ممکن است افراد پس از کرونا به دیابت مبتلا شوند؟

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: شاید کرونا و محدودیت‌های اجتماعی در کنار تمام مشکلات و عوارضی که ایجاد کرده است، فرصت مناسبی را برای افراد دیابتی فراهم کرده است که بیشتر به خود بپردازند و سعی کنند قند خون خود (و سایر مشکلات همراه آن مانند فشارخون و اختلالات چربی‌های خون) را بهتر کنترل کنند.

وی بیان کرد: از سوی دیگر دیده شده در برخی از افرادی که مبتلا به کرونا می‌شوند بدون سابقه قبلی قندخون افزایش پیدا می‌کند و دچار دیابت می‌شوند. دلایل مختلفی برای این موضوع وجود دارد:

• کرونا به طور مستقیم باعث تخریب سلول‌هایی می‌شود که انسولین تولید می‌کنند.
• ابتلاء به کرونا می‌تواند سیستم ایمنی را فعال کند و این سیستم علیه سلول‌های خودی وارد عمل می‌شود که اصطلاحاً به آن بیماری خودایمنی می‌گویند و از این طریق باعث تخریب سلول‌هایی می‌شود که انسولین تولید می‌کنند.
• استرسی که هر نوع بیماری ایجاد می‌کند منجر به فعال شدن هورمون‌هایی می‌شود که اثرات ضدانسولینی دارد.

وی ادامه داد: این عامل نیز باعث خنثی شدن اثر انسولین یا کاهش ترشح آن می‌شود و در نتیجه، انسولین که هورمون کاهنده‌ی قند خون است، عمل نمی‌کند و قند خون افزایش پیدا می‌کند که به آن افزایش قند خون ناشی از استرس می‌گویند. این وضعیت به ویژه در افرادی که کرونا منجر به بستری آن‌ها می‌شود، بیشتر دیده می‌شود. این حالت خوشبختانه معمولاً گذرا و موقت است و پس از حاصل شدن بهبودی، این افزایش قند خون از بین می‌رود.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم درباره تأثیر داروها بر ابتلاء به دیابت در بیماران کرونایی گفت: داروهایی هم که در جریان درمان کرونا استفاده می‌شود، مخصوصاً داروهای کورتونی مانند دگزامتازون که برای کاهش شدت التهاب به کار می‌رود، باعث افزایش قند خون می‌شود و موارد متعددی مشاهده شده است که فرد دارای دیابت نبوده است و وقتی این داروها را به ناچار استفاده کرده است، به دیابت دچار می‌شود. گاهی پنج تا هفت روز پس از قطع دارو نیز افزایش قند خون ادامه دارد که به عنوان چهارمین و شایع‌ترین علت افزایش قندخون بعد از ابتلاء به کرونا است.

وی خاطرنشان کرد: به طور کلی افزایش قندخون به دنبال کرونا معمولاً گذراست و با بهبود بیماری برطرف می‌شود، ولی به صورت ناشایع کرونا، باعث ایجاد دیابت نوع یک می‌شود که دائمی است.

ولی‌زاده در پاسخ به پرسشی درباره‌ی تأثیر واریانت‌های مختلف کرونا بر دیابت گفت: به هر حال هر واریانتی که بیماری شدیدتری ایجاد کند، می‌تواند با ایجاد استرس، قند خون را افزایش دهد. آن چیزی که در موج‌های متعدد شاهد بودیم نشان می‌دهد که واریانت‌های مختلف تاثیرهای متفاوتی بر ایجاد دیابت نداشته است، اما یک نوع از عوارض آن که بسیار نادر است ولی مردم را به وحشت انداخته است، قارچ سیاه است. احتمالاً با نوع دلتا، این عارضه بیشتر مشاهده شده است.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره احتمال عوارض متفاوت واکسن در مبتلایان به دیابت در مقایسه با سایرین گفت: عوارض واکسن در افراد مبتلا به دیابت، تفاوتی با سایرین ندارد، اما واکسینه شدن برای آن‌ها حیاتی‌تر است زیرا بسیاری از افراد دیابتی سن بالاتری دارند و ممکن است از عوارض کلیوی، قلبی و چاقی رنج ببرند. همه‌ی این عوامل خطر وقوع نوع شدیدتر بیماری را بیشتر می‌کند و واکسن می‌تواند حیات‌بخش و نجات‌دهنده باشد.

وی در پایان بیان کرد: کرونا علیرغم مشکلات مختلفی که برای مردم و جامعه ایجاد کرده است شاید فرصت مناسبی برای کنترل قند خون در مبتلایان به دیابت جهت کاهش شدت بیماری کرونا در صورت ابتلاء علاوه بر عوارض مزمن ناشی از بالا بودن خود قندخون باشد. همچنین استفاده از واکسن در مبتلایان به دیابت اهمیت دوچندان دارد.

منبع: ایسنا