مطبوعات و رسانههای آزاد و شفاف در هر جامعهای از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب میشود، لذا خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «۸ آذر، آغاز مذاکرات برای رفع تحریمها» به بررسی زمان بازگشت تهران به مذاکرات وین پرداخت و نوشت: تهران اعلام کرد که هیأت مذاکره کننده خود را هشتم آذرماه به منظور آغاز مذاکره با نمایندگان کشورهای ۱+۴ راهی وین خواهد کرد. این خبر را علی باقری معاون سیاسی وزارت خارجه و مسئول پیگیری پرونده هستهای ایران چهارشنبه شب گذشته اعلام کرد. او در توئیتی نوشت: «در پی تماس تلفنی «انریکه مو را» مذاکرات با هدف لغو تحریمهای غیرقانونی و غیرانسانی هشتم آذر ماه (۲۹ نوامبر) در وین برگزار میشود.»
مقامهای ایران و کشورهای طرف برجام بعد از اعلام آمادگی آمریکا برای بازگشت به برجام شش دور مذاکره در شهر وین با هدف ازسرگیری اجرای توافق هستهای برگزار کردند که این گفتوگوها در پایان دور ششم به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران متوقف شد.
پیگیری پرونده این مذاکرات در دولت سیزدهم همچنان به وزارت خارجه واگذار شد و علی باقری به عنوان نماینده مذاکره کننده کشورمان رایزنیهای مقدماتی را در تهران با «انریکه مو را» معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز کرد که این رایزنیها در بروکسل دنبال شد. باقری پس از بروکسل به مسکو سفر کرد و سپس از تهران با مقامهای دیپلماتیک چین هم پیرامون برجام به رایزنی پرداخت. در پی این گفتوگوها بود که او چند روز پیش اعلام کرد هیأت ایرانی در تاریخ هشتم آذرماه در وین حضور خواهد یافت تا مذاکرات جمعی با ۱+۴ ازسر گرفته شود.
این مذاکرات در حالی آغاز خواهد شد که برنامههای هستهای کشور در ماههای گذشته روندی رو به پیشرفت داشته است. چنان که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در جدیدترین توضیحات خود پیرامون فعالیتهای هستهای کشور اعلام کرد که ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد کشور از ۲۱۰ کیلوگرم عبور کرده و تاکنون نیز ۲۵ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد تولید شده است.
روزنامه آرمان ملی در صفحه نخست امروز خود با تیتر «دولت از موافقان رودست نخورد» به بررسی فعالیت دولت در سایه پرداخت و نوشت: برخی نهادها، هیأتهای اجرایی و بنیادها هستند که کمتر گزارش و آماری از عملکرد آنها منتشر شده و در اختیار افکار عمومی قرار میگیرد. این در حالی است که اینگونه نهادها از دیر باز صاحب ردیف بودجههایی هستند و بدون گزارش عملکرد بودجه سالانه خود را از دولت دریافت میکنند.
بنیادها و محافلی که دولتهای قبلی را- در قالب دولت سایه- دور میزدند؛ الان در برابر سیدابراهیمرئیسی چنین امکانی را ندارند؛ آیا روش خود را برای دور زدن رئیس جمهور و دولت، تغییر دادهاند؟ حال نکته اینجاست که با روی کار بودن دولت رئیسی که همه چیز را دقیق و موشکافانه بررسی میکند بهتر است دولت اجازه ندهد تا اینگونه نهادها و بنیادها به اسم موافق، دولت را دور بزنند و در این دولت نیز بدون هیچ گونه آمار و گزارشی از عملکرد خود به فعالیت بپردازد. این تدبیر رئیس جمهور محترم را میطلبد.
جامعه به لحاظ اقتصادی و وضع معیشت با مسائل و مشکلات بسیاری روبهرو است که رشد روز افزون قیمت کالاهای مصرفی مردم از یک سو و کاهش قدرت خرید مردم از سوی دیگر بر این مشکلات دامن زده است. چنانکه دیگر برخی اقشار مردم توانایی خرید برخی کالاهای مصرفی را ندارند.
