای لطیف و کودکانه فیلم برای انتقال پیام‌های فرهنگی استفاده شده است و آنها اهمیت آثاری در این ژانر و با این گروه سنی را به خوبی دریافته‌اند.
به گزارش ایمنا، در حالی امروز سی‌وپنجمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان به پایان می‌رسد که از اضافه شدن جایزه شهید بهنام محمدی به این جشنواره هنوز دستاورد قابل قبولی برای سینمای مقاومت برجای نگذاشته است، موضوعی که نیازمند ایجاد تغییرات در تصمیم‌گیری‌های کلان مدیریتی و حمایت ویژه مسئولان از این نوع آثار است.
نظر شما