برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در «برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.

به گزارش ایمنا، امروز _‌شنبه هفدهم دی‌ماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان ایران است.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت غلامرضا تختی

غلامرضا تختی (زاده پنجم شهریور ۱۳۰۹ تهران - درگذشته هفدهم دی ۱۳۴۶ تهران) قهرمان کشتی ملقب به جهان‌پهلوان بود. او در خانواده‌ای متوسط در محله خانی‌آباد تهران زاده شد.

«رجب‌خان» "پدر تختی" غیر از وی دو پسر و دو دختر دیگر نیز داشت که همه آنها از غلامرضا بزرگ‌تر بودند. «حاج قلی» پدربزرگ غلامرضا، فروشنده خواروبار و بنشن بود. از قول رجب‌خان، تعریف می‌کنند که حاج قلی در دکانش روی تخت بلندی می‌نشست و به همین سبب در میان اهالی خانی‌آباد به حاج قلی تختی شهرت یافته بود. همین نام بعدها به خانواده‌های رجب‌خان منتقل و به‌نام خانوادگی آنها تبدیل شد.

رجب‌خان با پولی که از ارثیه پدرش به‌دست آورده بود، در محل سابق انبار راه‌آهن زمینی خریده و یک یخچال طبیعی احداث کرده بود و از همین راه مخارج زندگی خانواده‌اش را تأمین می‌کرد. نخستین واقعه‌ای که در کودکی غلامرضا روی داد و ضربه‌ای بزرگ و فراموش نشدنی بر روح او وارد کرد، آن بود که مرحوم پدرش برای تأمین معاش خانواده ناچار شد خانه مسکونی‌اش را گرو بگذارد. شادروان تختی به لحاظ مشکلات خانوادگی فقط ۹ سال در دبستان و دبیرستان منوچهری خانی‌آباد درس خواند و در سال ۱۳۲۹ به سبب علاقه به کشتی و ورزش باستانی به باشگاه پولاد رفت. تختی در دوران زندگی ورزشی‌اش رکورددار شرکت در المپیک‌ها و کسب بیشترین مدال از این آوردگاه‌ها بود. او در چهار دوره المپیک حضور داشت و حاصل آن یک طلا، دو نقره و یک عنوان چهارم بود.

جهان‌پهلوان علاوه بر قهرمانی، به لحاظ منش و رفتار انسانی، اخلاقی پسندیده، جوانمردی و نوع‌دوستی مشهور بود.

شادروان تختی در ورزش باستانی و کشتی پهلوانی نیز دارای تبحر و مهارت بود، چنان که سه بار پهلوان ایران شد و هر بار کشتی‌گیران نامداری را مغلوب کرد.

وی چهار ماه پس از بازگشت از آخرین سفر خود (تولیدو ۱۹۶۶) در آبان‌ماه سال ۱۳۴۵ زندگی مشترک را با همسرش آغاز کرد که حاصل آن تولد بابک در سال ۱۳۴۶ بود. پس از گذشت چهارماه از تولد فرزندش، خبر درگذشت وی تحت عنوان خودکشی اعلام شد و همه را در اندوهی عظیم و بهتی شگفت‌انگیز فرو برد.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت هوشنگ استوار

هوشنگ استوار (زاده نهم بهمن ۱۳۰۵ تهران - درگذشته هفدهم دی ۱۳۹۴ پاریس) آهنگساز مکتب موسیقی سمفونیک ایرانی

وی در خانواده‌ای اهل موسیقی زاده شد، مادرش قمرالزمان فرزند غلامرضا مین‌باشیان امیر پنجه (سالار معزز) از اولین زنان ایرانی بود که پیانو می‌نواخت و پدرش حسین استوار نیز از نخستین نوازندگان پیانو در ایران بود و در نوازندگی سازهای تار، سه‌تار و سنتور تبحر داشت.