تأثیر تحریم نیز مزید بر علت شده تا این شرایط هرچه بدتر شود. در این میان دولتها بهویژه دولتهای دوازدهم و سیزدهم با شرایط ویژهای روبهرو بودهاند و از ساختار بودجهریزی گرفته تا پرداختیهای کارمندان دولت از چالشهای بزرگ دولت محسوب میشده است. این در حالی است که در ساختار بودجه نهادهایی قرار دارند که شاید چندان خروجی عملکردی و دستاوردی آنها مشخص نباشد اما بودجههای کلان از دولت دریافت کنند.
بنیادهایی مثل بنیاد ۱۵ خرداد، بنیاد مستضعفان، بنیاد امور بیماریهای خاص، بنیاد برگت، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و… که با وجود دریافت بودجههای سنگین طی سالهای متمادی از برخی از این بنیادها هنوز شاهد گزارش عملکردی از سوی آنها به افکار عمومی، رسانهها و مردم نبودهایم و صرفاً طی سالهای متمادی صرفاً نامی از این نهادها برده میشود و کسی نمیپرسد که عملکرد این نهادها و بنیادها اساساً توسط چه کسی و کجا کنترل میشود و به عبارت واضحتر به کجا پاسخگو هستند؟ به عنوان مثال بنیاد برکت مجموعهای تحت حمایت و زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام (ره) است که در ماجرای انتشار ویروس کرونا و تولید واکسن ایرانی «کو ایران برکت» نامش بسیار بر روی زبانها چرخیده و نقل محافل بوده است.
در همین راستا محمد مخبر رئیس پیشین این بنیاد که هم اکنون در سمت معاونت اول ریاست جمهوری مشغول به فعالیت است بهمن ماه سال گذشته از تولید ۵۰ میلیون واکسن ایرانی برکت تا پایان شهریور ۱۴۰۰ گزارش داده بود که به واسطه آن هم ایرانیها واکسینه شوند.
همین مساله باعث شد تا انتظارات و توقعات بالا رود و همه منتظر واکسن ایرانی باشند اما رئیس بنیاد برکت چند ماه پیش از پایان موعد مقرر از دست یافتن به وعده داده شده خبر داد و اینگونه پروژه تولید انبوه برکت از دستور کار خارج شد. همین مساله نیز موجب گردید تا جامعه نسبت به برخی نهادهای اینچنین که در بازه زمانی مشخصی آن هم در یک بحث مهم مثل کرونا وعده میدهند اما به هر دلیلی آن وعده عملی نمیشود با دیده بیاعتمادی و تردید بنگرند.
هر چند که در مورد نهادهایی مثل بنیاد نیز ان قلتهایی مطرح بوده و هست. پرسش اینجاست که چرا اینگونه نهادهای اجرایی و بنیادها بابت بودجهای که دریافت میکنند نسبت به عملکرد خود به جامعه گزارش نمیدهند. اگر هم بخواهند به نهاد یا دستگاهی گزارش کارکرد و عملکردی بدهند مشخص نیست که باید کجا را محل پاسخگویی این نهادها بدانیم. آنچه مسلم است در شرایطی که وضعیت مردم هر روز بدتر از دیروز میشود شفافیت هرچه بیشتر میتواند به بازیابی اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی کمک بیشتری کرده و مردم را با خود همراه کند.
روزنامه اعتماد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «سهساعت با رئیسجمهور» به بررسی دیدار مدیران رسانههای اصلاح طلب با رئیسی پرداخت و نوشت: هفتهای که گذشت عباس عبدی روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی اصلاحطلب در یادداشتی که به طور سریالی در ۴ شماره روزنامه «اعتماد» طی چهار روز نخست هفته به طبع رسید، به روایتی از نشستی پرداخت که روز دوم آبانماه به دعوت دستگاه قضائی و با حضور غلامحسین محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه برگزار شد و در آن نشست جز عباس عبدی، از علی مطهری و پنج نفر از مهمان دیگر نیز دعوت شده بود که بنا بر روایت عبدی، همگی از جوانان اصولگرایی بوده که چندان شناخته شده نبودند.
عباس عبدی در نخستین سطور نخستین شماره از آن سلسله یادداشت به ابتکاری اشاره کرده که اگر چه آن طور که این روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی در همان یادداشتها توضیح داده، در ادامه در قوه قضائیه و حتی ظاهراً با دقت و کیفیتی افزون به اجرا درآمده و بر این پایه مسؤولان ارشد و مشخصاً رئیس قوه قضائیه خواستار ارائه نقد و نظر نخبگان فارغ از سمت و سوی جناحی و گرایش سیاسی آنان شدهاند. اما به هر روی واقعیت آن است که این ابتکار، نخست در دولت سیزدهم مطرح و از سوی ابراهیم رئیسی پیشنهاد شده بود.
هرچند عبدی در همان سطور نخست روایت خود از نشست دوم آبان ماه با رئیس قوه قضائیه، از این گفته بود که پس از تماس از جانب دفتر ابراهیم رئیسی و درخواست نقد و نظر و پیشنهاد، او بیدرنگ به این تماس پاسخ مثبت داده و عمده انتقادها و نظرهایش را بهصورت یادداشت در فضای عمومی و برخی موارد را نیز از طریق همان شماره واتسآپی که از جانب دفتر ریاستجمهوری به این منظور تدارک دیده شده، مطرح کرده اما بهرغم پیشگامی دولت سیزدهم در ارائه و اجرای این ابتکار و حتی با وجود آنکه در یک ماهه نخست توجهی ویژه به پیشنهادها و انتقادها میشده، در ادامه دولت و دفتر رئیسجمهوری به نحوی دچار روزمرّگی شده و پیشنهادها و انتقادها برخلاف هفتههای نخست، از جایی به بعد کمتر شنیده شدهاند.
حالا اما خبری در اختیار «اعتماد» قرار گرفته که نشان از ثبات قدم دولت سیزدهم در حفظ ارتباط فراجناحی با نخبگان و مشخصاً تعامل با اصحاب رسانه دارد. خبری که از برگزاری نشستی به دعوت ریاستجمهوری و با حضور بیش از ۱۰ نفر از مدیران رسانهها و مطبوعات حاکی است و بنا بر پیگیریهای خبرنگار «اعتماد» این نشست پیش از شامگاه چهارشنبه هفته گذشته و در دفتر ریاستجمهوری و به ریاست ابراهیم رئیسی برگزار شده و مهمتر اینکه مهمانان این جلسه همگی از مدیران روزنامهها و رسانههایی بودند که به جناح چپ و جریان اصلاحات نزدیک هستند. نشستی که نزدیک به سه ساعت به طول انجامیده و ابتدا هر کدام از مدیران رسانههای حاضر دقایقی به بیان دیدگاهها و نظرهایشان پرداخته و در پایان رئیسجمهوری در سخنانی به تفصیل به مطالب و موضوعاتی که از جانب مهمانان مطرح شده، پاسخ گفته است.
روزنامه ابتکار در صفحه نخست امروز خود با تیتر «شکست دموکراتها و کار سخت احیای برجام» به بررسی پیچیدگی روند مذاکرات هستهای پرداخت و نوشت: اقدام ایالات متحده در دزدی نفت از ایران و واکنش کشورمان به این ماجرا، در بیست و چهار ساعت گذشته مورد توجه بسیاری از رسانهها قرار گرفت.
ظهر چهارشنبه ایران اعلام کرد که دست به توقیف نفتکش حامل نفت صادراتی ایران که مدتی قبل توسط آمریکا در دریای عمان مصادره شده بود و بازگرداندن آن به آبهای سرزمینی کشورمان زده است. این خبر خیلی زود در رسانههای جهان بازتاب پیدا کرد و واکنشهای زیادی را هم از سوی دیگر کشورها به ویژه ایالات متحده با خود داشت. ساعتی بعد از اعلام این خبر یک مقام وزارت دفاع آمریکا تأیید کرد که نیروهای ایرانی یک نفتکش را دریای عمان توقیف کرده است. برخی رسانههای آمریکایی ماجرا را به شکل دیگری توصیف کرده و ادعاهای عجیبی داشتهاند. با این حال ایران با انتشار ویدئویی نشان داد که ماجرا از چه قرار بوده است.