استوار پس از آموزش‌های اولیه موسیقی در هنرستان موسیقی و آموختن هارمونی نزد پرویز محمود، پسر عمه‌اش، در سال ۱۳۲۵ عازم اروپا شد. ابتدا در کنسرواتوار ژنو و سپس کنسرواتوار بروکسل به ادامه تحصیل در زمینه موسیقی پرداخت. سپس مدتی نیز در پاریس از آموزه‌های الیویه مسیان بهره برد و در سال ۱۳۳۶ به ایران بازگشت و شروع به تدریس موسیقی و آهنگسازی کرد. او پیش از انقلاب به مدت ۲۰ سال آموزگار آهنگسازی در هنرستان عالی موسیقی تهران بود.

برخی از آثار:

برای ارکستر سمفونیک: فانتزی، سبزه بهار، بهار جاودان، سوئیت ایرانی، طرح سمفونیک ایرانی.

برای ارکستر زهی و پیانو: شب خیام بر مبنای سیزده رباعی از خیام

برای ارکستر زهی: تأثرات.

برای آواز دسته‌جمعی (کر): آهنگ بی‌کلام

برای آواز و پیانو: مرثیه برای سوپرانو.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت لطف‌اله مفخم‌پایان

لطف‌اله مفخم‌پایان (زاده سال ۱۲۹۴ تهران – درگذشته هفدهم دی ۱۳۶۲ تهران) موسیقیدان، آهنگ‌ساز و نوازنده

وی پس از تحصیلات ابتدایی، در سال ۱۳۱۸ تحصیلات دوره متوسطه را در دارالفنون به پایان برد و در سال ۱۳۲۱ با گرفتن مدرک لیسانس در رشته‌های باستان‌شناسی، تاریخ و جغرافیا از دانشسرای عالی فارغ‌التحصیل شد. در نوجوانی چهار سال نزد ابوالحسن صبا به فراگیری ویولن و سنتور پرداخت و مدتی نیز از آموزش‌های روح‌اله خالقی بهره برد.

لطف‌اله مفخم‌پایان ردیف و نت قطعات ابوالحسن صبا را به‌چاپ رساند و همچنین سرودهای مدارس ایران را تنظیم و تدوین کرد و به نگارش درآورد.

وی تحصیلات دانشگاهی‌اش را در رشته جغرافیا در دانشگاه سوربن پاریس ادامه داد و مدرک دکترای دریافت کرد. وی از سال ۱۳۲۹ در دانشگاه‌های تبریز مشهد به تدریس مشغول شد و در سازمان جغرافیایی ارتش خدمت می‌کرد و ۴۵ جلد کتاب درباره آب و رودهای ایران نگاشت. وی هنگامی که در پاریس اقامت داشت، چندین برنامه تکنوازی به منظورِ شناساندن ردیف‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی برگزار کرد. مقالات او در چهار شماره مجله «جهان‌شناسی» دانشگاه مشهد در سال ۱۳۴۰ منتشر شد.

آثار:

ردیف ویولن ابوالحسن صبا (۱۳۲۱ تا ۱۳۲۵)

هجده قطعه پیش‌درآمد برای ویولن، از استادان مختلف موسیقی (۱۳۲۵)

ترانه‌های ملی، شامل ۲۲ قطعه تصنیف و قطعات ضربی از بزرگان موسیقی و شاعران معاصر (۱۳۲۶)

۲۵ قطعه ضربی، شامل آهنگ‌های گوناگون (۱۳۲۷)

سرودهای آموزشگاه‌ها، شامل ۳۲۵ قطعه سرود مدارس (۱۳۲۸)

۶ آهنگ محلی دشت باوی و تئوری موسیقی (۱۳۲۹)

گام‌های ایران (شور، چهارگاه و همایون)، نگارش احمد فروتن‌راد (۱۳۳۵)

فرهنگ آبادی‌های ایران (۱۳۳۹)

دریای مازندران (متن فرانسه ۱۳۴۷)

مرداب انزلی (متن فرانسه ۱۳۴۷)

رودهای عمده گیلان (متن فرانسه ۱۳۴۷)

فرهنگ کوه‌های ایران (۱۳۵۲)

فرهنگ رودهای ایران (۱۳۵۳)

از جمله شاگردان مفخم‌پایان «حبیب‌اله بدیعی»، «محمود تاجبخش» و «اصغر ساسان» بودند.

لطف‌اله مفخم‌پایان در ۶۸ سالگی درگذشت و در بهشت‌زهرا به‌خاک سپرده شد.

کد خبر 631936

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.