ویتنام هم که صاحب نفتکش به حساب میآمد اعلام کرد که با مقامهای جمهوری اسلامی ایران درباره نفتکش توقیف شده این کشور توسط ایران وارد مذاکره شدهاند. خبرگزاری آمریکایی «آسوشیتدپرس» به نقل از دو مقام آمریکایی مدعی شد که ایران یک نفتکش تحت پرچم ویتنام را در دریای عمان توقیف کرده و هنوز این نفتکش را در اختیار دارد و در بندرعباس نگهداری میکند.
این موضوع در همان ساعات ابتدایی بازتاب گستردهای در رسانههای ایتالیایی داشت. خبرگزاری رسمی ایتالیا (آنسا)، خبرگزاری نووا و خبرگزاری آدی ان کرونوس و تارنماهای برخی از نشریات پر شمارگان ایتالیا جز رسانههایی بودند که این موضوع را بازتاب دادند. خبرگزاری آنسا نوشت که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موفق شد تلاش نیروی دریایی آمریکا برای توقیف یک نفتکش در دریای عمان خنثی کند.
اقدام قاطعانه ایران در رسانههای عربی نیز بازتاب داشت. خبرگزاری سوریه (سانا) نوشت که سپاه پاسداران ایران امروز تلاش آمریکا برای ربودن یک نفتکش ایرانی در دریای عمان را خنثی کرد. این خبرگزاری به نقل از رسانههای داخلی اضافه کرد که سپاه پاسداران نفتکش آمریکایی را تحت کنترل خود درآورد و آن را به سمت آبهای سرزمینی ایران هدایت کرد.
پایگاه الخلیج آنلاین نیز نوشت که سپاه پاسداران یک نفتکش ایرانی که در دریای عمان توسط نیروی دریایی آمریکا توقیف شده بود را آزاد کرد. نیروی دریایی سپاه پاسداران عملیات هلی برن بر فراز نفتکش توقیف شده انجام داد و آن را تحت کنترل خود درآورد و بلافاصله نفتکش را به سمت آبهای سرزمینی ایران هدایت کرد. این رسانه اضافه کرد چندین کشتی جنگی و بالگرد آمریکایی تلاش کردند تا کنترل نفتکش را دوباره به دست گیرند اما تلاش آنها برای تغییر مسیر نفتکش ناکام ماند. رسانههای دیگر همچون شرق الاوسط، اثر پرس سوریه، روسیه الیوم، ارم نیوز امارات جزئیات این خبر را بازتاب دادند.
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «بازتاب سیلی سپاه به آمریکا / از شادی ملتها تا تحریف و سانسور غربیها» به بررسی از رویایی سپاه پاسداران با ناوهای آمریکایی پرداخت و نوشت:
در ماجرای افتخارآفرینی اخیر سپاه مطابق همیشه مردم عزتمند ایران و همچنین طرفداران مقاومت در کشورهای منطقه بلکه جهان از این شاهکار خوشحال شدند و در شبکههای اجتماعی به تجلیل و تحسین این اقدام مقتدرانه پاسداران انقلاب اسلامی پرداختند اما رسانههای وابسته غربی و همچنین غربگرایان داخلی و چهرههای برجسته جریان بدنام مدعی اصلاحطلبی نتوانستند عصبانیت و ناراحتی خود را از این موضوع یعنی اقتدار آفرینی جدید سپاه کتمان کنند.
ساعات میانی روز دوازدهم آبان بود که شبکه خبر از اقتدارآفرینی دلاورمردان سپاه پاسداران در آبهای دریای عمان در مقابله با دزدی دریایی آمریکاییها خبر داد. زمان واقعه به ده روز پیش برمیگشت که جوانان جان بر کف نیروی دریایی سپاه نه تنها در یک جدال شش ساعته جلوی سرقت نفت ایران را گرفتند بلکه نفتکش متخلف را هم به غنیمت گرفتند و ناوگان بزرگ و گران قیمت آمریکاییها که برای اسکورت دزدان دریایی به میدان آمده بود را ناکام گذاشتند.
دقت کنید، ناوگان آمریکا ده روز قبل، به مدت شش ساعت با نیروی دریایی سپاه دست و پنجه نرم کرده و سرانجام در وضعیتی تحقیرآمیز، مجبور شده نفت و نفتکش را برای ایران بگذارد و عقبنشینی کند؛ بیآنکه صدایش را دربیاورد. خزیدن به تاریکی و پنهان داشتن فاجعه! ماجرای دزدی نفت ایران از سوی نظامیان آمریکایی با چنان شکستی روبرو شد که در رسانههای مختلف بینالمللی نیز بازتاب زیادی داشته است. واکنشها به شکست آمریکا در برابر عملیات نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم در رسانهها و هم در میان مقامات بینالمللی میتوان دنبال کرد.
سردرگمی و تحریف برای پوشش تحقیر آمریکا در ساعات اولیه انتشار خبر شکست ناو آمریکایی در برابر شناورهای سپاه پاسداران، واکنش ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا به این گزارش همراه با سردرگمی و نوعی سکوت بود. اما پس از آنکه ماجرا با روشن شدن نورافکنها و انتشار تصاویر غیر قابل انکار رو شده، آمریکاییها و همچنین رسانههای بینالمللی وابسته تغییر فاز داده و روایتهای مغلوط و تحریف گونهای از آن ارائه کردند.
ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که در بحرین مستقر است، در ابتدای انتشار خبر عملیات نیروهای سپاه، به خبرگزاری سپاه گفت: گزارشهای منتشرشده در رسانههای ایران درباره شکست تلاش آمریکا برای توقیف نفت جمهوری اسلامی ایران را دیده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع در ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا گفت از گزارشها درباره این حادثه مطلع است اما در حال حاضر اطلاعات بیشتری برای ارائه ندارد.
پس از حدود ۱۰ ساعت از انتشار خبر شکست عملیات آمریکا، سخنگوی پنتاگون در تلاش برای وارونه جلوه دادن حقیقت، موضوع توقیف یک نفتکش توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران که حامل سوخت صادراتی ایران بود را رد کرد.
جان کربی سخنگوی وزارت دفاع آمریکا درباره موضوع توقیف نفتکش حامل نفت صادراتی ایران که توسط آمریکا در دریای عمان مصادره شده بود، به خبرنگاران گفت: من ادعاهای ایرانیها را شنیده ام، مطلقاً و کاملاً غلط و کذب هستند. این یک ادعای ساختگی است.
پیشتر مقامات آمریکایی مدعی شده بودند ایران در واقع یک نفتکش با پرچم ویتنام را توقیف کرده است و نیروهای دریایی آمریکا صرفاً در حال رصد و نظارت بر آن رخداد بودهاند.
نیوزویک اما به نقل از یک مقام پنتاگون خبر میدهد «نیروهای ایرانی هفته گذشته یک نفتکش را در دریای عمان توقیف کردهاند و نیروهای آمریکایی، فقط حادثه را تماشا نموده و با نیروهای سپاه پاسداران مقابله نکردهاند». این رسانه اما پاسخ نمیدهد، شش ساعت حضور در مجاورت نیروهای ایرانی برای تماشای چه چیزی؟!
از آن طرف، خبرگزاری آسوشیتدپرس مینویسد «ایران یک نفتکش تحت پرچم ویتنام را در دریای عمان توقیف کرده»، تا بار تحقیر را از دوش واشنگتن بردارد و چنین وانمود کند که ماجرا ربطی به آمریکا ندارد. اما باز هم جای سوال باقی است که پس ناوهای آمریکا در آن منطقه و در آن شش ساعت، مشغول چه کاری بودهاند؟!
البته این اولین بار نیست که آمریکاییها در مقابل دلیرمردان کشورمان تحقیر میشوند و آنها در سالهای اخیر در ماجراهایی نظیر دستگیری ملوانان آمریکایی، پهپاد گلوبال هاوک، موشک باران عینالاسد و… شکستها و تحقیرهای دیگری را هم تجربه کردهاند.
در ماجرای افتخارآفرینی اعلام شده در روز چهارشنبه هم مطابق همیشه مردم عزتمند ایران و همچنین طرفداران مقاومت در کشورهای منطقه بلکه جهان از این شاهکار سپاه خوشحال شدند و در شبکههای اجتماعی به تجلیل و تحسین این اقدام مقتدرانه پاسداران انقلاب اسلامی پرداختند اما غربگرایان و چهرههای برجسته جریان بدنام مدعی اصلاحطلبی نتوانستند عصبانیت و ناراحتی خود را از این موضوع یعنی اقتدار آفرینی جدید سپاه کتمان کنند.
در همین باره چهرههای شاخص و تئوریپرداز این جریان وارد میدان شدند و سعی کردند با واکنشهایی از عظمت افتخارآفرینی جدید سپاه بکاهند. روزنامه آرمان نیز در مطلبی با عنوان «چند نکته درباره تنش دریایی» به قلم یکی از فعالین اصلاحطلب نوشت: «چگونگی جزئیات رویارویی ایران با ناوهای آمریکایی در دریای عمان هنوز مشخص نیست… همیشه در آستانه انجام مذاکرات چنین اتفاقاتی میافتد. الان هم به نظر میرسد جناح خاص با همین وضعیت نیمبند مذاکره هم خیلی موافق نیست و به نظر بیشتر یک اقدامی است تا بتواند ترازویی که کفه توافق برای ادامه برجام سنگینی میکند را تا حدودی سبک کند تا در آستانه مذاکرات جلوی انجام آن گرفته شود».
این روزنامه اصلاحطلب در ادامه نوشت: «با توجه به مشکلات اقتصادی که در داخل داریم ولی جناحهای قدرت و بهخصوص نیرویهای خاص ما خیلی علاقهمند به اینکه اختلافمان با آمریکا در این زمینه حل شود، نیستند.
شاید موجودیت و بقای خودشان را در ادامه خصومت با آمریکا میدانند… فشارهای اقتصادی در داخل مردم را به مرحله کلافگی رسانده که ممکن است زمینههای نارضایتیهای را بهوجود بیاورد».
در ادامه این مطلب آمده است: «طی روزهای آینده قرار است در منطقه مانور هوایی- دریایی اسرائیل با حضور عربستان، امارات و مصر اتفاق بیفتد… اینچنین حوادثی نشان میدهد که یک ائتلاف گسترده منطقهای دارد، شکل میگیرد. اسرائیل در حال نصب کردن گنبد آهنین در بحرین و همینطور در امارات متحده است. به هر صورت، شرایط مطلوب نیست و آن گروه و جناحی سیاسی که دارند جلوی مذاکرات را میگیرند، معلوم نیست که چه فکری میکنند که بالاخره این مسیر به کجا ختم خواهد شد؟».
این موضوع هم البته برای بار اول نیست و در هر مسئلهای که پای اقتدار و عزت ایران و شکست آمریکاییها در میان باشد گروهی از اصلاحطلبان به جای خوشحالی، ناراحت و عصبانی میشوند. حتی در مسائلی نظیر ترور شهید سلیمانی یا شهید فخری زاده اصلاحطلبان بلافاصله دست به کار شدند که ایران نباید انتقام بگیرد! نادیده گرفتن منافع ملی ایران و تلاش برای بزک رؤسای جمهور جنایتکار آمریکا و کتمان دهها سال خیانت آنها در حق ملت ایران هم که جز وظایف ثابت برخی عناصر جریان اصلاحات است. این را هم باید یادآوری کرد که برخی از همین چهرههای شاخص اصلاحطلب جز فعالان فتنههای سالهای گذشته از جمله سال ۸۸ بودهاند.
نظر شما